اصطلاح «غذای بهدردنخور»، بین مردم رایج است که البته برای هر فرد، معنای متفاوتی دارد. مثلا، پیتزا ممکن است برای یک نفر غذای غیرمفید و برای دیگری، غذای اصلی باشد. برای روشن شدن موضوع، میتوان غذاهای بهدردنخور را اینگونه تعریف کرد: غذاهایی که کالری زیاد، ولی ارزش تغذیهای کمی دارند.
بر ایناساس، پیتزا کالری زیادی دارد و با توجه به نحوه پخت و مواد اولیه آن، ممکن است تاحدودی ارزش غذایی داشته یا کلا فاقد آن باشد. غذاها و نوشیدنیهایی که طبق تعریف بالا در دسته غذاهای بهدردنخور و هله هوله قرار میگیرند عبارتنداز: غذاهایی با قند زیاد مانند کیک، بیسکوئیت، آبنبات و نوشابههای پرازقند، و میان وعدههایی با چربی زیاد مثل: چیپس سیب زمینی، سیبزمینی سرخکرده، کِرَکِرهای پنیری و هرچیزی که درروغن فراوان سرخ شده است.
یکی دیگر از ویژگیهای غذاهای بهدردنخور این است که مدت کوتاهی بعد از خوردن آنها دوباره احساس گرسنگی میکنیم؛ بهخصوص انواع شیرین این غذاها که باعث میشوند قند خون سریعا افزایش یافته و بهسرعت هم کاهش یابد. ازجمله مهمترین مشکلات غذاهای بهدردنخور، جایگزینی آنها با غذاهای سالم است. مثلا ممکن است کودکان بعد از مدرسه به جای خوردن موز یا نوشیدن آب، ترجیح دهند شیرینی یا نوشابهگازدار بخورند.
اصطلاح فست فود اولین بار در دهه ۱۹۵۰ استفاده شد. اما از آن زمان تا کنون غذاهایی که در این دسته جای میگیرند، تغییر کردهاند؛ و طبق نظر سازمان ملی بهداشت، غذاهای فست فود «جایگزینهایی سریع و آسان برای غذاهای خانگی» هستند و «تقریبا همیشه مقدار زیادی کالری، چربی، شکر و نمک» دارند.
بهعلاوه، غذاهای فست فود اغلب فرآیندشده بوده و سرشار از انواع طعمدهندهها و رنگهای مصنوعی، و نگهدارندهها هستند. از فست فودهای رایج میتوان به این موارد اشاره کرد: سیبزمینی سرخکرده، حلقههای پیاز سرخشده، همبرگر، ناگت مرغ، ماهی سرخشده، ساندویچ مرغ و دونات.
البته در رستورانهای فست فود هم میتوانید سالاد، میوه و نوشیدنیهای سالم سفارش دهید. پس گرچه بسیاری از انواع فست فود جزو غذاهای بهدردنخور طبقهبندی میشوند، ولی بعضیها هم نیستند.
بیشترین مصرفکنندگان غذاهای بهدردنخور
آخرین آمار موجود از میزان مصرف فست فود، براساس بررسی انجام شده توسط انجمن ملی سلامت و تغذیه در آمریکا، نتایج زیر را نشان میدهد:
طی سالهای ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۰، بزرگسالان حدود یازده درصد از کل کالری روزانه خود را از فست فود تامین میکردند که نسبت به سالهای قبل، کمی کاهش پیدا کرده بود. البته افراد ۶۰ ساله و مسنتر، کمترین میزان مصرف را داشتند .
از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۲ نیز، یک سوم همه کودکان و نوجوانان بین دو تا نوزده سال، در یک روز خاص فست فود میخوردند که حدود یازده درصد از این افراد، بیش از بیست تا چهل درصد کالری روزانه خود را از فست فود تامین میکردند.
طبق این آمار بیشترین گروه مصرف کننده، کودکان و نوجوانان هستند.
براساس نظرسنجی که طی سالهای اخیر انجام شده است، پنجاه درصد از بزرگسالان، روزانه دو تا سه بار اسنک میخورند و البته حدود شصت درصد برای رفع ولعشان از اسنک استفاده میکنند.
همچنین کمتر از سی درصد از افراد ۲۱ تا ۳۸ ساله وقتی بیحوصله بودند، اسنک میخوردند و هفده درصد وقتی استرس داشتند اسنک مصرف میکردند.
در مجموع حدودا نیمی از افراد گفتند که در انتخاب اسنک، طعم برایشان بسیار مهمتر از مساله سلامت است.
پیامدهای سلامتی
باوجود اینکه تعداد زیادی از افراد اضافه وزن دارند یا چاق هستند، این آمار از مصرف غذاهای غیرمفید و فست فود عجیب است. علیرغم اینکه طبق نظرسنجی بسیاری سعی میکردند غذاهای بهتری انتخاب کنند، اما هنوز پنجاهویک درصد از آنها گفتند که طعم برایشان از سلامت مهمتر است!
اینکه آیا برخی از این اسنکها و غذاهای آمادهمصرف واقعا سالم هستند یا خیر، جای سوال دارد.
زیرا بعضی از این محصولاتِ به اصطلاح سالم، منبعی از شکر و افزودنیهای مصنوعی هستند. عاقلانهترین کار برای همه مصرفکنندگان این است که وعدههای اصلی و میانوعده خود را تا حد امکان از غذاهای کامل، تازه و طبیعی انتخاب کنند و از فست فود وغذاهای بهدردنخور تاحدامکان خلاص شوند. اگر به رستوران، مهمانی یا جایی میروید که این قبیل غذاها سرو میشود، سعی کنید غذایی را انتخاب کنید که ضرر کمتری دارد.
دبورا میشل، نویسنده و کمک نویسنده مطالب سلامتی و بیش از پنجاه کتاب و هزاران مقاله است.
مطالب دیگر:
آیا واقعا بهتر است صبحانه را همچون پادشاه، ناهار را مثل شاهزاده و شام را مانند فردی فقیر بخورید؟
رنگینکمان غذایی –رنگهای مختلف مواد غذایی نشاندهنده چه هستند؟ (ویدئو)