
(Omar Havana/Getty Images)
در راستای سیاستهای سرکوب اقلیتهای مذهبی در چین، مقامات حزب کمونیست به ساکنان سینکیانگ که بیشتر جمعیت آن شامل مسلمانان است دستور دادهاند که گذرنامههای خود را به پلیس تحویل دهند. علاوه بر مسلمانان، تبتیها نیز مشمول این قانون میشوند.
به گزارش بیبیسی این درخواست از طریق وبسایت پلیس اعلام شده است و به موجب آن همه ساکنان سینکیانگ ملزم به تحویل گذرنامههای خود هستند. این عمل موجب انتقاد گسترده فعلان حقوق بشر شده است و دیدهبان حقوق بشر این اقدام را موجب «نقض حق آزادی رفت و آمد مردم» میداند میشود.
همزمان سُنَت نیوز نیز در گزارش اعلام کرده است که پلیس استان سینکیانگ از ساکنان ناحیه مسلماننشین خواسته است در هنگام ارائه درخواست برای گرفتن گذرنامه، نمونه خون، اثر انگشت و صدای ضبطشده خود را ارائه دهند.
نقض حقوق مسلمانان چین توسط حزب کمونیست تازگی ندارد و این گروه سالها است که توسط حزب کمونیست چین مورد آزار و سرکوب واقع میشوند. حدود بیست و دو میلیون چینی در سینکیانگ زندگی میکنند که نزدیک به نیمی از آنها مسلمانان اویغور هستند.
بعد از حملات تروریستی ۱۳ نوامبر سال گذشته در پاریس، چین در پاسخ به حمایت جهانی «مبارزه با تروریسم»، آزار اقلیت مسلمان اویغور را افزایش داد. بعد از حملات پاریس، «شینهوا»، خبرگزاری دولتی چین، به نقل از «وانگ یی»، دیپلمات چینی، گزارش داد: «سرکوب نیروهای تروریستی ترکستان شرقی باید تبدیل به یکیاز هدفهای مهم مبارزه با تروریسم شود».
اما سابقه آزار و اذیت مسلمانان در چین به بهانه نبرد با تروریسم به زمان رویداد یازده سپتامبر برمیگردد. رویدادی که برای چین دستاویزی شد تا فشار بر مسلمانان اویغور ساکن ایالت سین کیانگ را شدت بخشد. «ربیا کادیر»، رئیس کنگره جهانی اویغور، میگوید مقامات چین به بهانه واقعه یازدهم سپتامبر تمام اختلافات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی اویغور را سرکوب کردند و بروز هرگونه خشونت در منطقه را به سه گروه تروریستها، جداییطلبان و مذهبیون افراطی نسبت میدهند. «علیم سیتوف»، دبیرکل انجمن اویغورهای آمریکا، در اینباره میگوید پکن پس از حملات تروریستی سال ٢٠٠١ به آمریکا، اویغورها را تروریستهای چین توصیف کرده است. با این اوصاف، به هر فردی که به دلیل مخالفت با دولت چین دستگیر یا حتی اعدام شود، برچسب تروریست یا بنیادگرای اسلامی زده میشود.
به گفته تحلیلگران مسائل چین، با تغییر چشمانداز امنیتی جهان پس از حوادث ١١ سپتامبر و حضور نظامی آمریکا در آسیای مرکزی، بر اهمیت استراتژیک این منطقه برای چین افزوده شد. جلب موافقت چین از سوی آمریکا برای مبارزه با تروریسم و بنیادگرایی و متعاقب آن حضور نظامی آمریکا در پایگاه نظامی «مناس» قرقیزستان و «خانآب» ازبکستان، موجب ایجاد نوعی منافع مشترک برای چین و آمریکا به طور موقت شد. ایالاتمتحده آمریکا پس از حملات ١١ سپتامبر، برای جلب حمایت چین در جنگ علیه تروریسم، جنبش اسلامی شرق ترکستان را به فهرست سازمانهای تروریستی وارد کرد. در نتیجه این تصمیم، چین برای برخوردهای خشونتبار با اقلیت مسلمان دلیل در خور توجهی یافت.
گروههای حقوق بشر مقامات این کشور را بهخاطر سرکوب دینی مسلمانان اویغور به بهانه «مقابله با تروریسم» بارها مورد انتقاد قرار دادهاند. از سال گذشته، مقامات چینی به کسانی که از همسایگان مسلمان خود جاسوسی کنند، جایزه نقدی میدهند. مقابله با پوشیدن حجاب و منع گذاشتن ریش نیز از دیگر اقداماتی است که علیه مسلمانان چینی انجام میشود.
همزمان با فرا رسیدن سال نوی میلادی ۲۰۱۶، نمایندگان مجلس چین یک قانون ظاهراً «ضد تروریسم» را به تصویب رساندند که در دو حوزه «تامین امنیت داخلی» و «تثبیت امنیت بین المللی» تنظیم شده است. تصویب این قانون با اعتراض نهادهای حامی حقوق بشر و نیز دولت آمریکا روبرو شده است. سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا گفت که قانون ضدتروریسم چین، منجر به محدودیتهای بیشتر بر آزادی بیان، انجمنها، تجمع مسالمت آمیز و آزادی دینی در چین خواهد شد. او حتی اعلام کرد که این قانون میتواند از شرکتهای فناوری بخواهد که اطلاعات حساس را تحویل دولت بدهند.
امروزه در کنار مشکلات امنیتی، در اثر سیاستهای استبدادی حزب کمونیست چین، مردم سین کیانگ به لحاظ اقتصادی زندگی سختی را میگذرانند. سیاستهای حکومت در این استان باعث سیطره اقتصادی چینیهای نژاد هان، که اکثریت جمعیت این کشور را تشکیل میدهند، بر مسلمانان و در نتیجه فقر و محرومیت مسلمانان شده است. درحالیکه چینیهای هان از بیشترین تسهیلات دولتی برخوردارند و از سرمایهگذاریهای دولتی بهره میبرند، مسلمانان سین کیانگ در سرزمین مادری خود مانند بیگانگان زندگی میکنند و دولت چین را به تلاش برای نابودی آیین و فرهنگ خود متهم میکنند.
به گزارش دیدهبان حقوق بشر، «حزب کمونیست چین، یک سیستم نظارتی چند لایه دارد که هر نوع فعالیت مذهبی در میان اویغورهای سینکیانگ را سرکوب میکند.» در سالهای اخیر، حزب کمونیست، ریش بلند و حجاب اسلامی را در این منطقه ممنوع کرده است. دولت چین سال گذشته در آستانه فرارسیدن ماه رمضان اقدام به برگزاری جشنواره آبجو در استان مسلماننشین سینکیانگ کرد. این اقدام باعث خشمگین شدن مسلمانان چین و بروز اعتراضات گستردهای شد. ایندیپندنت نوشت که در نواحی مسلماننشین چین، به فروشگاهها و رستورانها دستور داده شد که در روزهای ماه رمضان باز باشند. در سراسر جهان، معمولاً دولتها اقدام به محدود کردن فروش الکل و سیگار، بهخاطر مضرات آنها میکنند. اما حزب کمونیست چین در استان «سین کیانگ»، از فروشندگان این استان صراحتاً خواستهاند تا سیگار و مشروبات الکلی بفروشند.
به گزارش «رادیو آزاد آسیا» مقامات حزب در شهر «لاسکی»، واقع در «ختن»، در ماه آوریل اعلام کردند که همۀ رستورانها و سوپرمارکتها باید پیش از اول ماه مه «پنج نوع نوشیدنی الکلی و سیگار» را در «محل دید مشتریان» قرار دهند. فروشندگانی که از این دستور تخطی کنند با توقیف مغازه و اقدامات قانونی مواجه خواهند شد. طیف وسیعی از اشکال عجیب و غریب سرکوب مذهبی در سینکیانگ گزارش شده که میتوان به برگزاری ضیافت رایگان ناهار توسط کارکنان حزب در ماه رمضان و دعوت از مسلمانان منطقه برای شرکت در آن با هدف شکستن روزۀ آنها اشاره کرد. همچنین جریمۀ مردان بهخاطر گذاشتن ریش و زنان برای پوشیدن روسری نیز از این دست اقدامات است.