اگر خارج از ایران زندگی میکنید، احتمالا در فست فودهای چینی یا آسیای شرقی چابستیکهای یکبار مصرف چوبی را به وفور دیده یا از آنها استفاده کردهاید. اما اینکه چابستیک تولید شده با استانداردهای چینی ساخته شده باشد شاید دیگر برای استفاده مناسب نباشد.
بنابراین باید نگاهی به آزمایش انجام شده بر روی این نوع از چابستیکها که در سال ۲۰۱۳ انجام شد بیاندازیم. این آزمایش توسط «هوانگ بو» یکی از افراد شناخته شده در رسانههای اجتماعی چین انجام شد. هوانگ یک جفت از چابستیکهای یکبار مصرف چینی که به خوبی بسته بندی شده را در آب داغ قرار داد، و این اتفاق افتاد:
رنگ زرد و بوی بد زیادی از چابستیکها خارج شد که به گفته هوآنگ نشان از ترکیب بیش از حد گوگرد در چوب است.
هوآنگ در پست خود نوشت: «جرات دارید این آب را بنوشید؟ اجتناب از چابستیکهای یکبار مصرف فقط به محیط زیست کمک نمیکند، بلکه برای سلامت افراد مناسبتر است.»
این پست، در سینا ویبو یکی از رسانههای اجتماعی معروف چینی به سرعت منتشر شد و بیش از ۱۰۰ هزار بار در روز به اشتراک گذاشته شد. به همین دلیل این پست در چین سانسور شد.
آزمایش و عکس موجود در پست فقط نوک کوه یخ را نشان می‌دهد، در حالی که بقیه کوه در اعماق آب که نشان از عمق مشکلات تولید چابستیکها است، دیده نمیشود. اما دلایل واضح و روشن از بیکیفیتی چابستکهای ساخت چین وجود دارد.
۱. در اردوگاههای کار اجباری چین تولید میشوند
حزب کمونیست چین در بازار کار دخالت کرده است و اردوگاه کار اجباری را مکانی برای تولید محصولاتی با هزینههای تولید کم، اما سود بالا تبدیل کرده است. به همین دلیل برای تولید محصولات با شرکتها قرارداد میبندد.
«بو دونگوی»، که در شرکتی در پکن کار میکرد، به خاطر اعتقاداتش برای تمرین فالون گونگ، (یک تمرین معنوی که توسط حزب کمونیست از سال ۱۹۹۹ در چین سرکوب شد) محکوم شده است. محکومیت وی به مدت دو سال در یک اردوگاه کار اجباری بود. او مجبور بود برای بیش از ده ساعت در روز کار کند.
وی پس از فرار به آمریکا در سال ۲۰۰۸ در رادیو آسیای آزاد گفت: «در اردوگاه کار اجباری شرایط بیرحمانهای حاکم بود. زندانیان مجبور بودند چابستیکهایی را که پس از ساخته شدن در مقادیر کمتر صادر میشوند، تولید کنند. اتاق تولید کاملا شلوغ بود. هیچ نوع امکانات بهداشتی در این مکان وجود نداشت و آب بسیار کم بود و فقط برای نوشیدن آب کافی داشتیم.»
وی گفت بیشتر چابستیکهای مصرفی در رستورانهای آمریکایی، در اردوگاههای کار اجباری چین ساخته و بسته بندی میشوند.
بو همچنین گفت: «هفته گذشته در واشنگتن دیسی بودم و به رستورانی در کاپیتول هیل رفتم، متوجه شدم آنها نیز از همان نوع چابستیک استفاده میکنند.»
۲. در شرایط غیر بهداشتی ساخته شده‌اند
با وجود اینکه محیط اردوگاهها برای تولید این محصولات بهداشتی نیست، تولید چابستیکها هنوز هم به اندازه کافی بد نیست. چیزی که وضعیت را بدتر میکند، بسته بندی چابستیکها با عنوان «استریل در دمای بالا» است؛ چراکه حقیقت چیز دیگری را نشان می‌دهد.
«یو مینگ»، تمرین کننده فالون گونگ، رئیس سابق یک تولیدی لباس در شهر لیائویانگ از استان لیائونینگ، طی مقالهای که در مینگهویی منتشر شده، نوشته است که پس از بازداشت، به اردوگاهی فرستاده شده که بسیار شلوغ و نامرتب و کثیف بود. چابستیکها در سرتاسر زمین پخش بودند، درحالی که مدفوع و زباله هم کف زمین بود.
Minghui.org سایتی است که درباره آزار و اذیت حزب کمونیست و شکنجه فالون گونگ مینویسد.
وی در این خصوص گفت: «گاهی اوقات چون در دستشویی باز بود، به آنجا انداخته میشد و کسی به آن توجه نمیکرد. در پایان آنها تمام چابستیکها را بسته بندی میکردند، حتی یکی از آنها جا نمیماند تا بسته بندی کاملا پر به نظر برسد.»
تولید چابستیک یک راه ساده برای ایجاد پول بیشتر برای نگهبانان اردوگاه محسوب میشود. در سال ۲۰۰۴، یک جعبه از از این محصول کمتر از یک دلار ارزش داشت و هر زندانی میتوانست سه جعبه در یک روز تولید کند. با حدود ۱۶۰ نفر در یک واحد، نگهبانان برای سود بیشتر، نظارت بیشتری داشتند.
زندانیان اردوگاههای کار اجباری در چین را علاوه بر زندانیان سیاسی، معتادان به مواد مخدر، روسپیها و سایر افراد مبتلا به بیماریهای پوست و یا بیماریهای مقاربتی تشکیل میدهند.
به گفته مینگ، هیچ آزمایش رسمی پزشکی بر روی این افراد انجام نشده است و هیچ کس نگران این نیست که این افراد به هپاتیت یا بیماریهای مقاربتی آلوده باشند؛ «اگر هنوز هم نفس میکشید، پس باید برای پلیس کار کنید.»
۳. با مواد شیمیایی سفید میشوند
سال گذشته عکسهای بزرگ نمایی شده از الیاف چابستیکهای یکبار مصرف که شکل صورت میمون در آن بود، به طور گستردهای در رسانههای اجتماعی چین به پخش شد. این ترکیب الیافی نتیجه استفاده از راه حلهای شیمیایی توسط برخی از کارخانهها برای سفید کردن چابستیک بوده است.
گوگرد مورد استفاده در فرایند سفید کردن چابستیک در منافذ چوب گیر کرده و منجر به تشکیل اشکال مختلفی چون چهره میمون میشود. (برخی دیگر میگویند که این اشکال همانند جمجمه است.)
یکی از افسران چینی در اخبار شبانگاهی نانچانگ گفت که وقتی این ماده در تماس با گرما قرار میگیرد، به طور مثال غذای گرم، ذرات باقی مانده در چابستیک منجر به اختلالات تنفسی میشود. همچنین مواد شیمیایی بکار رفته موجب تشکیل سنگ کیسه صفرا در فرد میشود.
۴. چابستیکها از نظر رسانههای چینی نیز مشکل دارد
استانداردهای پایین تولید چابستیکها توسط تلویزیون مرکزی چین (CCTV)، سخنگوی حزب کمونیست اذعان شده است.
این رسانه که به طور معمول این دست اخبار را سانسور میکند، در برنامهای استفاده از مواد شیمیایی مضر طی روند سفید کردن چابستیکها را تأیید میکند، در این برنامه حتی نشان داده شده که در کارخانه کارگران از پای خود برای انجام کار استفاده میکنند.
همچنین مشخص شد که برخی از ظروف استفاده شده خیلی کثیف است و سیاهی در تمامی ظرف انباشته شده است. با این حال، به جای اینکه دور انداخته شوند با مواد شیمیایی سفید میشدند.
خبرنگاران سیسیتیوی، نیز در این باره گفتند: «در کارخانههای بسیاری فرایند ضدعفونی به طور کامل انجام نمیشود.»
۵. چابستیک بیشتر، درخت کمتر!
چین و ژاپن بزرگترین تولید کننده و مصرف کننده چابستیک یکبار مصرف در جهان هستند و تنها در چین سالانه ۸۰ میلیارد سوددهی این محصول است.
«بو گوینژین»، از بخش صنعتی جنگلداری چین جیلین، این مقدار تولید چابستیک مستلزم قطع ۲۰۰ میلیون درخت در یک سال است. به گفته وی یک درخت ۲۰ ساله میتواند برای ایجاد حدود ۴ هزار جفت چابستیک استفاده شود.
سازمان صلح سبز شرق آسیا، طی گزارشی تولید چابستیک را باعث هدر رفتن بازارهای سهام الوار چوب محدود این کشور دانست و تولید چابستیک آن را محکوم کرد.
روزنامه دیلی پیپل نیز از قطع کامل درختان که مانعی برای بازسازی دوباره جنگل میشود، انتقاد کرد. سخنگوی دولت چین نیز توسعه اقتصادی کشورهای در حال توسعه را که به ویرانی محیط زیست کشانده میشود محکوم کرد.
