نوشته: تیشانگ چانگ مدیر شرکتی باتجربه گسترده در صنعت خدمات مالی در سراسر منطقه آسیا و اقیانوسیه است.
با توجه به تحریم تجاری و ممنوعیت واردات نفت روسیه از سوی ایالات متحده و کشورهای عضو اتحادیه اروپا، زمان آن رسیده تا بازندگان و برندگان این ممنوعیتها را تعیین کنیم.
همانطور که در مطلب قبل به آن اشاره کردم، تحریمهای تجاری به ندرت به کشورهای مورد هدف آسیب وارد میکنند، چراکه این کشورها میتوانند خریداران دیگری را برای محصولات و اجناس باارزش خود پیدا کنند. در مسئله روسیه، آنها احتمالا میتوانند از این راه پول بیشتری را نسبت به شرایط پیش از تحریم به دست آورند.
بگذارید برایتان توضیح بدهم.
روسیه در حال حاضر به طور روزانه حدود ۱۱.۳ میلیون بشکه نفت تولید کرده و ۷.۱ میلیون بشکه را صادر میکند. کشورهای تحریم کننده روسیه مجموعا وارد کننده ۴.۸ میلیون بشکه هستند، در حالی که ۲.۳ میلیون بشکه باقی مانده از سوی کشورهایی وارد میشوند که هیچ ممنوعیتی را اعمال نکرده و تجارت خود را به روال عادی ادامه میدهند.
قیمت نفت پس از بررسی اعمال تحریم واردات نفت روسیه از سوی ایالات متحده و اروپا به بالاترین قیمت خود از سال ۲۰۰۸ رسید.
در واقع قیمت جهانی نفت در بالاترین سطح خود ۶۰ درصد نسبت به ابتدای سال ۲۰۲۲ افزایش یافت، و ما نیز تاثیر آن را در پمپ بنزینها مشاهده میکنیم. قیمت نفت پس از آن کاهش قابل توجهی داشته، اما این امر همچنان تاثیری بر کاهش هزینههای روزمره ما نداشته و قیمت بنزین همچنان در حال افزایش است.
بازندگان
تداوم تقاضای بالا برای نفت به سه گروه وابسته است، که از قضا بازندگان اصلی تحریمها هستند:
- اقتصاد: جریان اقتصاد و تولید به نفت احتیاج داشته، و مردم نیز برای رفت و آمد به محل کار به آن احتیاج دارند.
- آموزش: کودکان برای رفت و آمد به مراکز آموزشی به حمل و نقل احتیاج دارند.
- افراد سالمند: سالمندان برای ملاقات با پزشک به حمل و نقل احتیاج دارند.
برندگان
آیا میتوان ۴.۸ میلیون بشکه تحریم شده را از منابع دیگر به دست آورد؟ پاسخ کوتاه به این سوال «خیر» است.
نه تنها تولید نفت در کشور ما در سال ۲۰۰۶ به حداکثر ظرفیت خود رسید، بلکه سایر کشورها نیز از افزایش تولید خودداری میکنند.
برای مثال عربستان سعودی را درنظر بگیرید، که با تولید روزانه ۱۰.۱ میلیون بشکه در جایگاه دوم قرار گرفته و به عنوان «بانک مرکزی نفت» نیز شناخته میشود. سعودیها میتوانند با استفاده از ظرفیت ذخیره تولید خود بین ۲ تا ۲.۵ میلیون بشکه بیشتر تولید کنند، اما این کار را انجام نمیدهند.
سعودیها این کار را انجام نمیدهند، چراکه منجر به کاهش سوددهی و ناراحت شدن شریک آنها در سازمان اُپک، یعنی روسیه میشود.
به همین دلیل محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی از تماس تلفنی با جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده خودداری کرد.
ایران یکی دیگر از منابع احتمالی بوده که با تولید روزانه ۴.۵ میلیون بشکه در رتبه چهارم قرار گرفته است. ایران همچنین از ظرفیت ذخیره تولید برخوردار است، اما سوددهی آنها نیز مانند سعودیها با تولید بیشتر نفت کاهش پیدا خواهد کرد.
علاوه بر این، ایران برای انجام این کار از ایالات متحده و اتحادیه اروپا میخواهد تا تمام تحریمها، از جمله محدودیتهای مربوط به توانایی به دست آوردن سلاحهای اتمی را بردارند. ایالات متحده و اتحادیه اروپا تحت هر شرایطی در برابر این درخواست مقاومت خواهند کرد.
حمل و نقل نفت تنها به وسیله خط لوله و نفتکش (از طریق خشکی یا دریا) امکان پذیر است. از بین ۱۹ کشوری که از طریق خشکی یا دریا با روسیه مرز مشترک دارند، تنها چین ظرفیت و توانایی لازم را برای واردات و صادرات ۴.۸ میلیون بشکه نفت اضافی دارد.
چین در حال حاضر به صورت روزانه ۱.۶ میلیون بشکه را از روسیه وارد کرده، و به راحتی میتواند طی چند ماه ظرفیت واردات خود را از طریق «ابتکار کمربند و جاده» سه برابر کند.
سعودیها از چشم انداز از دست دادن جایگاه «تامین کننده اصلی نفت چین» به روسیه یا عدم نیاز چین به نفت آنها نگران هستند. این نگرانی منجر شد تا شرکت ملی نفت عربستان، یعنی «سعودی آرامکو» اخیرا پیشنهاد ساخت یک پالایشگاه نفت در چین را با ظرفیت روزانه ۳۰۰۰۰۰ بشکه و با شرط استفاده از نفت تولید شده در عربستان ارائه کند.
با وجود هشدار جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی ایالات متحده به چین مبنی بر مواجه شدن با پیامدهای «حتمی» در صورت کمک به روسیه برای دور زدن تحریمهای مرتبط با جنگ اوکراین، این تهدیدها تاثیری نداشته است. چین میتواند نفت روسیه را با قیمت کمتر خریداری کرده و با فروش یا استفاده از آن در برنامههای تولیدات جهانی خود سود بیشتری کسب کند.
به هر حال شی جین پینگ، رهبر چین در امر قاچاق نفت بی تجربه نبوده و در دوران فرمانداری استان فوجیان در سال ۱۹۹۹ در یکی از بدترین دوران قاچاق نفت در تاریخ این کشور دست داشته است.
رسوایی ۱۰ میلیارد دلاری شیانمن زمانی افشا شد که ژو رانگجی، نخست وزیر سابق متوجه وجود مغایرت بین نرخ رشد رسیدهای مالیات غیرمستقیم سوخت در چین و نرخ رشد انفجاری تولید ناخالص این کشور در اواخر دهه ۹۰ میلادی شد.
ژو بلافاصله تحقیقات در این زمینه را آغاز کرد و سوگند خورد که شرکتهای نفتی خارجی را که به صورت غیر قانونی و بدون پرداخت مالیات نفت چین را وارد کرده بودند از تجارت با این کشور محروم کند.
ژو در کمال ناباوری متوجه شد که عامل این کلاهبرداری مالیاتی لای شانگینگ، کارآفرین محلی بوده است. ژو در اظهار نظری معروف در این باره گفت: «سه بار اعدام شدن هم برای او کافی نیست».
علت واکنش او دست داشتن صدها مسئول دولت چین در این مسئله بود که شامل ماموران گمرک و پلیس نیز میشد.
این رسوایی به ۱۴ حکم اعدام، ۱۱ حبس ابد، و ۵۸ حکم حبس با مدت کمتر منجر شد.
شوکه کنندهترین حقیقت این بوده که مهندسان ارتش آزادی بخش خلق پایانههای نفتی لازم را برای قاچاق نفت ساخته بودند.
اگرچه شی جین پینگ – که در زمان محاکمه از مقام فرماندار به عضو ارشد حزب ارتقا یافته بود – در این میان مجازات نشد، اما او اکنون توانایی عفو کردن تمام قاچاقچیان محکوم شده و استفاده از آنها برای نقل و انتقال نفت روسیه را دارد.
اگرچه تمام تولید کنندگان نفت از تحریمها علیه روسیه سود میبرند، اما چین ذینفع اصلی آنهاست.
نوشته: تیشانگ چانگ مدیر شرکتی باتجربه گسترده در صنعت خدمات مالی در سراسر منطقه آسیا و اقیانوسیه است.
مطالب دیگر:
ژنرال آمریکایی: چین باید «درس» بگیرد، و قبل از حمله به همسایگانش دوباره فکر کند
بایدن و شی در بحبوحه جنگ اوکراین با یکدیگر تماس ۲ ساعته داشتند
طفره کاخ سفید از پاسخ به سوالات موجود درباره لپتاپ هانتر بایدن