مجمع عمومی سازمان ملل روز پنجشنبه با اکثریت آرا، به تعلیق عضویت روسیه در شورای حقوق بشر رای داد. از میان ۱۹۳ کشور عضو مجمع عمومی، ۹۳ کشور به تعلیق عضویت روسیه رای مثبت دادند و ۲۴ کشور از جمله روسیه، ایران، چین، بلاروس، سوریه، مالی، زیمبابوه، کوبا و کشورهای آسیای مرکزی به این قطعنامه رای منفی و ۵۸ کشور نیز رای ممتنع دادند.
این قطعنامه نگرانی «عمیق» جامعه جهانی از «نقض گسترده و سیستماتیک» حقوق بشر و قوانین بینالمللی در تهاجم نظامی روسیه به اوکراین را منعکس کرده است. قطعنامه یاد شده بعد از افشای کشتار دستهجمعی ساکنان شهر بوچا مطرح شد.
افشای شواهد متعدد مبنی بر ارتکاب جنایات جنگی توسط نیروهای روسی در اوکراین، موجب شد دولتهای مختلف نظیر آمریکا و انگلیس، خواستار اخراج روسیه از این سازمان شوند. به طوری که لیندا توماس گرینفیلد، نماینده آمریکا در سازمان ملل متحد اظهار کرد که «مشارکت روسیه در شورای حقوق بشر، مسخره و در همان حال نادرست است»، و وزیر امورخارجه انگلیس نیز گفت با توجه به شواهد قوی از جنایات جنگی، از جمله گزارشهای مربوط به گورهای دسته جمعی و کشتار فجیع در بوچا، روسیه نمیتواند عضو شورای حقوق بشر سازمان ملل بماند و باید تعلیق شود.
گرچه تعلیق عضویت روسیه در شورای حقوق بشر، گامی مثبت است، اما حضور رژیمی مانند چین در این شورا، همچنان ماهیت آن را زیر سوال میبرد. درست به همین دلیل بود که ترامپ در ژوئن ۲۰۱۸ از شورای ۴۷ عضوی حقوق بشر خارج شد و خاطرنشان کرد که دلیل این تصمیم این است که برخی از بدترین رژیمهای ناقض حقوق بشر نظیر چین، کوبا و ونزوئلا از اعضای این شورا هستند.
در آن زمان وزیر امور خارجه وقت آمریکا این شورا را به «ریاکاری بیشرمانه» متهم کرد و گفت در این نهاد بدترین نمایندگان حقوق بشر دنیا عضویت دارند. وی گفت این شورا بسیاری از بدترین نقضهای حقوق بشر در جهان را نادیده گرفته و برخی از جدیترین مجرمان جهان در این شورا نشستهاند. وی به چین، کوبا و ونزوئلا به عنوان برخی از بدترین ناقضان حقوق بشر که در این شورا نشستهاند اشاره کرد.
اما با روی کار آمدن بایدن، مجدداً آمریکا به این شورا بازگشت. این اقدام دولت بایدن انتقادات زیادی ایجاد کرد. سناتور مارکو روبیو، که در کمیته روابط خارجی سنا و کمیسیون اجرایی کنگره در امور چین عضویت دارد، از بایدن انتقاد کرد و گفت که «نباید هیچ اعتبار قابل قبولی به شورا داد. این شورا مکانی برای گردهم آمدن رژیمهای استبدادی و کسب وجهه بینالمللی برای ادامه سواستفادههای وحشتناک خود است.» روبیو به نقض حقوق بشری اشاره کرد که هماکنون توسط چهار عضو فعلی یعنی چین، کوبا، روسیه و ونزوئلا اتفاق میافتد.
حزب کمونیست چین بیش از یک میلیون اقلیت قومی مسلمان از جمله اویغورها، قزاقها و قرقیزها را در اردوگاههای داخلی در منطقه غربی شین جیانگ چین بازداشت کرده است و همچنین بیش از بیست سال است که میلیونها نفر از مردمی را که در چین به تمرین روش معنوی فالون گونگ میپردازند، هدف آزار و شکنجه و سرکوب شدید قرار داده است.
سال گذشته، رژیم چین با وجود سابقه طولانی در نقض شدید حقوق گروههای مذهبی، دگراندیشان و اقلیتهای قومی در چین، به عضویت در یک هیأت در شورای حقوق بشر منصوب شد، که این هیات به انتخاب بازرسان این شورا کمک میکند. وظیفه این گروه انتخاب نامزدهایی است که نقش بازرسی و گزارش وضعیت حقوق بشر در کشورهای مختلف یا موضوعاتی مانند آزادی مذهبی یا آزادی بیان را دارند.
عضویت چین در این پنل توسط گروه دیده بان سازمان ملل متحد، یک گروه مدافع حقوق بشر مستقر در ژنو، یک عمل «پوچ و غیراخلاقی» اعلام شد. هیل نویر، مدیر اجرایی دیدهبان سازمان ملل متحد، به خبرنگاران گفت «اجازه دادن به رژیم سرکوبگر و غیر انسانی چین در انتخاب بازرسان جهانی آزادی بیان، بازداشت و ربودن خودسرانه، مانند این است که یک فرد آتشافروز را به ریاست آتشنشانی یک شهر منصوب کرد.»
سناتور مارکو روبیو، عضو کمیته روابط خارجی سنا و کمیسیون اجرایی کنگره در امور چین، در ادامه انتقاد خود از بایدن به خاطر بازگشت مجدد به شورای حقوق بشر، گفت که دولت آمریکا باید تمرکز خود را معطوف به همکاری با متحدان دمکراتیک برای تحت فشار قرار دادن مسئولین اعمال ضد بشری، و اجرای عدالت در خصوص این رژیمهای وحشی و پیشبرد حمایت از حقوق بشر کند.
سناتور ریک اسکات نیز تصمیم دولت بایدن را «یک اشتباه غم انگیز» دانست و گفت «دولت بایدن باید کاملاً روشن کند که ایالات متحده طرفدار حقوق بشر است و تعامل با سازمانی که چشم خود را بر روی نسل کشی میبندد ندارد.»
در سال ۲۰۰۶، زمانی که سازمان ملل طی قطعنامهای، تاسیس شورای حقوق بشر سازمان ملل را تصویب کرد و آن را جایگزین نهاد پیشین یعنی کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل متحد کرد، کوفی عنان، دبیرکل وقت این سازمان معتقد بود کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل راه خود را گم کرده، خیلی سیاسی شده و به محلی تبدیل شده بود که در آن نقض کنندگان حقوق بشر با توطئه بر کار یکدیگر سرپوش میگذاشتند و برای کاری که به آن محول شده بود کوچک بود.
اکنون با گذشت نزدیک دو دهه از آن زمان، مهمترین نهاد رسمی حقوق بشری در دنیا، همچنان دچار سیاستزدگی است و محلی برای حضور بزرگترین ناقضان حقوق بشر در دنیا است.
مطالب دیگر:
دیوید کیلگور درگذشت: پایبندی او به اصول و عمق همدلیاش با قربانیان نقض حقوق بشر، جاودانه خواهد ماند
ساکنانِ در قرنطینه شانگهای از پنجره فریاد میزنند: «داریم از گرسنگی میمیریم»
دلیل سر به فلک کشیدن قیمت بنزین، جنگ دولت بایدن با سوختهای فسیلی است، نه جنگ پوتین با اوکراین
