چین همچنان «بزرگترین دشمن اینترنت» در جهان

دوازدهم مارس از سوی سازمان‌های «عفو بین‌الملل» و «گزارشگران بدون مرز» به نام روز جهانی مبارزه با سانسور اینترنت نام گرفته است. محدودیت دسترسی به اینترنت و جلوگیری از چرخش آزاد اطلاعات در بسیاری از کشورها، رواج دارد و در این میان حکومت چین «بزرگ‌ترین دشمن اینترنت» نامیده‌ شده است.‌ هرچند که چین از لحاظ تعداد کاربران اینترنت جایگاه نخست جهان را دارد، اما از نظر سانسور و فیلترینگ نیز مقام اول را دارد و سالیانه سازمان‌هایی چون «گزارشگران بدون مرز» و یا «خانه آزادی» گزارش‌هایی در این رابطه منتشر می‌کنند.

چین عظیم‌ترین و پیچیده‌ترین سیستم سانسور آنلاین را دارد که «دیوار آتشین بزرگ» نامیده می‌شود. موضوعاتی که شامل فیلترینگ می‌شوند مربوط به فعالان حقوق‌بشر، روزنامه‌نگاران آزاد، اقلیت‌های مذهبی و تمرین‌کنندگان روش معنوی فالون گونگ می‌شود. «بیجینگ نیوز» از رسانه‌های دولتی چین گزارش داده است که مجموع تعداد کسانی که صرفا برای نظارت بر اینترنت استخدام شده‌اند از مرز دو میلیون نفر گذشته است. به گفته اتاق بازرگانی آمریکا بیش از نیمی از شرکت‌های آمریکایی فعال در چین گفته‌اند که سانسور اینترنت تأثیر منفی روی فعالیت‌های‌شان داشته است.

اوایل سال ۲۰۱۷ دویچه‌وله گزارش داد که دولت چین در پی آن است تا سانسور اینترنت را در این کشور بیش از پیش شدت بخشد. به طوری که بر اساس مفاد بخشنامه‌ جدید وزارت فن‌آوری اطلاعات چین تمامی شبکه‌های خصوصی مجازی (VPNs) که به شهروندان این کشور امکان دسترسی به محتوای فیلتر شده در اینترنت را می‌دهد، باید از مخابرات مجوز بگیرند. بر اساس گزارش نشریه تایم، این اقدام می‌تواند به غیرقانونی اعلام‌ شدن فعالیت بیشتر شرکت‌های وی پی ان در چین منجر شود.

در حال حاضر کاربران در چین برای دسترسی به وب‌سایت‌هایی نظیر یوتیوب، توییتر، فیس‌بوک و ویکی‌پدیا از وی‌پی‌ان استفاده می‌کنند. سانسور دولتی چین تا آن‌جا پیش رفته که نتایج موتورهای جستجوی اینترنتی درباره برخی از اتفاقات تاریخی نیز سانسور است. برای مثال نتیجه جستجوی کشتار دانشجویان معترض در میدان تیان‌آن‌من در سال ۱۹۸۹ یا موضوعات مربوط به آزار و اذیت روش معنوی فالون‌گونگ فیلتر است.

یک از دلایل کنترل شدید اینترنت در چین، نگرانی رهبران حزب کمونیست از افشاگری‌های اینترنتی در خصوص پرونده‌های مختلف نقض حقوق بشر و فسادهای مالی است.

یک نمونه از این رسوایی‌ها را می‌توان در ماجرای برداشت اعضای بدن انسان‌های زنده دید. طبق شواهد و مدارک، عوامل حزب کمونیست چین در ۱۶ سال اخیر از طریق بیمارستان‌ها، زندان‌ها و اردوگاه‌های کار اجباری اقدام به برداشتن اندام حیاتی بدن ده‌ها هزار انسان زنده کرده‌اند. مسلمانان اویغور، ساکنان تبت و زندانیان عقیدتی بخشی از قربانیان هستند. اما عمده قربانیان کسانی بوده‌اند که روش معنوی فالون گونگ را تمرین می‌کرده‌اند. فالون گونگ ( فالون دافا ) که یکی از روش‌های مراقبه و تزکیه است، از سال ۱۹۹۲ به دلیل فواید چشمگیر آن در بهبود سلامت روحی و جسمی مردم، در چین محبوبیت زیادی پیدا کرد. اما حزب کمونیست نگران شد که گسترش این روش معنوی باعث حذف باورها و ایده‌های کمونیستی از جامعه شود، بنابراین در سال ۱۹۹۹ راه آزار و سرکوب شدید آن را در پیش گرفت.

بر اساس اسنادی که سازمان گزارشگران بدون مرز منتشر کرده است، اعمال سانسور در چین به روش‌های گوناگون صورت می‌گیرد. بیش از همه، اداره‌ کنترل اینترنت که در ارتباط مستقیم با شورای رهبری حکومت است، برای تعیین اخبار و جلوگیری از گزارش‌های انتقادی به صورت کتبی و شفاهی دستور‌العمل صادر می‌کند. تمامی اسنادی هم که گزارشگران بدون مرز منتشر کرده، از آرشیو این اداره به بیرون درز کرده است.