همانطور که آقایان از دستمال گردن براى رسمیت بخشیدن به ظاهر خود درمراسم رسمی و یا جلسههای مهم کاری استفاده مىکنند، خانم ها نیز در بسیارى از فرهنگها روسرى را به همین منظور به کار مىبرند. فرهنگ روسرى که به قرن ۱۸ و ١٩ میلادی بر مىگردد، موضوع جدیدى نیست و از قدیم تا به امروز جایگاه خود را حفظ کرده و در هر گوشهای از دنیا به شیوه ایى متفاوت مورد استفاده قرار مىگیرد.
لباسی مجزا
از آن جایى که روسری سادهترین جزء تزئینى لباس به شمار مىآید، به راحتى مىتواند به چند منظور به کار رود. براى مثال بانوان مسلمان آن را براى حجاب استفاده مىکنند در حالى که در کشورهاى غربى خانمهاى مسن آن را صرفا جهت مراقبت از موهاى خود میبندند.
علاوهبراین، یک سرپوش میتواند بیانگرعقاید سیاسی، مذهبی و یا وابستگیهای فرد باشد. اوایل قرن ۲۰ میلادی، شرکتکنندگان جنگهای صلیبی برای دفاع از حقوق زنان، روسریهایی به رنگ جنبش یعنی سفید، سبز و بنفش میبستند.
همچنین زمان جنگ جهانى دوم از روسرى به عنوان ابزارى جهت گسترش احساسات جهانى استفاده مىشد. براى نمونه در گذشته شرکت بریتانیایى «جک مار» طرحهایى با شعارهاى تبلیغاتى «شانه به شانه» روى نقشه بریتانیا با سمبلهاى انگلیسى و آمریکایى تولید کرد.
سبکی زیبا و ظریف
روسری در فرهنگ غرب غالبا نقش تزئینی دارد که در قرن ۱۹ میلادی رواج یافت. سرپوشهای مدرن امروز الگو برداشته از روسریهای سه گوش متداول قرن ١٨و ١٩ میلادى است. این مدل که محبوبترین مدل آن دوره محسوب مىشود پارچهایی مرغوب است که روى شانهها و قفسه سینه انداخته شده، به شکل مثلث از جلو گره زده مىشود.
همچنین همسر اول ناپلئون، ملکه جوزفین، کلکسیون گرانبهایى از شالهاى کشمیر و بافته ابریشمى داشت. از این رو این شالها تا مدت زیادى از محبوبترین مدل ها به شمار مى رفتند و مشابه آنها که قیمت و کیفیت کمتری داشت به سرعت سرار اروپا بهخصوص در کشورهای فرانسه و اسکاتلند رواج یافت.
نمادى از شان و مقام
روسرى مىتواند نمادى از مقام و منزلت شخص نیز باشد. محصولات تولیدی محدود که تنها در اختیار مشترىهاى خاص قرار مى گیرد تاکیدى بر برترى این افراد نسبت به دیگر افراد جامعه است. در همین راستا خانههاى مد روزهای تعطیلی که مناسبت خاص داشتند روسرىهایى براى مشتریان سلطنتى خود مىفرستادند. براى مثال در دهه ۵٠ روسرىهاى شیک و ظریفى توسط خیاطان پاریسى دوخته شد که طرحهاى تاریخى روى آنها نقاشى و برای خانوادههای سلطنتی فرستاده شد. از سال ١٩۵٠ تا ١٩٧٠ رستوران معروف «مانهتن» مدلهایى مخصوص مشترىهاى قدیمى و ثابت خود تولید کرد. همچنین رستورانهای دیگر نیز از طراحان معروف درخواست کردند تا مدلهایى مناسب با کانسپت سالیانه رستورانشان که نقاشىهایى از نماى بیرونى ساختمان رستوران، یا حتی مجسمههاى سوارکارى و عدد ٢١ دارند بدوزند.
فرصتى براى کسب تجربه
از آن جایى که روسرى کاملا پارچهاى مجزاست و با فرم ثابت و خطوط بدن محدود نمى شود، فضایى مناسب براى هنرمندان فراهم میکند که معمولا در قسمتهاى دیگر لباس وجود ندارد.
«لیدا و ریکا آسچر» در دهه ۴٠ در لندن پروژه «مربع هاى هنرمند» را با دعوت از هنرمندان برجسته بین المللى مانند هنرى ماتیس، جین کوکتیو و هنرى مور آغاز کردند. روسرىهاى بزرگ طراحى شده این پروژه یا در فروشگاههاى اصلى شهر فروخته شدند و یا در نمایشگاه «لفور» لندن قاب شده به نمایش در آمدند.
سال ١٩۵٠«السا اسکیاپارلى» براى افتتاحیه سالن جدید خود کلاژى از گزارشات مطبوعاتى انجام دادهاش را روى پارچه چاپ و به عنوان سرپوش و یا دیگر وسایل تزئینى استفاده کرد.
«ورا» طراح معروف آمریکایى نیز ایده جدیدى در زمینه کاربرد حروف در کارهاى تزئینى ارائه داد. طرح او برای روسری با سبک خاصى از حروف در زمینه زرد براق، تیتر روزنامههاى بین المللى بود.
هرمس، برند برتر
با وجود اینکه مارکهاى معروف و برجستهاى همچون فراگامو، فندى و گوچى در تولید روسرى صاحب سبک هستند اما هیچگاه تبحرشان در حد برند هرمس نبوده است. این شرکت که در سال ١٨٣٧ کار خود را در زمینه سوارکارى آغاز کرد از سال ١٩٣٧ به تولید روسرىهایى با نام «کَره» یا «کَقه» روى آورد. از آنجایی که هر کدام از روسریهای هرمس یک اثر هنری محسوب می شود همواره توجه مجموعه داران معروف و مشتریان اصلى کارهاى هنرى را به خود معطوف کرده است. دستساز بودن، تولید محدود و انحصاری، کیفیت عالى ابریشم و تعداد بالاى رنگ به کار برده شده در هریک از کارها را مى توان رمزهاى اصلى شهرت و قیمت بالاى این برند ذکر کرد.
شرکت آمریکایی زیورآلات «اکو» که سال ۱۹۲۳ تاسیس شد با اینکه در حد هرمس نیست، اما او نیز مشتریان سلطنتی دارد. این برند اهمیت روسری را سال ۱۹۷۰ با کمپین «پژواک زنان جالب» نشان داد.
لازم به ذکر است که نقش روسری در هنر مد معاصر دست کمی از روسریهای سه گوش و یا شال کشمیر ندارد. آن دال بر خبرگی و دلفریبی فرد است. بی شک از این رو است که آنا اکبری، جامعهشناس و مشاور تصویری، «روسری بپوش» را صدر قوانین لیست خود با نام «پنج نکته ساده برای داشتن ظاهری آراسته» قرار داده است زیرا به پتانسیل بالای روسری درکمک به رشد شخصیتی و رسمیت بخشیدن به افراد پی برده است.
