نویسنده: آرش یاوری
اکنون ۸۴ روز از آغاز اعتراض و خیزش مردم علیه ظلم و ستم حکومت جمهوری اسلامی می‌گذرد که شروع آن از مقابل بیمارستان محل مرگ مرحوم مهسا امینی در تهران بود.
در این مدت ماموران پلیس، شبه‌نظامیان بسیج و نیروهای سپاه با دستور مقامات ارشد جمهوری اسلامی از هیچ اقدام سبوعانه‌ای برای سرکوب و ساکت کردن معترضان در شهرهای مختلف ایران دریغ نکردند و حتی کار به جایی رسید که سپاه پاسداران به برخی از شهرهای کردستان لشکرکشی کرد و شهروندان را به گلوله بست و یا در زاهدان با تیربار معترضان را هدف قرار داد.
به گواه آماری که مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران منتشر کرده‌اند طی اعتراض‌های اخیر در سراسر ایران تا روز شانزدهم آذرماه حداقل ۴۷۵ تن از مردم معترض توسط ماموران جمهوری اسلامی کشته شده و همین‌طور ۱۸۲۴۲ تن نیز بازداشت شده‌اند. البته این آمار حداقلی هستند و بسیاری دیگر کشته و یا بازداشت شده‌اند و هنوز اطلاعاتی از آنها منتشر نشده است.
اما سرکوب صرفا به خیابان‌ها و سطح شهرها محدود نیست و شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی نیز عرصه مقابله جمهوری اسلامی با معترضان است.
البته حکومتی که به نام دین در ایران بر سر کار آمد برای سرکوب مخالفانش از چین کمونیست کمک می‌گیرد و از روسیه راهنمایی می‌خواهد.
حکومت کمونیست چین در سرکوب خونبار معترضین کارنامه سیاهی دارد و در دوران رهبری «جیانگ زمین» که به تازگی درگذشت، اعتراضات مردم و دانشجویان با خشونت تمام سرکوب شد و به ادعای سازمان صلیب سرخ چین در اعتراضات سال ۱۹۸۹ بیش از ۲۶ هزار نفر کشته شدند، اما در حال حاضر حکومت چین در بستن دهان مخالفان و مسدود کردن راه‌های ارتباطی و سانسور سرآمد است و به الگویی برای حکومت دینی در ایران تبدیل شده است.
دستگاه سانسور حکومت چین خالق محدودیت‌های پیچیده در شبکه‌ها اجتماعی است و در این زمینه به‌نوعی صاحب سبک است و از نظر فنی نیز در این مسیر پیشرفت‌های فراوانی به دست آورده است و جمهوری اسلامی هم سعی می‌کند که چین را الگوی خود قرار دهد.
به تازگی در چند شهر بزرگ چین اعتراض‌های گسترده‌ای رخ داد. منشا این اعتراض‌ها نارضایتی شهروندان از مقررات سختگیرانه مربوط به مهار ویروس کرونا بود که دولت چین آن را «کووید صفر» می‌نامد.
اما نه تنها در رسانه‌های چین هیچ اشاره‌ای به این اعتراض‌ها نشد؛ بلکه دستگاه سانسور حزب کمونیست چین که یکی از بازوهای سرکوب حزب حاکم است، تلاش کرد که صدای مخالفان را نیز از شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی حذف کند.
طی اعتراض‌های اخیر در چین، نام دو شهر«شانگهای» و «اورومچی» که صحنه بیشترین اعتراض‌ها بود، به لیست کلمات سانسور شده در شبکه‌های اجتماعی اضافه شد. این کلمات را نمی‌شود در شبکه‌های اجتماعی و اینترنت جستجو کرد.
کلماتی مانند «کاغذ سفید» و «۴A» نیز که به نوعی نماد اعتراضی در این راهپیمایی‌ها بود نیز به این لیست اضافه شد.
البته دسترسی به پلتفرم‌هایی مانند توییتر، فیس‌بوک و تلگرام نیز در چین مسدود شده است؛ اما عملکرد دستگاه سانسور حکومت چین بسیار پیچیده‌تر از سانسور یا فیلتر کردن وب‌سایت‌ها است.
به‌واسطه تجربه بالای حکومت کمونیستی چین در سانسور، این کشور روش‌های پیچیده‌ای برای منحرف کردن افکار عمومی از موضوع انتقاد و اعتراض اعمال می‌کند. به طور مثال اگر کاربری قصد داشته باشد ویدئو‌های اعتراضات خیابانی در چین را در اینترنت جستجو کند به‌جای دیدن اعتراض‌های مردمی با انبوهی از ویدئو‌های پورن روبرو می‌شود. هدف از این اقدام منصرف کردن افراد از جستجوی ویدئو‌های اعتراضات است.
از سوی دیگر دسترسی چینی‌ها به اینترنت جهانی محدود است و استفاده از فیلترشکن جرم است و تمام چینی‌ها با هویت واقعی خود در اینترنت فعالیت می‌کنند و به راحتی و مداوم شناسایی و شنود می‌شوند.
مردم در چین به جای یوتیوب، توییتر، اینستاگرام، فیس‌بوک، تلگرام، واتس‌اپ از نمونه‌های چینی آن استفاده می‌کنند که از سوی دولت به راحتی قابل کنترل است.
پیشرفت سانسور در چین به گونه‌ای است که حتی اپلیکیشن چینی تیک‌تاک که تعداد کاربران آن در سراسر جهان به یک میلیارد نفر رسیده است دو نسخه خارجی و چینی دارد. یعنی کاربران داخل چین به محتوای خاصی که برای حزب کمونیست خطری ندارد دسترسی دارند و محتوای حاوی پروپاگاندای دولتی آن برای افراد خارج از چین قفل است، گویی دور شبکه‌های اجتماعی چینی حصار محکمی قرار دارد که از بیرون قابل مشاهده نیست.
وضعیت اینترنت و سانسور در چین شبیه یک آرمان‌شهر برای جمهوری اسلامی است، آرزوی مقام‌های جمهوری اسلامی و رهبر آن این است که بتوانند همانند این کشور کمونیستی اینترنت را تحت کنترل خود درآورند.
البته در این مسیر گام‌هایی نیز برداشته‌اند، مانند مسدود کردن بیشتر شبکه‌های اجتماعی خارجی و یا قطع اینترنت در شهرها و مناطقی که اعتراض‌ها جریان دارد.
از سال ۱۳۸۹ که کمپانی هوآوی، با امضای قراردادی بزرگ با اپراتور همراه اول و ایرانسل مسئولیت طراحی و پیاده‌سازی تجهیزات شنود و ره‌گیری تلفن‌های همراه را بر عهده گرفت تا امروز حزب کمونیست چین و سپاه دست در دست یکدیگر به سرکوب منتقدان ایرانی می‌پردازند.
در این راه هم هزینه‌های هنگفتی صرف سانسور و محدود کردن اینترنت شده است. به عنوان نمونه به گفته حسن فیروزآبادی، دبیر شورای‌عالی فضای مجازی، تا سال ۱۳۹۹ بیش از چهار و نیم میلیارد دلار صرف ایجاد شبکۀ ملی اینترنت شده است و قرار است آنچه که اینترنت ملی می‌نامند با کمک چینی‌ها در ایران راه‌اندازی شود.
در حقیقت، جمهوری اسلامی با استفاده از تکنولوژی چینی معترضان در خیابان را تحت نظر می‌گیرد، با همین تکنولوژی آنها را ردگیری و بازداشت می‌کند و با کمک چینی‌ها شبکه‌های اجتماعی را مسدود و دور اینترنت ایران دیوار می‌کشد که صدای ایرانیان خارج نشود.
یکی دیگر از راه‌های جمهوری اسلامی برای فشار به معترضین و خاموش کردن صدای مخالفان، الگو برداری از سیستم سرکوب چینی «مارک» است.
اگر یک شهروند چینی در اعتراضات ضد حکومتی شرکت کند «مارک» خواهد شد. به این معنی که او از بسیاری از حقوق شهروندی خود محروم می‌شود. این فرد نمی‌تواند حساب بانکی داشته باشد، از خدمات دولتی محروم شده و بسیاری از خدمات بهداشتی پزشکی به او ارائه نمی‌شود و در نهایت اگر فرد دیگری نیز با این شهروند معترض تماس داشته باشد او نیز «مارک» می‌شود.
اکنون جمهوری اسلامی تلاش دارد همین الگو را در ایران عملیاتی کند و برای شروع اقداماتی هم انجام داده است. به طور مثال، حساب بانکی برخی از کسبه و بازاریان که در شهرهای مختلف مخصوصاً سنندج با اعتصابات سراسری همراهی کرده‌اند، مسدود شده است و یا پیشنهاد شده بانوانی که قانون حجاب اجباری را زیر پا بگذارند از خدمات دولتی و بانکی محروم شوند.
اما در عرصه میدانی هم حکومت جمهوری اسلامی از یکی دیگر از متحدانش برای سرکوب معترضین کمک می‌گیرد.
حکومت روسیه طی سالیان متمادی با فهرست طولانی استفاده از هراس‌افکنی، آزار و اذیت و گاه قتل مخالفانش تجربه فراوانی در سرکوب هر صدای مخالفی به دست آورده است و اکنون یکی از مشاوران جمهوری اسلامی برای مقابله با شهروندان ایرانی است.
حدود یک ماه پیش کارین ژان پیر، سخنگوی کاخ سفید اعلام کرد که کشورش نشانه‌هایی مبنی بر مشاوره و کمک روسیه به جمهوری اسلامی برای سرکوب اعتراضات ضد حکومتی مردم ایران مشاهده کرده است.
همچنین به تازگی گزارش‌هایی منتشر شد که بر اساس آن جمهوری اسلامی در مذاکره با مسکو علاوه بر اینکه درخواست خرید ابزار و ماشین‌آلات ضدشورش را به مقامات روسیه ارائه داده بلکه از آنها خواسته که این کشور مشاورانی به ایران اعزام کند تا در سرکوب معترضان به جمهوری اسلامی کمک کنند.
همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد روسیه سابقه طولانی در سرکوب مخالفان خود دارد و از روش‌های متعددی برای این کار بهره می‌گیرد. این حکومت هیچ ابایی از گسیل نیروهای نظامی و شبه‌نظامیان مزدور به‌منظور سرکوب و کشتار معترضان ندارد و البته این روش‌ها را نیز اجرا کرده است.
گسیل نیروهای پلیس و ارتش روسیه به چچن با بهانه مبارزه با تروریسم طی چند سال به کشته شدن بیش از ده‌ها هزار تن انجامید.
این همان تاکتیکی بود که جمهوری اسلامی در مقیاس کوچک‌تر به تازگی در جوانرود و سردشت اجرا کرد.
در این دو شهر کوچک معترضین بسیار منسجم و هماهنگ خیابان‌ها را تسخیر کرده بودند، اما نیروی زمینی سپاه با ارسال پرشمار نیرو و تجهیزات به این شهرها و شلیک مستقیم به شهروندان، خیابان‌ها را باز پس گرفت و سپس با محاصره شهر و جستجوی خانه‌به‌خانه، معترضانی که از پیش شناسایی شده بودند و افرادی که مشکوک به حضور در اعتراضات بودند بازداشت شدند.
یکی دیگر از روش‌های روسیه در سرکوب مخالفان، اعزام انبوه نیروی امنیتی برای مقابله با اعتراضات و بازداشت‌های گسترده است. در بسیاری از شهرهای روسیه بعد از اعتراض مردمی بزرگ، هزاران نفر توسط پلیس و نیروهای امنیتی بازداشت می‌شوند.
به طور مثال در سال ۱۳۹۹ و تنها در یک روز بیش از ۳۴۵۰ نفر از معترضان حامی الکسی ناوالنی، منتقد پوتین، بازداشت شدند.
در ایران هم نیروهای پلیس و بسیج و سپاه با تعداد نفرات زیاد به معترضین حمله کرده و با خشونت تمام هر تعداد از آنها را که بتوانند بازداشت می‌کنند.
به این ترتیب چین و روسیه تقسیم‌کار کرده و مشاوران روسی بهترین شیوه‌های سرکوب و مدیریت اعتراضات را به ماموران سرکوب در ایران آموزش می‌دهند و مشاوران چینی بهترین راه‌های تنگ کردن عرصه فضای مجازی و اینترنت برای منتقدان و شناسایی آنها را به جمهوری اسلامی می‌آموزند.
در حقیقت اتحادی میان حکومت‌های دیکتاتور برای سرکوب آزادی‌خواهان ایران شکل گرفته است.
نویسنده: آرش یاوری، تحلیلگر سیاسی
نظرات بیان شده در این مقاله نظرات نویسنده است و لزوماً منعکس کننده نظرات اپک تایمز نیست.
