جمهوری اسلامی پس از گسترش تنش با غرب، نگه به شرق را سرلوحه روابط استراتژیک و اقتصادی خود قرارداد، اما ناکامیهای متعدد در پیشبرد این سیاست مخصوصا در رابطه با چین، باعث واکنش منتقدان و رسانههای ایران شده است.
در همین راستا روزنامه اعتماد با انتشار مطلبی عنوان کرد که سیاست خارجی ایران نیازمند بازنگری بر اساس واقعگرایی است.
نادر انتصار، استاد دانشگاه آلابامای جنوبی به این روزنامه گفت که برای جمهوری اسلامی اساسا راهی جز شرق نمانده و تهران بر اساس منافع و میل خویش شرق را انتخاب نکرده است
وی در ادامه افزود: چین و روسیه که میدانند راه دیگری پیش روی ایران نیست، شرایط رابطه را غیرمنصفانه ترسیم میکنند.
همچنین روزنامه آفتاب یزد با انتشار گزارشی به مرور سیر تحولات اخیر در روابط جمهوری اسلامی و چین پرداخت و عنوان کرد این روابط زیر سایه سنگین نظام نوین بینالملل قرار گرفته است.
آفتاب یزد همچنین آینده روابط چین و جمهوری اسلامی را مبهم خواند و با اشاره به بیانیههای منتشر شده توسط رئیسجمهور رژیم کمونیستی چین و کشورهای عربی حوزه خلیجفارس، نوشت: «نکتهٔ قابل تأمل در این مسئله، شدت و ضعف اعتراضات محافل سیاسی به رفتار چین بود، به این معنا که اصولگرایان و حامیان دولت چندان ترکتازانه علیه چین موضع نگرفتند، اما در جناح و جبهه مخالف، اعتراضات تا سطح اخراج سفیر چین در ایران نیز پیشرفت که حکایت از شکاف در نظرات طیفهای مختلف سیاسی در مواجهه با چین و نیز روسیه دارد.»
به نوشته این روزنامه، فراز و نشیب در روابط تهران – پکن در نهایت به افتتاح نخستین کنسولگری چین در بندرعباس انجامید؛ اما همچنان تکلیف بسیاری از ابهامات در روابط تهران – پکن از جمله تفاهمنامه همکاریهای ۲۵ساله نامشخص است.
آفتاب یزد متذکر شد که از ســوی چینیها هیچ اقدامی در زمینه همکاریهای ۲۵ساله صورت نپذیرفته که یکی از دهها دلیل آن تحریمهایی است که مقامات چینی میترسند دامن آنها را نیز بگیرد.
انتشار این مطالب در مطبوعات داخل ایران در حالی صورت میگیرد که بسیاری از کارشناسان معتقدند که سیاست خارجی جمهوری اسلامی در یک سردرگمی و ناکارآمدی دیپلماتیک به سر میبرد و همراهی چین با دیپلماسی جهانی علیه جمهوری اسلامی است و همکاریهای دوجانبه تهران و پکن در غیاب داشتن یک روابط متوازن با غرب به امری دشوار و یا حتی غیرممکن تبدیل شده است.
