اوایل هفته گذشته، وضعیت همهگیری در شانگهای کماکان رو به وخامت گذاشت، اما بر اساس گزارشهای رسمی، تنها یک مورد ابتلا جدی وجود داشت. کاربران اینترنت طبیعتاً این سوال را مطرح کردهاند که آیا تنها یک مورد ابتلا جدی ارزش قرنطینه کردن شهری با ۲۵ میلیون نفر جمعیت را داشت؟ با این حال، انتظار نمیرود افکار عمومی تأثیری داشته باشند. مقامات محلی دریافتهاند که حکومت خواهان مسئولیتپذیری کامل در مبارزه با همهگیری است. کسانی که این خواسته را عملی کنند، ترفیع مییابند و کسانی که در برآوردن آن ناموفق عمل کنند، موقعیت خود را از دست میدهند؛ به ویژه با نزدیک شدن کنگره بیستم حزب کمونیست.
چند ماه پیش، کارشناسان در رسانهها پیشنهاد اصلاح رویکرد «صفر مورد ابتلا» و مد نظر قرار دادن تجربیات کشورهای غربی را مطرح کردند اما این دیدگاهها فوراً سرکوب شد. تاکنون، دستگاه رسمی تبلیغات سیاسی موضع واحدی اتخاذ کرده و رویکرد «صفر مورد ابتلا» به یک سیاست دولتی تزلزلناپذیر تبدیل شده است. مبارزه با بیماریهای همهگیر موضوعی علمی و مرتبط با پزشکی است. بیشتر دولتها متخصصانی را به عنوان مشاور استخدام میکنند و توضیح اقدامات سیاستی لازم به مردم را عمدتاً به آنها میسپارند. مقامات چینی نیز کارشناسانی را استخدام میکنند، اما این کارشناسان تنها قادرند خط دولت را دنبال کنند. نباید در خصوص وجود گزینههای مختلف به طور علنی توضیحی بدهند و به تجربیات موفق خارجیها اشارهای کنند. این امر نوعی سیاسی کردن موضوع است و به اعتبار حکومت مربوط میشود.
تا پایان سال گذشته، شانگهای در مهار همهگیری عملکرد بسیار خوبی داشت و رهبران محلی به برنامه خط مشی دقیق و متمرکز خود میبالیدند. اخیراً این کلانشهر توسط همسایگان خود به انتقال ویروس به آنها متهم شده است. کاربران چینی اینترنت اغلب سعی میکنند برای مشکلات خود قربانی پیدا کنند؛ چندی پیش نیز شنژن، به طور مشابه هنگ کنگ را مورد سرزنش قرار داده بود.
رهبران چین اهمیت بالایی برای مبارزه با این همهگیری قائلند که بخشی از آن برای نشان دادن برتری نظام سیاسی و به ویژه قدرت خود در تجهیز و سازماندهی است. جدا از کره شمالی، قدرت تجهیز و سازماندهی چین احتمالاً در جهان اول است. در ۳ آوریل ۲۰۲۲، بیش از ده هزار پرسنل پزشکی خود را برای کمک به شانگهای رساندند و روز بعد، آزمایش کووید را برای کل جمعیت شهر انجام دادند. پس از چند روز، بیش از سی هزار پرسنل پزشکی از چندین استان همجوار برای کمک به این شهر آمدند. امکانات اولیه برای قرنطینه نیز به سرعت فراهم شد.
اما از نظر مردم شانگهای، این قدرت چشمگیر در تجهیز و سازماندهی، خدمات رضایتبخشی ارائه نکرده است. تحت تدابیر شدید قرنطینه، برخی از خانوادهها نتوانستند به موقع غذا دریافت کنند. خانوادههایی که اعضای بیمار داشتند نیز نگران تجهیزات پزشکی مورد نیاز خود بودند. جواب آزمایش عده اندکی از بیماران دقیق و رضایتبخش نبود و به دلیل تأخیر در شروع درمان، این افراد جان خود را از دست دادند. نامعقولترین کاری که صورت گرفت نیز، جدا کردن کودکان خردسال مشکوک به کرونا از والدینشان بود.
علیرغم اینکه مقامات چینی برای جلوگیری از انتشار اخبار حاکی از این نارضایتیها تلاش بسیاری کردند، رسانههای بینالمللی توانستند پوشش خبری گستردهای از وضعیت شانگهای ارائه کنند. وجهه مقامات چینی به عنوان یک دولت کارآمد به طور قابل توجهی آسیب دیده است. آمارتیا سن، اقتصاددان هندی، دریافته است که در دوران مدرن، قحطیهای جدی هرگز در کشورهای دموکراتیک رخ نداده است. زیرا دولت در این کشورها منافع مردم را در اولویت قرار میدهد و سیاستهای دیکتاتوری و غیرمنطقی اعمال نمیکند. وضعیت شانگهای علناً یک مثال نقض ارائه میدهد.
در کشور دموکراتیکی مانند نیوزیلند، چند ماه پیش، وضعیت جدی همهگیری مقامات را مجبور کرد شهرهایی مانند اوکلند را قرنطینه کنند. با این حال، مردم همچنان اجازه داشتند برای تهیه لوازم خود به سوپرمارکتهای اطراف بروند و روزانه یک ساعت در شعاع پنج کیلومتری خانه خود پیادهروی کنند. دولت این کشور نیازهای سلامت روان مردم را درک میکند و این امر از ملاحظات مهم در خصوص حقوق مردم است.
شانگهای وضعیت کاملاً متفاوتی داشت. پس از حدود یک هفته قرنطینه، برخی از مردم آشکارا از اضطراب روانی رنج میبردند. در مواردی که این امر وخامت کمتری داشت، ساکنان با صدای بلند در آپارتمانهای خود فریاد میزدند و موجب سر زدن رفتار مشابهی از سوی همسایگان خود میشدند. در موارد وخیمتر، مردم با کارکنانی که قوانین قرنطینه را اجرا میکردند، به نزاع میپرداختند و برخی حتی برای ناسزاگویی به حزب به خیابانها میرفتند. مقامات چینی از اقرار به وجود مشکل اضطراب روانی در قرنطینه خودداری کردند.
عضو دفتر سیاسی و معاون نخست وزیر، سان چونلان، برای به دست گرفتن فرماندهی در شانگهای حضور داشت. در ۲ آوریل، او از حمایت [خود] از سیاست «صفر مورد ابتلا» خبر داد. سپس در ۶ آوریل وی همزمان، بازگشت به روال عادی شهر و مهار مؤثر همهگیری را خواستار شد. بدیهی است که هرچند دادن این دستورها کار آسانی بود، اجرایشان بسیار دشوار بود.
در ابتدای هفته گذشته، مقامات شانگهای برداشته شدن برخی محدودیتها را اعلام کردند و این کلانشهر به سه منطقه تقسیم شد. اما برداشتن محدودیتها نیز محدود بود و ۶۰ درصد از جمعیت هنوز در مناطق تحت قرنطینه بودند و نمیتوانستند محل سکونت خود را ترک کنند. فقط یک پنجم جمعیت ساکن منطقه احتیاط میتوانست به خیابانها و بازارهای اطراف برود.
میگویند مدنیت و حقوق بشر در یک کشور بیشتر از همه در زندانهای آن منعکس میشود. اما در واقع شرایط حقوق بشر در یک کشور در مبارزه با یک همهگیری است که خود را کاملاً نشان میدهد.
مطالب دیگر:
کارشناسان: مدیر عامل اپل، بیشتر نماینده پکن است تا واشنگتن
روسیه قصد دارد کنترل کامل دونباس و جنوب اوکراین را در دست بگیرد