نشریه معتبر نشنال‌ژئوگرافیک با انتشار تصاویر و گزارشی درباره آسیاب‌های بادی هزار ساله روستای نشتیفان از توابع شهر خواف واقع در استان خراسان توجه مردم و رسانه‌ها را به این میراث کهن بیش از پیش جلب کرده است.
چندی پیش اپک تایمز گزارش مفصلی را به قلم یک پژوهشگر هلندی که به این روستا سفر کرده بود منتشر کرد. (داستان یک هلندی در جستجوی آسیاب‌های بادی در ایران). این محقق هلندی در مقاله خود می‌گوید « با وجود اینکه هلند به آسیاب‌های بادیاش معروف است، در بهترین حالت این ادعای ما که مهد آسیاب بادی جهان هستیم، قابل بازنگری است.»
نشنال‌ژئوگرافیک تخمین می‌زند قدمت این آسیاب‌ها حدود ۱۰۰۰ سال است. در نتیجه بر خلاف آنچه تصور می‌شود که کشور هلند قدیمی‌ترین آسیاب‌های بادی را در خود دارد، قدمت آسیاب‌های بادی نشتیفان بیش از نمونه‌های هلندی است. این آسیاب‌ها که در گویش محلی آسباد خوانده می‌شوند از جنس خاک رس، چوب و نی هستند.
به گفته این نشریه طراحی محورهای عمودی این آسیاب‌ها شباهت زیادی به آسیاب‌هایی دارد که ایرانی‌ها سال ۵۰۰ میلادی ساخته‌اند و پس از آن آرام آرام در دنیا پخش شده است. هر یک از آسیاب‌های بادی نشتیفان از ۸ بازوی افقی که خود شامل ۶ پره هستند تشکیل شده‌اند. گفتنی است ارتفاع این آسیاب‌های بادی حدود ۲۰ متر است.
هنگامی که بادهای تند و ممتدی می‌وزد، این آسیاب‌های بادی می توانند نیرویی تولید کنند که یک سنگ را بچرخانند.
فاطمه کریمخان طی گزارشی در ایسنا این آسیاب‌ها را الگویی از استفاده از انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر می‌داند. وی درباره سازه آسیاب‌ها می‌گوید از آنها به عنوان برج‌های بلندی یاد می‌کند که پره‌های چوبی متصل به هم داخل‌شان قرار دارد،. این پره‌ها را در آسیاب های بادی مناطق مختلف ایران از جنس‌های متفاوتی ساخته می‌شود. گاهی از پوست درخت و گاهی با چوب و تخته‌های نازک سرهم‌شان می‌کنند. پره‌ها روی محوری که به سنگ آسیاب وصل است قرار گرفته‌اند. باد فصلی که می‌وزد، با چرخیدن پره‌ها، کار سنگ‌های آسیاب هم شروع می‌شود، محصول گندم تمام شهر، در همین آسیاب‌ها آرد و برای تمام سال انبار می‌شود.
هرچند که آسیاب‌های بادی نشتیفان در سال ۲۰۰۲ به عنوان میراث باستانی ایران شناخته شده است، ولی ظاهراً هم‌اکنون برنامه و بودجه نظام‌مندی برای نگهداری این میراث باارزش وجود ندارد. نشنال‌ژئوگرافیک در گزارش خود نسبت به آینده این آسیاب‌های بادی ابراز نگرانی کرده است و می‌گوید درحال حاضر تنها یک نفر به نام محمد اعتباری نگهبان و حافظ این آسیاب‌ها است و در آینده در صورت فقدان وجود وی، و با توجه به بی‌رغبتی جوانان نسبت به نگهداری آسیاب‌ها دورنمای روشنی برای این سازه‌های دیرین نمی‌توان متصور شد.
