چگونه از مشکلات پیچیده‌ترین مفصل بدن یعنی زانو، جلوگیری کنیم
بدون زانو، پاهای‌تان مثل دو ستون سفت و محکم خواهد بود که از بالاتنه تا نوک پاها امتداد یافته است.
تصور کنید اگر زانونداشتید انجام حرکات روزانه و قدم زدن چقدر سخت می‌شد و باید برای نشستن و ایستادن تلاش زیادی می‌کردید.
ما معمولا به زانوهای‌مان «مانند بقیه موهبت‌هایی که داریم» تا وقتی که مشکل‌دار شوند، فکر نمی‌کنیم. اما وقتی که این مفصل صدمه دیده یا ازبین برود تازه می‌فهمیم که چقدربرای حرکت کردن به آن نیازمندیم.
طبق نظرپزشکانی که با این مفصل کار می‌کنند، امروزه مشکلات زانو بسیار شایع شده است ویک چهارم بزرگسالان با این مشکلات مواجه هستند. در طی ۲۰ سال گذشته، شکایات مربوط به درد زانو ۶۵ درصد افزایش یافته و سالانه حدود ۴ میلیون نفربه خاطر آن به پزشک مراجعه می‌کنند. بسیاری از این افراد نیاز به تعویض و جایگزینی زانو دارند. تعداد تعویض زانودر ایالات متحده آمریکا نسبت به سال ۲۰۰۰ حدود دو برابر شده و هرسال بیش از۶۰۰ هزار تعویض زانو انجام می‌شود. کارشناسان پیش بینی می‌کنند تا سال ۲۰۳۰ شاهد ۳ میلیون تعویض زانو در سال خواهیم بود.
چه عاملی باعث می‌شود که این مفصل به طور فزاینده‌ای در معرض خطر باشد؟ دکتر یوجین چارلز که کایروپراکتور منهتن و مدیر مرکز کاربردی کینزیولوژی نیویورک است، از زانو به عنوان مفصل بسیار مهمی که به صورت بسیار کاربردی طراحی شده، نام می‌برد. او می‌گوید متاسفانه از زانوهای‌مان سخت کار کشیده و به آنها توجه لازم را نمی‌کنیم.
چارلزمی‌گوید « زانو عالی طراحی شده اما ما از آن درست استفاده نمی‌کنیم».
زانو بزرگترین و پیچیده‌ترین مفصل بدن است. آن دربرگیرنده دوعدد از بزرگترین استخوان‌های بدن است: استخوان دُرشت‌نی «استخوان شین» و استخوان ران «ران». همچنین شامل دواستخوان کوچک‌تر نیزاست: پاتلا « استخوان کشک» و فیبولا «نازک نی». ساختار اسکلتی زانو مانند لولا عمل می‌کند اما در حقیقت زانو کارهای خیلی بیشتری انجام می‌دهد.
سوء مدیریت
چارلز در کتاب جدید خود با عنوان «سفر شفابخشی: هنروعلم کینزیولوژی کاربردی» یک فصل کامل را به زانو اختصاص می‌دهد. او می‌گوید آنچه که طراحی این مفصل را بسیار ویژه می‌کند این است که نه تنها خم می‌شود بلکه کمی هم می‌چرخد». این حرکت چرخشی همان چیزی است که به ما امکان می‌دهد انواع فعالیت‌های روزانه مانند چمباتمه زدن، کوهنوردی، نشستن با پاهای ضربدری، لگد زدن و رقصیدن را انجام دهیم. اما در عین حال می‌تواند باعث عدم پایداری و بی‌ثباتی شود.
چارلز گفت « چیزی که عملا می‌بینم این است که زانوها به طرز ظریفی از جای خود می‌لغزند اما سی‌تی‌اسکن یا ام آر آی این‌را نشان نمی‌دهد. این اتفاق باعث خرابی زانو و درد شدید می‌شود».
چارلز به دنبال این ناهماهنگی‌های کوچک است وآنرا «تجزیه و تحلیل راه رفتن» می‌نامد. در اصل او به راه رفتن بیماران نگاه می‌کند و اینکه آیا حرکات آنها عدم تقارن در بدن را نشان می‌دهد یا نه. این عدم تعادل غالباً توسط حرکات به ظاهر جزئی صورت گرفته و به صورت عادت درمی‌آیند و متاسفانه با گذشت زمان زانوها را کمی از حالت ضربدری دور می‌کند.
او گفت « بالارفتن از پله‌ها کار مهمی است. برای افرادی که زیاد از پله استفاده می‌کنند، پاهای‌شان را دفعات زیادی می‌چرخانند. افرادی که گاهی اوقات از پله می‌روند می‌گویند: اوه، زانویم به زودی از جایش درمی‌آید».
یکی دیگر از حرکاتی که برای زانو مشکل ایجاد می‌کند، خارج شدن از ماشین است. چارلز می‌گوید که او با نگاه به مسافران، می‌تواند به راننده بگوید که زانوی کدام مسافر مشکل دارد.
او گفت « آنها هنگام خروج ازماشین ران‌شان را بلند می‌کنند بعدپای‌شان را به طرف خارج می‌چرخانند و رویش فشار می‌آورند. انجام این کار برای یک بار مهم نیست اما بعد از ۱۰۰۰، ۲۰۰۰ یا حتی ۴۰۰۰ بار انجام آن، زانو کمی از سرجایش می‌لغزد».
چارلز از تکنیک‌های دستی استفاده می‌کند تا مفصل دررفته زانو را سرجایش بندازد. او می‌گوید با این که زانوها را درمان کرده است اما درست کارکردن زانوها و قوی ماندن آنها در دراز مدت به عهده ما است.
او گفت «اگر اضافه وزن دارید، به صورت دیوانه واری فشار روی زانوهای‌تان زیاد می‌شود»!
مفصل تحمل وزن
زانو در درجه اول به عنوان مکانیزم خم کردن شناخته می‌شود، اما یکی دیگراز جنبه‌های مهم طراحی این مفصل این است که می‌تواند وزن زیادی را حمل کند.
وقتی که روی زمین صاف قدم می‌زنید، روی زانو یک و نیم برابر وزن‌تان فشاروارد می‌شود ولی هنگام بالا رفتن یا پایین آمدن از پله فشارروی زانو ۲ یا ۳ برابر وزن‌تان می‌شود. موقعی که چمباتمه می‌زنید به زانو ۵ برابر وزن‌تان فشار می‌آید! یعنی اگر وزن‌تان ۹۰ کیلوگرم است، وقتی خم می‌شوید تا بند کفش‌تان را ببندید، ۴۵۰ کیلوگرم فشار به زانوهای‌تان وارد می‌شود.
بنابراین هرچه وزن بیشتری داشته باشید، زانوهای‌تان مجبور به تحمل وزن بیشتری می‌شوند. به همین دلیل کارشناسان می‌گویند که یکی از مهمترین دلایلی که باعث می‌شود زانوهای سریعتر از بقیه اندام‌ها فرسوده شوند، اضافه وزن است. تحقیقات نشان داده که افراد جوان چاقی که قادرند حتی ۴ تا ۷ کیلوگرم وزن کم کنند، کمتر از بقیه در معرض خطر ابتلا به استوآرتریت قرار می‌گیرند.
او افزود « ۴.۵ کیلوگرم اضافه وزن ۱۸ کیلوگرم بیشتر به زانوها فشار وارد می‌کند و این درحالی است که اکثر ما بیشتر از ۴.۵ کیلوگرم اضافه وزن داریم».
با اینکه کاهش وزن، بار روی زانو را کم می‌کند اما اغلب زمان طولانی برای کاهش وزن مورد نیاز است. خوشبختانه، کارهای زیادی وجود دارد که می‌توانیم بلافاصله انجام دهیم تا توانای تحمل بار زانو را افزایش دهیم و الهام بیشتری به ما بدهد تا روزانه به طور منظم ورزش کنیم.
بخش دوم این مقاله به زودی منتشر می‌شود
مطالب دیگر:
ماجرای شفای معجزه‌آسای یک راهبه بیمار با خواندن یک کتاب
