تا اول ماه مه۲۰۲۰، ویروس کرونا بیش از ۳.۳میلیون نفر را در سراسر جهان آلوده کرده و به بیش از ۲۳۵هزار کشته در این پاندمی ویرانگر جهانی منجر شده است. بهدلیل مخفیکاری اولیه حزب کمونیست چین (حکچ) درباره این بیماری و تداوم انتشار اطلاعات نادرستش درباره آن، رهبران جهان در سراسر قارههای مختلف درحال توبیخ حکچ هستند.
در ۱۴آوریل، بیش از ۱۰۰ کارشناس چین و شخصیت سیاسی بلندپایه ضمن امضای نامهای سرگشاده، مخفیکاری حکچ درباره ویروس کرونا را با عبارت «لحظه چرنوبیل چین» توصیف کردند. این نامه خطاب به شهروندان چینی و دوستداران چین، اینطور آغاز میشود: «مسبب این بحران جهانیِ رژیم حزب کمونیست چین است، چنانکه بسیاری از شما دهها سال است آن را تحمل یا از آن حمایت میکنید.»
سفارت چین در کانادا این نامه را در ۱۹آوریل بهشدت محکوم کرد و به آن برچسب «ضدچین» زد. مقامات دولتی و نویسندگانِ این نامۀ سرگشاده این ادعای چین را رد کرده و پاسخش را عملکردِ معمول این رژیم برای سرکوب آزادی بیان توصیف کردند.
حزب کمونیست چین بهدلیل آسیبهایی که از طریق ویروس کرونا وارد کرده است، با محکومیت روزافزونی مواجه است. در همین حین تحلیلگران چینی، مشابه پاسخ حکچ به این نامه، یک جنگ تبلیغاتی جهانی را همراه رژیم حکچ راهاندازی کردهاند.
یکی از نویسندگان این نامه، شووالوی مجومدار، عضو ارشد اندیشکده کانادا (مؤسسه مکدونالدلوریه برای سیاست عمومی)، بهتازگی با وبسایت مینگهویی مصاحبه و درباره وضعیت کنونی صحبت کرد.
حکچ «استاد فریب» است
مؤسسه مکدونالدلوریه، بزرگترین اندیشکده مستقل در اتاوا است و هدفش این است که «با پیشنهاد گزینههای متفکرانه از طریق تحقیق و تفسیرهای غیرحزبی و مستقل، سیاست عمومیِ ضعیف را غیرقابلتحمل سازد….» آقای مجومدار گفت: «جهان میخواهد موفقیت چین را ببیند، اما حکچ انتقادپذیر نیست و در عوض از زیر بار مسئولیت شانه خالی میکند. به همین دلیل به چنین نامه سرگشادهای برای رسیدگی به این مسئله نیاز بود.»
او گفت: «همانطور که دیدهایم، این بحران که در ووهان آغاز و ماهها بهطرز بدی مدیریت شد، بهشدت در جهان شیوع یافت و بهطرز ضعیفی با جهان هماهنگ شد، اکنون به یک پاندمی جهانی و یک بحران اقتصادی جهانی تبدیل شده است. فکر میکنم قسمت آغازین این نامه برای مخاطب قرار دادن گروهی از مردم چین است که بهنظرم جهان ناامیدیها را با آنها به اشتراک میگذارد.»
او گفت: «دیدیم که در کشورچین، حزب ملی کمونیست بهدنبال ساکت کردن پزشکانی بود که میخواستند حقیقت را دربارۀ تهدیدِ این پاندمی برای کشور بگویند و ساکت کردن سایر صداهایی که سعی میکردند برای جهان و سایر مردم چین در این زمینه مفید و کمک باشند.»
این بحران بهدلیل سیستم کمونیسم در چین، اتفاق افتاد. مجومدار گفت که این رژیم «در خصوص اقلیتهای خود بهطور وسیعی سرکوبگرانه عمل میکند. بدیهی است که از آزادی بیان استقبال نمیکند. مفهوم هرگونه مالکیت خصوصی را متلاشی میکند، حتی آنهایی را که بر اساس قانون اساسی جزو الزامات هستند.»
علاوه بر این، چین طی چند دهه گذشته با کمک کشورهای غربی به دومین اقتصاد بزرگ جهان تبدیل شده و معتقد است که «همه شریانهای سیاسی، نظامی و اقتصادی جهان باید به چین سرازیر شوند،» اما توسعه چین اغلب از طریق فریب حاصل میشود.
مجومدار رژیم کمونیستی را «استاد فریب» خواند و گفت که «فریبش تا سطحی بسیار عمیقتر پیش میرود، زیرا آنها زنجیرههای تأمینی را که چین برای جهان ایجاد کرده است، مسلح کردهاند، آنها بهدنبال سوءاستفاده از تجارت برای منافع امنیتی و موقعیت سیاسی خود در جهان هستند و این بسیار نگرانکننده است.»
اخلال در هنجارهای جهانی
مجومدار گفت که حکچ در سراسر تاریخ از سرپوشهایی استفاده کرده است تا اذهان را «از موضوعات واقعی که به جهان کمک میکنند سریعتر بهبود یابد و اقتصاد قاطعانهتر ترمیم شود» منحرف کند و با انجام این کار «در حال ایجاد اخلال در ایده هنجارهای جهانی بر اساس آن اصول پایهای است.»
بهتازگی گزارشهای رسانهای زیادی در این باره منتشر شده است که چین تجهیزات محافظت شخصی (پیپیای) را احتکار میکرد، بدون اینکه درباره این پاندمی به جهان بگوید. مجومدار گفت این استراتژی در اواخر سال گذشته آغاز شد، یعنی هنگامی که حکچ در حال بررسی این مسئله بود که آیا پیپیای و داروهای شیمیایی میتوانند بهعنوان اهرمی برای مذاکره تجاری با ایالات متحده استفاده شوند یا خیر.
مجومدار توضیح داد: «درحالیکه آنها از بحران در ووهان آگاه و بهدنبال کنترل آن بودند، دیدن چنین چیزی تعجبی ندارد. آنها شروع به سفارشِ دوباره به مراکز تولیدی خود کردند و اینکه از اطراف تجهیزات محافظتی شخصی بپذیرند و خریداری کنند… درحالیکه درباره مشکلی که در حال انتشار بود، به جهان دروغ میگفتند.»
بررسی مجدد روابط با حکچ
مجومدار ضمن تأمل درباره تغییر دیدگاهش در خصوص چین، گفت: «این خوشبینی برای سالهای متمادی، ازجمله خوشبینیِ خودم، به معنای تعامل اقتصادی بیشتر با چین، توسعه کشورش، ایجاد سَواد و خدمات بیشتر برای مردمش بهمعنای واقعی کلمه بود که متعاقباً تقاضای بیشتری را نیز برای حاکمیت قانون، حقوق مالکیت، آزادی بیان، آزادی مذهب، و همه چیزهایی که برای موفقیت ضروری است، ایجاد میکرد، اما چه اتفاقی افتاده است؟ اینها همگی آرزوهای خوب هستند، اما آنچه اتفاق افتاده و حتی واقعیتر هم شده است… این است که در واقع حزب کمونیست چین برای رونق خود بهدنبال مشارکت با دنیا بوده است تا روزی بتواند با نظم جهانی خودش بر جهان تسلط یابد.»
آقای مجومدار گفت ملل غربی باید «این تهدید مداومِ ناشی از اقدامات غیرمسئولانه و اعمال غیرمحتاطانۀ حزب کمونیست را درک کنند. عزم بیشتری داشته باشند تا درباره آن، چگونگی همکاری با یکدیگر و چگونگی مشارکت با چین فکر کنند، البته بدون ایجاد فضایی برای تسلیم شدن به چین.»
اما نفوذ حکچ به ورای ملل مشخصی رفته است. او گفت: «دیدهایم که فقط سازمان بهداشت جهانی نیست، ما رویکرد بسیار کند و پیچیدۀ چین را در سراسر سیستم چندجانبهاش دیدهایم، خواه ریاستشان بر اینترپل، سازمان پلیس بینالملل، باشد و خواه رابطهاش با سازمان بهداشت جهانی و سازمان بینالمللی هوانوردی غیرنظامی باشد که به قوانین و مقررات مربوط به ترافیک هواپیمایی بازرگانی میپردازد. [و] نحوه سرمایهگذاری آنها در مأموریتهای حفظ صلح سازمان ملل و آن هم روی اولویتهایی که برای برنامه ابتکاری یک کمربند و یک جاده مهم هستند.»
مجومدار اظهار داشت که حکچ با این کار درستی و اعتبارِ رهبری چنین سازمانهایی را به نفع خودش ازبین برده است. برای نمونه «در سازمان بهداشت جهانی، یک هیئت تنظیم سیاست، یک هیئت تنظیم مقررات و یک هیئت اجرای سیاست میبینیم. آنها [مقامات حکچ] این سه کار را در حوزه سلامت عمومی جهانی انجام میدهند. آنها در سطحی بسیار بالا سازش کردند.»
بنابراین بهاعتقادِ آقای مجومدار زمان آن فرارسیده است که این موضوعات را دوباره ارزیابی کنیم، هم رابطه با حکچ و هم نفوذش را روی این سازمانها.
جنگ تبلیغاتی جهانی
مجومدار در خصوص پاسخ سفارت چین به این نامه سرگشاده، گفت که آن «ازنظرِ کلامی افتراءآمیز، ازنظر نگارشی ضعیف و تقریباً مانند طنز است.»
کانادا تنها کشوری نیست که هدف حکچ قرار گرفته است. ماکروبیزینس در تاریخ ۳۰آوریل در مقالهای با عنوان «چین یک جنگ تبلیغاتی جهانی را راهاندازی میکند»، نوشت: «دیپلماتهای چینی در سراسر جهان در حال اجرای یک کمپین خشونتآمیزِ اطلاعات نادرست هستند… با این هدف که روایتها را درباره منشأ ویروس کرونا کنترل کنند.»
این اتفاق در سراسر بسیاری از کشورها رخ میدهد، آن هم با سبکی که به آن با عنوان سبک دیپلماسی «گرگ مبارز» اشاره میشود. در این مقاله آمده است: «نمایندگان چین در توئیتر بهطور خاصی پرخاشگر و خشن هستند، آنها از این رویکرد برای حمله، ارعاب و ساکت کردن روزنامهنگاران، قانونگذاران و محققان غربی اندیشکده، اساساً هر کسی که سخنانش در تناقض با روایت رسمی چین درباره رویدادها باشد، استفاده میکنند.»
در این مقاله به چند نمونه از این موارد اشاره شده است. یک مورد مربوط به رسانه خبری مستقر در بروکسل پولیتیکو یوروپ است که درباره اطلاعات نادرست چین در خصوص پاندمی ویروس کرونا گزارش داد. اندکی پس از انتشار این گزارش، مقامات چینی به سرعت وارد عمل شدند و تهدید کردند که ارسال تجهیزات پزشکی به اروپا را متوقف میکنند، مگر اینکه محتوای این گزارش اصلاح شود.
نمونه دیگر مقالهای است که در ۱۵آوریل در بیلد، روزنامه محبوب آلمانی، منتشر شد. این مقاله با عنوان «آنچه چین تاکنون به ما بدهکار است» پیشنهاد کرد که چین باید ۱۵۰میلیارد یورو (۱۶۲میلیارد دلار) برای جبران خسارت ناشی از پاندمی ویروس کرونا به آلمان بپردازد تا خسارات وارده به کسبوکارهای کوچک، گردشگری و سایر صنایع را در این کشور جبران کند.
سفارت چین در برلین به این مقاله واکنش نشان داد و بیلد را نژادپرست خواند. سردبیر این روزنامه بهجای تسلیم شدن، با نامه خود تحتعنوان «شما در حال بهخطرانداختن کل جهان هستید» ادعای سفارت را رد کرد.
در این نامه خطاب به رهبر ارشد حکچ آمده است: «شما با کنترل و نظارت حاکمیت میکنید… هر چیزی، هر شهروندی را تحتِنظر دارید، اما از نظارت بر بازارهای ترهبارِ (کهمیوه وترهبار، گوشت، مرغ و ماهی تازه در آنها عرضه میشود) بیماریزا در کشور اجتناب میکنید.»
او گفت: «شما قصد دارید چین را از طریق بلایی که صادر کردید، قویتر کنید. موفق نخواهید شد. دیر یا زود، کرونا پایان حیات سیاسی شما خواهد شد.»
مطالب دیگر
برای این بیماری همهگیر یک درمان وجود دارد: به “حزب کمونیست چین” نه بگویید!