نخستین بار در تابستان سال ۱۳۹۸ بود که گزارشهای درباره استفاده شرکتهای چینی از شبکه برق ایران، برای استخراج ارز دیجیتال منتشر شد. استخراج ارزهای دیجیتال به خصوص نوع بیتکوین نیاز به مصرف بالای برق دارد به گونهای که برای استخراج هر واحد بیتکوین نیاز به تولید ۷۲ مگاوات ساعت برق است.
ارزان بودن تعرفههای برق ایران برای خارجیها، موجب اشتهای سیریناپذیر آنها برای استخراج ارز دیجیتال از طریق شبکه برق ایران شده است و انتشار تصاویری از مزرعه برداشت بیتکوین چینیها در منطقه ویژه اقتصادی رفسنجان در مرکز کشور تأیید کننده گزارشات در این خصوص است.
گفته شده است که مزرعه استخراج بیتکوین چینیها در رفسنجان در فاز اول خود به ظرفیت ۱۷۵مگاوات و با استفاده از ۱۰هزار دستگاه بوده است، که در مراحل بعد توسعه یافته است.
در دیماه سال جاری، انتشار تصویر قبض برقی در فضای مجازی و رسانهها نشان میداد که یک استخراجکننده ارز دیجیتال، بیش از ۴۰ میلیارد تومان بدهی بابت مصرف برق دارد، و این قبض جنجالی به نام شرکت سرمایهگذاری ایران و چین صادر شده بود.
این در حالی است که کشور در ماههای اخیر شاهد خاموشیهای متعددی بوده است، و حتی برخی شهرهای بزرگ نظیر تهران، خاموشیهای برنامهریزی شده بوده است.
در گرما گرم تأیید و تکذیب وجود چنین قبوضی، مدیرعامل شرکت برق ایران (توانیر) به رسانهها اعلام نمود در راستای مدیریت مصرف برق، جلوگیری از خاموشی با استخراج کنندگان رمز ارزهای مجاز برای توقف موقت فعالیتشان مذاکراتی شده است.
با این حال در پاییز و زمستان سال جاری، علت آلودگی شدید هوای تهران، مصرف سوخت بیکیفیت مازوت در نیروگاههای تولید برق دانسته شد، که در نتیجه فشار وارده بر شبکه برق کشور و جلوگیری از خاموشی بیشتر بوده است. آلودگیهایی که آمار اورژانس کشور نشان میدهد شمار مرگومیر ناشی از مشکلات تنفسی را بالا میبرد.
در این میان استخراجکنندگان داخلی نیز وجود دارند، که به طور غیر مجاز مشغول فعالیت هستند، اما به دلیل هزینهبر بودن تأمین دستگاهها، امکان داشتن مزارع گسترده و وسیع، شبیه آنچه چینیها ایجاد کردهاند را ندارند.
علت حضور استخراجکنندگان چینی در ایران برق ارزان است، که برای هر کیلووات ساعت تنها کمتر از ۱۰ سنت تمام میشود. هرچند از آنجا که ایرانیها از ریال استفاده میکنند، این نرخ برایشان چندان ارزان نیست، اما برای آنهایی که با دلار، یورو و حتی یوان سرو کار دارند، بسیار ارزان به نظر میرسد. در چین قیمت هر کیلو وات ساعت برق، حدود هفت برابر ایران عرضه میشود.
پس از انتشار گزارشهای مبنی بر حضور چینیها در ایران برای استخراج ارز دیجیتال، رئیس هیأت مدیره سندیکای صنعت برق ایران، در گفتگو با رسانهها فعالیت آنان را به ضرر صنعت برق ارزیابی کرد و خاطرنشان ساخت که اتفاقی که اکنون رخ میدهد آن است که این استخراج کنندگان یارانهای را که دولت برای تولید و فروش برق در اختیار مردم قرار میدهد را ناعادلانه مصرف میکنند.
او افزود «برق در کشورمان با هزینهای به مراتب بیشتر از نرخ عرضه، تولید میشود، بنابراین استخراجکنندگان ارزهای دیجیتال در حقیقت از یارانهای برخودار میشوند که برای مردم کشورمان است.»
حتی رسانههای خارجی هم متوجه اهمیت موضوع شدند و بلومبرگ نیز در گزارشی با عنوان «فشار استخراج بیتکوین بر شبکههای برق ایران» نوشت «مصرف برق برای استخراج ارزهای مجازی به قدری بالاست که گسترش آن در ایران، موجب افزایش مصرف برق در این کشور شده است.»
سعید زرندی، معاون وزیر صنعت ایران، گفته است که استخراج ارزهای دیجیتال «ابزاری برای دور زدن تحریمها به شمار میآید»، و شاید این گفته او، از چراغ سبز ایران به حضور زیانبار چینیها در این عرصه رمزگشایی کند.
مطالب دیگر:
ترامپ: هرگز مانند مقامات بایدن با چینیها در آلاسکا دیدار نکردم
بایدن اولین کنفرانس مطبوعاتی خود را در شصت و چهارمین روز کاریاش برگزار خواهد کرد