تحلیل خبری
با وجود آنکه کشوری مانند کانادا که تجارت آزاد سطح متوسطی دارد، با جهانی همراه با ارتباطاتِ هرچه بیشتر روبروست، در تبلیغات انتخابی این کشور به ندرت به موضوع سیاست خارجی پرداخته شده است.
چین کمونیست با جاسوسهای اقتصادی، مدرنسازی نظامی، تأثیرات خارجی و «سیاست گروگانگیری» خود در بازداشت دو شهروند کانادایی و تجاوزهای دیگری که انجام میدهد، در اولویت اول قرار دارد. اما روسیه هم کمکم دارد به عنوان یکی از بزرگترین تهدیدهای امنیت جهان شناخته میشود و در چندین زمینه خطرساز میشود. موضوعات کلیدی دیگر سیاستهای خارجی شامل همهگیری فعلی و بحران انسانی افغانستان است.
۲۳ام آگوست، اندیشکدهای غیرحزبی در کانادا نامهای سرگشاده به پنج تن از سران احزاب فرستاد که نمایندهی مجلس عوام بودهاند. در این نامه آمده است: «اگر کانادا همچنان نقش حیاتی سیاست خارجی را در داخل به حاشیه براند، با خطر تضعیف توان خود برای تضمین شیوه زندگیش مواجه خواهد شد و باید خود را برای جهانی نامطمئنتر آماده کند.»
نامه مؤسسه غیرانتفاعی صلح و سیاست که ۴۰ دانشمند، کارشناس و سیاستمدار سابق امضایش کردهاند، از رهبران احزاب میخواهد اهمیت مسائل سیاست خارجی را در مبارزات انتخاباتی خود به رسمیت بشناسند و بهطور خاص به رابطه کانادا و ایالات متحده، چین و همهگیری کووید۱۹ اشاره میکند.
پس از آن، در ۳۰ام آگوست نیز گروهی از کارشناسان سیاست خارجی یادداشتی را در نشریه گلوباندمیل منتشر کردند که به این نکته اشاره داشت: «ظاهراً موضوع سیاست خارجی در دستور کار احزاب سیاسی ما قرار ندارد.»
این یادداشت تعهد ایالات متحده به همکاری با متحدانش برای حفظ نظم بینالمللی را زیر سؤال میبرد و میگوید مسئولیت پرداختن به مسائل داغ بینالمللی بر عهده سایر کشورهای دموکراتیک است.
در این یادداشت آمده است: «کانادا باید از روابط مهمی که طی چندین دهه توسعه دادهایم، بهره بگیرد و روابط جدیدی ایجاد کند تا بتواند رهبری جمعی را اجرایی کند.»
۲۷ام آگوست، دیوید مولرونی سفیر سابق کانادا در چین در توئیتی نوشت: «بحران افغانستان نشان میدهد چقدر از جهان کناره گرفتهایم … کمکی به مسئله کووید نشد اما آنچه بسیار مهمتر است، ترجیح بدبینانه دولت است که تئاتر (و لباس آن) را نسبت به سیاست، توانایی، شایستگی، تلاش و تعهد ترجیح میدهد.»
بر اساس نظرسنجی ۳۰ام آگوست آنگوسرید، جهتگیری افکار عمومی درباره خروج اخیر کانادا از افغانستان تا حد زیادی منفی بوده است.
این نظرسنجی نشان میدهد، اگرچه ۴۱% معتقدند باید همینطور پیش میرفت اما تنها ۲% کاناداییها تلاش دولت را موفقیتآمیز میدانند و ۳۷% آن را شکست میخوانند.
برنامههای انتخاباتی احزاب
بیژن احمدی، مدیر اجرایی مؤسسه غیرانتفاعی صلح و سیاست به اپکتایمز گفت: «باید استراتژی منسجمی برای سیاست خارجی و دفاعی با محوریت منافعمان داشته باشیم و بر روی تواناییهای خود در حوزههای استراتژیکی که برای کانادا اهمیت دارند، سرمایهگذاری کنیم که شامل آرکتیک و پسیفیک میشود.»
تاکنون محافظهکاران دقیقترین برنامه انتخاباتی را در حوزه سیاست خارجی ارائه کردهاند. حزب نیو دموکراتیک و حزب پیپلز کانادا پیشنهادهای معتدلتری در این زمینه داشتهاند. سبزها در تبلیغات انتخاباتی خود اظهارنظری درباره سیاست خارجی نکردهاند.
در برنامه انتخاباتی لیبرالها که اول سپتامبر منتشر شد، سیاست خارجی در درجه دوم اهمیت قرار داشت و بیشتر روی دموکراسی، حقوق بشر، عدم تمایز بین اقشار جامعه و در نظر گرفتن همه آنان تمرکز داشت.
محافظهکاران در تبلغیات انتخاباتی خود به نام «طرح بازیابی کانادا» میگویند: «اکنون در مقایسه با یک نسل قبل، سیاست خارجی کانادا از اهمیت بیشتری برخوردار است.»
از زمان دستگیری منگ وانژو، مدیر عامل هوآوی در سال ۲۰۱۸ و بازداشت مایکل کووریگ و مایکل اسپاور کانادایی در پی آن که عموماً اقدامی تلافیجویانه تلقی میشود، مقابله با تهدیدهای چین به یکی از تمرکزهای اصلی سیاست خارجی کانادا تبدیل شده است.
نامه این مؤسسه، ظهور چین را یکی از سردرگمیهای اصلی در رابطه با منافع کانادا میداند.
محافظهکاران در مقایسه با لیبرالها، همواره بر اتخاذ مواضع سختگیرانهتر نسبت به چین کمونیستی اصرار داشتند. حزب دموکرات چین نیز درباره ایستادگی در برابر پکن و همکاری با متحدان اتاوا برای پیشبرد «واکنش بینالمللی هماهنگ به بیتوجهی چین به حاکمیت قانون» صحبت میکند.
برنامه تبلیغات انتخاباتی لیبرالها نیز تنها یکبار به چین اشاره کرد و در بخش «مبارزه با استبداد و دخالت خارجی»، آن را در کنار روسیه و ایران جزو «کشورهای اقتدارگرا» میخواند. حزب پیپلز کانادا در بیانیه سیاست خارجی خود اشارهای به چین نکرده است.
محافظهکاران برنامههای دقیقی برای تضمین و تأمین منافع ملی از طریق توسعه دفاعی و بینالمللی ارائه دادهاند، از جمله هدفگذاریهای خاص برای مناطق کلیدی مانند قطب شمال و آسیا-اقیانوسیه. همچنین گفتهاند هوآوی را از زیرساختهای مخابراتی نسل پنجم کانادا حذف خواهند کرد و در مقایسه با شرکتهای تحت حاکمیت چین، بیشتر از شرکتهای کانادایی حمایت خواهند کرد و بر انحراف اولویتهای تجاری از چین و جهتگیری به سمت «کشورهای آزادی که از حقوق کارگران و محیط زیست حمایت میکنند»، اشاره کردند.
حزب نیو دموکراتیک طرفدار «چندجانبهگرایی» در سیاست خارجی کانادا است. برخلاف حزب پیپلز کانادا که معتقد به کاهش تدریجی کمکهای توسعهای و تمرکز بر اقدامات بشردوستانه اضطراری است، حزب نیو دموکراتیک کانادا در نظر دارد ۰.۷% درآمد ناخالص ملی را به کمک به توسعه بینالمللی اختصاص دهد و از حقوق مالکیت معنوی واکسنهای کووید چشمپوشی کند، در حالیکه لیبرالها تمایلی به این کار ندارند. لیبرالها مشتاق افزایش کمکهای بینالمللی هستند.
حزب پیپلز کانادا میخواهد این کشور از تمام تعهدات سازمان ملل خارج شود و حضورش در نهادهای سازمان ملل را به حداقل برساند و معتقد است «روند رو به رشدی برای تضعیف حاکمیت ملی» وجود دارد.
مؤسسه صلح و سیاست جهان را «چندقطبی» توصیف میکند که صحنه «رقابت در حال تشدید قدرتهای بزرگ» است که منجر به «محدودیتهایی در قدرت کانادا برای تعریف و تأمین منافع خود به عنوان یک کشور مستقل» میشود.
البته مهمترین معضل جهان در دو سال گذشته، همهگیری است که کانادا را مجبور به همکاری بیشتر با جامعه بینالمللی کرد.
در نامه این مؤسسه آمده است: «با ورود همهگیری کووید۱۹، بیش از پیش روشن است که زندگی کانادایی، پیوندی ناگسستنی با امور جهانی دارد.»
مطالب دیگر:
سناتور پال: اسنادی که به تازگی منتشر شدهاند نشان میدهد فائوچی دروغ گفته است
چین جتهای بمب افکن و جنگنده خود را به منطقه پدافند هوایی تایوان میفرستد
انتخابات کانادا: در اولین مناظره انتخاباتی رهبران احزاب کانادا چه گذشت