سوخت و ساز خود را با رساندن مواد مغذی لازم به کبد مدیریت کنید تا دیگر از خواب نپرید.
یک اتفاق ناراحتکننده و بسیار شایع وجود دارد که بلای جان خواب است. درست به این شکل: هیچ مشکلی برای خوابیدن وجود ندارد، اما فرد در ساعات اولیه صبح آشفته و بیقرار از خواب میپرد. این پروسه میتواند یک یا دو ساعت طول بکشد تا فرد دوباره به خواب برود. فرد بعد از بیدار شدن احساس خستگی میکند، پدیدهای که در طب تلفیقی «سیر نشدن از خواب» نامیده میشود.
اگر چرخه خواب شما به همین شکل است، دو رویکرد مرتبط وجود دارد که چند راهبرد عملی را برای داشتن خواب شبانه در اختیار شما قرار میدهند. اولین رویکرد، نظریه طب سنتی چینی (TCM) است که میگوید انرژی حیاتی بدن ضمن گردش در اندامها در بازههای زمانی دو ساعته به نقطه اوج خود میرسد. بازه ۳ تا ۵ صبح زمانی است که کبد بیشترین فعالیت را دارد. این نکته با فیزیولوژی زیستپزشکی غربی مطابقت دارد که میگوید بدن در حین خواب بیشترین فعالیت را در خصوص سمزدایی و بازیابی دارد.
هم در طب پزشکی غربی و هم در طب شرقی هر دو بر توانایی کبد در سمزدایی از بدن تأکید دارند، اما طب شرقی معتقد است که کبد مسئولیت پاکسازی بدن از افکار و عواطف سمی را نیز بر عهده دارد.
بیدار شدن در ساعات ۳ تا ۵ صبح در اوج زمان فعالیت کبد نشان میدهد که بدن با قدرت در حال خنثی کردن عوامل استرسزای محیطی و عاطفی است. در ساعات اولیه صبح که اتفاقات روز و هفتههای گذشته هنوز حل و فصل نشدهاند، رویاها در قالب خوابهای عجیب و غریب و آزاردهنده ظاهر میشوند. این به تنهایی میتواند ما را با قلب و ذهنی آشفته از خواب بیدار کند، اما رویکرد غربی در خصوص عملکرد کبد اعتقاد دیگری دارد که تکههای پازل را به هم وصل میکند.
کبد گلیکوژن را به عنوان یک منبع سوخت آنی برای کنترل سوخت و ساز در بین وعدههای غذایی ذخیره میکند. به این ترتیب، بدن حدود ۱۲ ساعت به گلوکز (قند) دسترسی خواهد داشت. پس از آن، بافت آدیپوز (چربی بدن) شکسته شده و کتونها به عنوان سوخت ترشح میشوند. با داشتن سوخت و ساز سالم و منعطف، این پروسه خللناپذیر بوده و چند ساعت نخوردن غذا نیز بدون عوارض جانبی خواهد بود. اگر سوخت و ساز بدن وابسته به قند باشد، این پروسه باعث ایجاد استرس در بدن شده و غدد فوق کلیوی برای افزایش قند خون کورتیزول ترشح میکنند.
افت قند خون یکی از دلایل اصلی بیدار شدن از خواب شبانه است که از نیاز فزاینده کبد به انرژی برای سوخت و ساز در قالب رویاها و همچنین احتیاج کبد به انرژی برای سمزدایی از بدن نشأت میگیرد. چه استرس فیزیولوژیک باشد و چه عاطفی، سوخت و ساز تحت تأثیر قرار میگیرد و فرد از خواب میپرد، زیرا افزایش کورتیزول از آدرنال با ترشح هورمونهای کاتکول آمین اپی نفرین و نوراپی نفرین همراه است. این هورمونهای محرک قوی حتی خوشخوابترین افراد را هم از خواب بیدار میکنند. البته اگر سطح قند خون متعادل باشد، نیازی به این هورمونها نخواهد بود. انعطاف متابولیک، رمز موفقیت در خواب است.
یک راه ساده وجود دارد که ببینید آیا قند خون نامتعادل علت اختلال خواب شما است یا خیر. زود شام میل کنید و تا زمان خواب میانوعده نخورید. آنگاه یک قاشق چایخوری عسل خام، یک تکه گوشت بوقلمون یا یک قاشق غذاخوری روغن نارگیل را امتحان کنید. هر کدام از این موارد را جداگانه میل کنید و ببینید آیا مانع از بیداری شما میشوند یا خیر. هر کدام که مؤثر واقع شد، نشان میدهد که عملکرد سوخت و ساز شما در سوزاندن چربیها به عنوان سوخت و عدم وابستگی به قند در چه سطحی قرار دارد.
اگر سوخت و ساز شما منعطف باشد، عسل خام احتمالا تنها چیزی خواهد بود که مؤثر واقع خواهد شد. اگر از نظر سوخت و ساز در حالت بهینه باشید، کتونهای روغن نارگیل بهترین اثربخشی را خواهند داشت. پروتئینی مثل یک تکه بوقلمون کندتر از قند عسل خام میسوزد، اما در نهایت توسط کبد در فرایندی به نام گلوکونئوژنز به قند تبدیل میشود. برخی افراد با یک رژیم غذایی با پروتئین بالا بهترین عملکرد را دارند و یک تکه بوقلمون که منبعی سرشار از تریپتوفان، اسید آمینه و ملاتونین است، نیازهای سوخت و ساز آنها را تأمین میکند.
امتحان کردن این رژیم غذایی شبانه میتواند در کوتاهمدت به وضعیت خواب شما کمک کرده و وضعیت سوخت و ساز بدن را به شما نشان دهد، اما هدف بلندمدت این است که شبها قبل از خواب احتیاجی به میانوعده پیدا نکنید. این راهحل دو کارکرد دارد: کاهش استرس برای جلوگیری از افزایش کورتیزول شبانه و تغییر کارکرد سوخت و ساز بدن به سمت پروتئینها و چربیها تا جایی که متابولیسم با چربی سازگار شود. شما میتوانید با ثبت وقایع روزانه قبل از خواب به منظور رهایی از دغدغههای روزمره از نتایج راهبرد اول بهرهمند شوید. دستیابی به نتایج راهبرد دوم با داشتن یک رژیم غذایی مبتنی بر غذاهای با کربوهیدرات پایین، روزهداری متناوب یا تغذیه منقطع برای تقویت سوخت و ساز در طول زمان میسر خواهد شد.
در صورتی که از هر دو راهبرد استفاده کنید، هورمونهای استرس تحت کنترل درآمده و روال خواب منظم بازیابی میشود. درک تفاسیر فرهنگی مختلف از کبد/عملکرد کبد نقش مهمی در نظارت جامع بر خواب به عنوان یک اختلال متابولیک دارد. از بهترین رویکردهای شرقی و غربی استفاده کنید تا یک خواب عمیق و آرامشبخش نصیبتان شود.
مطالب دیگر: