بررسی مقایسه‌‌‌‏ای بهزیستی روانی و اضطراب در تمرین کنندگان چی‌‌‌‏گونگ با غیر تمرین کنندگان – قسمت دوم

ادامه مطلب از قسمت اول:

یافته‌‏های پژوهش

تجزیه تحلیل آماری داده ها نشان داد که میانگین سنی نمونه ها ۳۷ سال بود. ۵۷ درصد نمونه ها زن و ۲۰ درصد مرد بودند (ده مرد تمرین کننده و ده نفر مرد غیر تمرین کننده و بیست نفر زن تمرین کننده و بیست نفر زن غیر تمرین کننده).

بین سطوح ویژگی های شخصیتی، سلامت روان، و اضطراب در متغیر وابسته ترکیبی (گروه شامل تمرین کنندگان و غیر تمرین کنندگان) تفاوت معنی داری مشاهده شد. مقدار مجذور اتا سهمی (تخمین اندازه اثر) ۶۶۰/۰  و لامبداویلکز = ۳۴۰/۰بود (۰۰۰۵/۰ >P , ۴۱/۱۴ =F).

همانطور که جدول شماره یک (۱)، نشان می دهد سطوح میانگین بین تمرین کنندگان با غیر تمرین کنندگان در تمامی متغیرهای پژوهش ( وظیفه شناسی، توافق گرایی، گشودگی، برون گرایی، روان رنجورخویی، بهزیستی روانی و اضطراب) با یکدیگر تفاوت دارد. این تفاوت بالاترین میزان خود را در اضطراب، بهزیستی روانی نشان می دهد.

همانطور که جدول شماره دو (۲) نشان می دهد تفاوت معناداری در متغیرهای اضطراب، بهریستی روانی و مولفه وظیفه شناسی در ویژگی های شخصیتی میان تمرین کنندگان با غیر تمرین کنندگان مشاهده می شود. تفاوت معنادار در میانگین بهزیستی روانی بین تمرین کنندگان و غیر تمرین کنندگان بالاترین میزان را به خود اختصاص داده است (۰۰۱/۰ >P، ۴۳۹/۵۹ = F). تفاوت معناداری بین اضطراب نیز میان تمرین کنندگان با غیر تمرین کنندگان مشاهده می شود (۰۰۱/۰ >P ، ۴۸۷/۵۲ = F). اما در ویژگی های شخصیتی از بین پنج مولفه شخصیتی فقط وظیفه شناسی تفاوت معنادر میانگین بین تمرین کنندگان با غیر تمرین کنندگان را نشان داد (۰۵/۰ >P ، ۱۷۰/۴ = F) و در سایر مولفه ها ( توافق گرایی، گشودگی، برون گرایی، روان رنجور خویی) این تفاوت معنادار نبود.

جدول ۱) آماره  توصیفی میانگین و انحراف استاندارد اضطراب، بهزیستی روانی و ویژگی های شخصیتی

در تمرین کنندگان و غیر تمرین کنندگان

جدول ۲) ماتریس آزمون اثرات تفاوت بین آزمودنی ها در متغیرهای اضطراب، بهزیستی روانی، ویژگی های شخصیتی

در تمرین کنندگان و غیر تمرین کنندگان

بحث و نتیجه گیری

هدف این پژوهش بررسی مقایسه‌‏ای اضطراب، بهزیستی روانی، و ویژگی‌‏های شخصیتی در بین تمرین کنندگان چی گونگ با غیر تمرین کنندگان بود. نتایج نشان داد بین تمرین کنندگان و غیر تمرین کنندگان از نظر سطح بهزیستی روانی و اضطراب تفاوت معناداری وجود دارد ولی در ویژگی‌‏های شخصیتی این تفاوت معنادار نبود. نتیجه تفاوت معنادار سطح بهزیستی روانی تمرین کنندگان چی‌‏گونگ فالون‌‏گونگ با غیر تمرین‌‏کنندگان با بسیاری از پژوهش‌‏های پیشین همسو بود (۳۱، ۲۹، ۳۰، ۳۳، ۱۲، ۷، ۳، ۱۵، ۱۳ ).

تمرین چی گونگ هم می‌‏تواند تاثیر پیش گیری کنندگی و هم درمان بیماری‌‏های ذهنی را داشته باشد (۸ )، و با رضایتمندی از وضعیت عمومی سلامت، استرس، خلق و خوی، افسردگی، پرخاشگری،اضطراب، سلامت ذهنی عمومی، رضایت از زندگی، تعاملات اجتماعی و حتی عزت نفس مرتبط است. تمرینات چی گونگ معمولا با انجام یک سری حرکات آرام و ریلکس همراه هستند. این نوع تمرین آرام همراه با انتظارات مثبت از انجام تمرینات در کنار یادگیری آن از طریق افرادی که هم مثبت نگر هستند و هم در جوی آرام آموزش می دهند، می تواند تاثیر در بهزیستی روانشناختی افراد بگذارد.

در مدیتیشن با ذهن آگاه و آرام که سعی می شود ذهن خالی از افکار شود، در متابولیسم اکسیژن تاثیر گذاشته و جریان خون را در مغز افزایش و ضربان قلب را ملایم تر می کند (۳۱ ).  ذهن آرام بدون دنبال کردن شدید و با استرس خواسته های دنیوی، کمک می کند تا بار فشارهای روانی تمرین کنندگان کاسته شود و این امر در کاهش پریشانی های هیجانی آنان تاثیر دارد. از طرفی دیگر در تمرین فالون گونگ، تاکید روی پیروی کردن از اصول حقیقت نیکخواهی و بردباری در زندگی روزمره می باشد، و رعایت این اصول خود از فشارهای استرس زای روزانه می کاهد. افزایش انرژی و ریکس شدن و ذهن آگاه و روشن داشتن در نتیجه انجام این تمرین، موجب افزایش و بهبود سلامت بدن و ذهن می شود (۴۰). انجام مدیتیشن کمک می کند تا خستگی و اضطراب کم شده و کیفیت زندگی بهبود یابد و توانایی ذهنی بهبود یابد. بخصوص مدیتیشن با ذهن آگاه و بیدار و آرام که در تمرین فالون گونگ انجام می شود، می تواند موجب شود تمرین کنندگان مهارت کنترل استرس در رویاروی با مشکلات روزمره پیدا کنند و توانایی حل مساله و سبک های مقابله ای آنان بهبود یابد.

نتایج همچنین تفاوت معناداری در تمرین کنندگان و غیر تمرین کنندگان در سطح اضطراب نشان دادند. این یافته نیز با پژوهش های پیشین همسو بود (۳۳، ۲، ۲۶، ۹، ۱۶).  یکی از دلایل پایین بودن سطح اضطراب تمرین کنندگان فالون گونگ با غیر تمرین کنندگان می تواند این باشد که تمرین کنندگان چی گونگ این باور، امید و انتظار را دارند که با این تمرین سطح اضطرابشان نیز کاهش می یابد، همانطور که برخی از مطالعات تجربی این گونه نشان دادند (۴۱). علاوه بر آن، یکی از اثرات مدیتیشن این است که تمرین کنندگان آن یاد می گیرند پاسخ های رفتاری و شناختی غیرارادی عادت شده و قبلی خود را کنترل کنند و الگوهای رفتاری عادت شده خود را تغییر دهند. افکار مثبت و منفی خود را بدون عکس العمل یا قضاوت تماشا کنند و این مساله در شکل گیری رفتار خود نظم داده آنها و پاسخ های عادت شده قبلی مرتبط با استرس تاثیر می گذارد.  از طرفی دیگر، مهربان بودن براساس این تمرین از طریق تجارب مثبت همچون ارتباطات اجتماعی و عاطفی موجب تقویت سیستم ایمنی بدن می شود و تسلط بر محیط، ارتباطات مثبت اجتماعی، و داشتن ذهنی آگاه را موجب می شود (۴۲).

به نظر می‌‏رسد تمرینات چی‌‏گونگ (بویژه فالون‌‏گونگ) می‌‏تواند در درمان اختلالاتی همچون اضطراب تاثیر زیادی داشته باشد و سبب افزایش سلامت روان و بهزیستی روانی افراد شود.

مطالعات علمی که در پژوهش های مختلف صورت گرفته نشان می دهد که مدیتیشن متابولیسم و سوخت و ساز بدن، سیستم غدد درون ریز، سیستم عصبی مرکزی، و سیستم اعصاب خودکار را تحت تاثیر قرار می دهد. تعداد تنفس ضربان قلب و فشار خون کاهش یافته و امواج مغزی آلفا افزایش می یابد. همه این موارد موجب کاهش اضطراب و درد می شوند (۴۳).همچنین  پیروی از اصول تمرین آنان را قادر می سازد تا به فوائد سلامت ذهن و جسم بتوانند دست یابند (۴۴). به نظر می رسد آرامش فیزیکی و ذهنی حاصل از مدیتیشن در کنترل رفتار تمرین کنندگان تاثیر داشته باشد (۲۵) و بدلیل تاثیر مثبت روی خلق و خوی افراد موجب کاهش روان رنجورخویی آنان شود (۲۱). سطح اضطراب با روان رنجورخویی رابطه مثبت دارد و از آنجا که مدتیشن تاثیر زیادی روی درمان اختلال اضطراب و نگرانی داشته است (۱۸) می تواند بر روی کاهش روان رنجورخویی هم اثر داشته باشد.

نتیجه دیگر این پژوهش در مورد ویژگی های شخصیتی تمرین کنندگان با غیر تمرین کنندگان بود. علی رغم تفاوت میانگین تمرین کنندگان با غیر تمرین کنندگان در روان رنجورخویی و روان پریشی به صورت منفی، و در برون گرایی، گشودگی، دلپذیر بودن، وظیفه شناسی(بامسئولیت بودن) به صورت مثبت و بالاتر،  تفاوت معنی دار صرفا در وظیفه شناسی مشاهده گردید. پژوهش لیونگ و سینگال نیز رابطه تمرینات چی گونگ با ویژگی برون گرایی شخصیتی را نشان نداده بود (۱۸). به هر حال، تمرین کنندگان فالون گونگ علاوه بر تمرینات فیزیکی آرامش بخش، می بایست سه اصل حقیقت نیکخواهی و بردباری را نیز در طی زندگی روزمره شان رعایت نمایند (۲۷، ۲۸). همین مساله نیز در شیوه های ارتباطی مثبت آنان با دیگران تاثیر گذاشته و چون می بایست در هر کار و یا هر تصمیمی، منافع دیگران را نیز مد نظر قرار دهند و به هیچ وجه کارهای ناشایست دیگران را با بدی پاسخ ندهند و با همه مهربان باشند، این پاسخ های رفتاری می تواند در میزان وظیفه شناسی آنان تاثیر مثبت بگذارد. پیروی از اصول تمرین انان را قادر ساخته تا به فوائد سلامت ذهن و جسم بتوانند دست یابند(۴۳).

به نظر می رسد تمرینات چی گونگ (بویژه فالون گونگ) می تواند در درمان اختلالاتی همچون اضطراب تاثیر زیادی داشته باشد و سبب افزایش سلامت روان و بهزیستی روانی افراد شود، ولی در بهبود ویژگی های شخصیتی که تاثیر پذیری از عوامل مختلفی همچون تربیت و فرهنگ خانوادگی دارند، چندان تاثیری نمی تواند داشته باشد. این پژوهش نیز همچون سایر پژوهش ها با محدودیت هایی روبرو بود. ازجمله محدودیت های مهم این پژوهش، کمبود نمونه بود. همچنین ابزار پژوهش که خودگزارشی بود و نمی توانست روابط علت و معلولی متغیرها را بسنجد. از این رو، پیشنهاد می گردد برای پژوهش های آتی، متغیرهای روانشناختی مختلف به صورت آزمایشی در تمرین کنندگان قبل و بعد از تمرین بررسی شود.

اپک‌‌‌‏تایمز در ۳۵ کشور و به۲۱ زبان منتشر می‌‌‌‏شود.