امضای سند توافق ۲۵ ساله همکاری‌های راهبردی ایران و چین در روز هفتم فروردین ماه، انتقاد و اعتراض شهروندان به این قرارداد در خیابانهای شهرهای مختلف ایران و مقابل کنسولگریهای چین در کشورهای دیگر را در پی داشته است.
شهروندان در ایران در شهرهای چون تهران، کرج و اصفهان تجمع کرده‌اند و شعارهایی در اعتراض به این قرارداد سر دادهاند. ایرانیهای مقیم خارج از کشور نیز در شهرهای مختلف مقابل کنسولگریهای ایران و چین از جمله در شهرهای تورنتو، ونکوور، وین، لندن و واشینگتن دیسی تجمع کرده‌اند.
روز یکشنبه ۱۱ آپریل معترضان در مقابل سفارت ایران در لندن و همچنین ونکوور گرد هم آمدند.
روز سوم آوریل نیز ایرانیان ساکن ونکوور با بنرهایی با عنوان «ایران فروشی نیست؛ چین برو بیرون» و «دستانت را از ایران بردار» در مقابل کنسولگری چین گردهم آمدند.
کی اسماعیلپور، دانش آموخته مدیریت پروژه و از برگزار کنندگان این تجمع که از سال ۲۰۰۲ به کانادا مهاجرت کرده است به اپک تایمز گفت که این توافق هیچ مشروعیتی ندارد.
اسماعیلپور به اپکتایمز گفت: «بنا بر قانون اساسی ایران، هر توافق و قرارداد مهمی باید تحویل مجلس ایران شود و پس از تصویب در مجلس به پیش برده میشود … این توافق هیچ کدام از این مراحل را طی نکرده است.»
بهمن رودگر، فعال ساکن تورنتو به اپک تایمز گفت که «دلیل اینست که حکومت کنونی همانند نوکر رژیم چین است. حکومت ایران هم اکنون خیلی ضعیف است و آماده است که هر نوع امتیازی را در اختیار قرار دهد تا در قدرت بماند … وقتی دولت چین میگوید جزییات این توافق را منتشر نکنید، تنها کاری که انجام می‌دهند این است که میگویند «چشم آقا».»
در تاریخ ۲۵ مارس، یعنی دو روز پیش از امضای توافق با چین، حسن روحانی رئیس جمهور ایران از افتتاح خط لوله انتقال نفت خام از گوره به جاسک در آینده نزدیک خبر داد که از جنوب غربی استان بوشهر تا بندر جاسک در جنوب شرقی ایران امتداد خواهد یافت. ساخت این سیستم خط لوله ۱۰۰۰ کیلومتری که نفت ایران را از خلیج فارس به دریای عمان صادر خواهد کرد، در اواخر ژوئن سال ۲۰۲۰ آغاز شد.
این خط لوله در چارچوب طرح کمربند-راه پکن قرار دارد، که یک استراتژی سرمایه گذاری عظیم است که دامنه سیاسی و اقتصادی این دولت کمونیست را در سرتاسر آسیا، اروپا، آفریقا و آمریکای جنوبی گسترش می‌دهد. این استراتژی به رژیم چین این امکان را خواهد داد تا به بندر جاسک که بندر اصلی نزدیک دهانه تنگه هرمز است، پیش‌روی کند؛ بیشتر صادرات نفت جهان از تنگه هرمز عبور می‌کنند. ایالات متحده و سایر کشورها از طرح کمربند-راه به عنوان دیپلماسی «دام بدهی» انتقاد کرده‌اند که کشورهای در حال توسعه را متحمل بار سنگین بدهی ناپایدار و افزایشی می‌کند.
به علاوه، این توافق به چین جایگاهی در خلیج فارس می‌دهد که نفوذ سیاسی بیشتری بر ایران داشته باشد.
رودگر گفت: «اگر چین کنترل قسمت جنوبی ایران و خلیج فارس را در دست داشته باشد، مطمئناً از این مناطق به عنوان یک قلعه نظامی استفاده می‌کند تا بتواند سربازان خود را در جنوب ایران و اطراف خلیج فارس مستقر کند.»
«اگر چینی‌ها بخواهند در آینده هر گونه تجاوز، حمله و یا جنگی داشته باشند، خلیج فارس به پایگاه نظامی برای سربازان و زیردریایی‌های آن‌ها تبدیل خواهد شد. این تصویری مخوف و ترسناک است که نمی‌خواهیم در منطقه ما رخ دهد.»
به گفته رودگر، دلیل دیگری که ایرانیان فکر می‌کنند دولت «کل کشور را برای فروش» قرار داده است، «اجاره» جزایر به چین است.
او گفت: «آن‌ها جزایر خلیج فارس و همچنین بنادر را اجاره کردند … این بنادر واقعاً مهم هستند و آن‌ها به مدت طولانی به چین اجاره می‌دهند …»
اسماعیل پور گفت وارد معامله شدنِ کشورهایی مانند زیمبابوه، کامبوج و سریلانکا با چین به عنوان کشور سرمایه گذار، برایشان هیچ نتیجه‌ای جز افزایش میزان بدهی دربر نداشت.»
مطالب دیگر:
انتقاد جمهوری‌خواهان از تلاش بایدن برای ایجاد تغییرات در دادگاه عالی
تجربه مادری از هفتصد روز بازداشت در اردوگاه کار اجباری، «مثل یک حیوان با ما رفتار می‌شد»
