سَم زدایی یکی از اصطلاحات و مفاهیم نسبتاً جدید دنیای سلامت و تغذیه است و معمولاً به نوع خاصی از تغذیه و نیز سبک زندگی مربوط می‌شود که از طریق آن می‌توان سموم بدن را دفع کرد و در نتیجه به سلامتی بیشتری نائل شد. البته برای انجام این کار نیازی به رژیم‌های خاص یا مکمل‌های گران قیمت نیست.
این مقاله به شرح ۹ روش اثبات شده برای بهبود سم زدایی از بدن اشاره می‌کند که عمدتاً تمرکز دارد بر کمک به بهبود عملکرد اندام‌هایی نظیر کبد، کلیه، روده و… که وظیفه سم‌زدایی را بر عهده دارند. .
۱- منع نوشیدن الکل
بیش از ۹۰ درصد الکل در کبد دچار فرایند متابولیزه و سوخت و ساز می‌شود. آنزیم های کبدی الکل را به استالدهید، که به عنوان یک ترکیب شیمیایی سرطان‌زا شناخته شده است.
نوشیدن بیش از حد می‌تواند منجر به ضعف عملکرد کبد و در نتیجه افزایش چربی، التهاب و زخم شود. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، کبد نمی‌تواند خوب عمل کند و کارهای لازم از جمله فیلتر کردن ضایعات و سایر سموم از بدن را انجام دهد. بنابراین ننوشیدن الکل یکی از بهترین راه‌های حفظ سیستم سم‌زدایی در بدن است.
۲. خواب کافی
اطمینان از خواب کافی در شب برای حفظ سلامتی بدن و سیستم سم زدایی طبیعی اهمیت زیادی دارد. خواب به مغز اجازه می‌دهد تا خود را مجدداً تنظیم و شارژ کند تا بدن بتواند مواد زاید سمی که در طول روز انباشته شده را حذف کند. یکی از این مواد زاید، پروتئینی به نام بتا آمیلوئید است که به توسعه بیماری آلزایمر کمک می‌کند.
با محرومیت از خواب، بدن شما زمان لازم برای انجام این کارها را ندارد. بنابراین سموم می‌توانند بر سلامت تاثیر گذار باشند. خواب ضعیف به پیامدهای کوتاه مدت و بلند مدتی مانند اضطراب، فشار خون بالا، بیماری قلبی، دیابت نوع ۲ و چاقی منجر شود. هر فرد شما باید به طور منظم هفت تا نه ساعت در شبانه روز بخوابد تا سلامت خوبی داشته باشد.
مقید بودن به یک برنامه خواب منظم و محدود کردن استفاده از نمایشگرهای گوشی موبایل و تبلت و کامپیوتر می‌تواند مشکل کم‌خوابی را کاهش دهد.
۳- نوشیدن آب بیشتر
اهمیت آب خیلی بیشتر از رفع تشنگی است. تنظیم دمای بدن، روان بودن مفاصل، هضم مواد و جذب مواد مغذی، و سم‌زدایی بدن از طریق حذف مواد زائد از بدن نقش‌هایی است که آب ایفا می‌کند.
سوخت و ساز سلولی در بدن منجر به تولید مواد زایدی نظیر اوره و دی‌اکسیدکربن در بدن می‌شود که آب این مواد مسموم و زاید را از طریق ادرار، تنفس یا تعریق از بین می‌برد.
۴- کاهش مصرف شکر و غذاهای فراوری شده
بسیاری معتقد هستند که شکر و غذاهای فرآوری شده مثل فست‌فودها ریشه بحران‌های سلامتی، تغذیه و بهداشت عمومی امروز است.
مصرف زیاد غذاهای شیرین و فرآوری شده با چاقی و سایر بیماری‌ها مانند بیماری‌های قلبی، سرطان و دیابت مرتبط است. این بیماری‌ها با آسیب رساندن به اندام‌هایی مانند کبد و کلیه که نقش سم‌زدایی دارند، باعث افزایش سموم در بدن می‌شوند.
به عنوان مثال، مصرف زیاد نوشیدنی‌های شیرین می تواند باعث عارضه کبد چرب شود. با مصرف کمتر این نوع مواد غذایی، می‌توان سیستم سم زدایی بدن خود را سالم نگه داشت. بهتر است این نوع مواد غذایی را کمتر وارد خانه کرد تا از وسوسه مصرف آنها در امان بود و مواد غذایی سالمی مانند میوه‌ها و سبزیجات را جایگزین آنها کرد.
۵- مصرف غذاهای غنی از آنتی اکسیدان
آنتی اکسیدان‌ها از سلول‌ها در برابر آسیب‌های ناشی از مولکول‌هایی به نام رادیکال‌های آزاد محافظت می‌شود. استرس اکسیداتیو شرایطی است که ناشی از تولید بیش از حد رادیکال‌های آزاد است.
هرگونه آشفتگی و اختلال در وضعیت طبیعی، از طریق رادیکال‌های آزاد، منجر به تولید اثرات سمی و آسیب به تمامی اجزاء و ساختارهای درون‌سلولی می‌گردد.
بدن شما به طور طبیعی مقادیری از رادیکال‌های آزاد را برای پروسه‌هایی مانند هضم تولید می‌کند. با این حال مصرف الکل، سیگار، رژیم غذایی غلط و قرار گرفتن در معرض آلاینده‌ها می‌تواند رادیکال‌های آزاد بیش از حدی ایجاد کند که در نهایت منجر به عوارضی مثل زوال عقل، بیماری‌های قلبی، بیماری‌های کبدی، آسم و انواع خاصی از سرطان شوند.
خوردن رژیم غذایی حاوی مقادیر کافی آنتی اکسیدان می‌تواند بدن را تحت تاثیر قرار دهد تا استرس اکسیداتیو ناشی از ازدیاد رادیکال‌های آزاد و سایر سموم را کاهش دهد.
سیزیجات و میوه‌ها، آجیل، کاکائو، ادویه‌جات و نوشیدنی‌هایی مانند قهوه و چای سبز دارای بیشترین مقدار آنتی اکسیدان هستند.
۶- مصرف غذاهای حاوی پری‌بیوتیک
سلامت روده در سیستم سم زدایی بدن مهم است. سلول‌های روده دارای یک سیستم سم‌زدایی و تخلیه مواد زاید و مضر هستند.
پریبیوتیکها نوعی از فیبر هستند که باکتری‌های خوب را در روده تغذیه می‌کند. با پریبیوتیکها، باکتری‌های خوب قادر به تولید مواد مغذی به نام اسیدهای چرب کوتاه مدت هستند که برای سلامت مفید هستند. تغییر نامناسب در باکتری‌های روده که می‌تواند ناشی از تغذیه غلط و بهداشت کم باشد، سیستم ایمنی و سم‌زدایی را تضعیف کند و خطر ابتلا به بیماری و التهاب را افزایش می‌دهد.
منابع غذایی خوب پریبیوتیکها شامل گوجه فرنگی، کنگر فرنگی (آرتیشو)، موز، مارچوبه، پیاز، سیر و جو است.
۷- کاهش مصرف نمک
مصرف زیاد نمک موجب می‌شود بدن آب بیشتری در خود حفظ کند و در نتیجه مقدار دفع سموم از طریق ادرار کاهش می‌یابد. به شکلی که با رهاسازی هورمون‌هایی موجب کاهش دفع آب از بدن می‌شود تا به این شکل نمک وارد شده را جبران کند.
کاستن میزان مصرف نمک و نیز افزایش مصرف غذاهای غنی از پتاسیم – که برخی از اثرات سدیم نمک را متعادل می‌کند، می‌تواند مانع اختلال دفع سموم از طریق ادرار شود. سیب زمینی، کدو، لوبیای قرمز، موز و اسفناج غذاهایی غنی از پتاسیم هستند.
۸- فعالیت فیزیکی بیشتر
ورزش منظم به کاهش خطر بسیاری از بیماری‌ها، از جمله دیابت نوع ۲، بیماری‌های قلبی، فشار خون بالا و برخی از سرطان ها کمک می‌کند.
ورزش از طریق کاهش التهابات می‌تواند به سیستم‌های مختلف بدن، از جمله سیستم سم‌زدایی و نقش آن در محافظت در برابر بیماری‌ها کمک کند.
هرچند که وجود برخی از التهابات برای بهبود عفونت و یا زخم ضروری است، ولی وجود بیش از حد آن، سیستم‌های بدن را تضعیف می‌کند و بیماری رشد می‌کند.
توصیه می شود حداقل ۱۵۰ تا ۳۰۰ دقیقه در هفته تمرینات متوسط و ملایم مانند پیاده روی، و یا ۵۰ تا ۷۵ دقیقه در هفته فعالیت بدنی شدید انجام دهید.
۹. سایر نکات مفید
اگرچه شواهد دقیقی در استفاده از رژیم‌های غذایی سم‌زدا برای حذف سموم از بدن وجود ندارد، اما برخی از تغییرات غذایی و شیوه زندگی سبب کاهش سموم و کمک به سیستم سم زدایی بدن می‌شود.
خوردن غذاهای حاوی گوگرد، مانند پیاز، کلم بروکلی و سیر، باعث افزایش دفع فلزات سنگین مثل کادمیوم می‌شوند. این غذاهای غنی از گوگرد همچنین عملکرد گلوتاتیون، یک آنتی اکسیدان اصلی تولید شده توسط بدن را که به شدت در سم زدایی دخیل است، افزایش می‌دهد.
کلرلا نیز نوعی سبزی دریایی است که دارای مزایای زیادی برای تغذیه است و بر اساس مطالعات ممکن است حذف سمومی مانند فلزات سنگین را افزایش دهد.
گشنیز باعث افزایش دفع سموم خاصی نظیر فلزات سنگین مانند سرب و مواد شیمیایی، از جمله فتالات می‌شود.
***
گاوین ون د وال متخصص تغذیه است. این مقاله برای اولین بار در Healthline.com منتشر شد.
مطالب دیگر:
ترامپ : گوگل به ایالات متحده متعهد است نه به چین
تصویب دو قطعنامه در اروپا در محکومیت وضعیت حقوق بشر در چین
شبح کمونیسم در حال حکمرانی بر جهان ما، فصل ۵ : نفوذ به غرب (قسمت دوم)
