اراده در لغت به معنای، آهنگ، قصد، خواست وعزم است. اراده به معنی خواستن، به چیزی میل و رغبت داشتن است، یعنی نوعی انگیزه درونی که آدمی را به سمت بروز رفتاری خاص حرکت میدهد.
اراده، یک نیروی درونی وشاید اصلی ترین موتورحرکت وعمل است. در حقیقت، نیروی اراده در وجود ما نهفته است و ما باید آن را پرورش دهیم و شکوفا کنیم.
یکی از موانع تقویت اراده، سستی و تنبلی است. افرادی که در آنها تنبلی ریشه دوانده، هر روز تصمیم میگیرند که کاری را شروع کنند، برای خود برنامه ریزی میکنند اما قادر نمیشوند آن را اجرا کنند، می گویند «از شنبه» شروع میکنم. این جمله را اغلب مردم بکار بردهاند. بارها پیش آمده که برای خود برنامه ریزی میکنید که از شنبه یعنی آغازهفته دیگر شروع به درس خواندن، رژیم غذایی، ورزش کردن و … کنید، اما وقتی شنبه فرا میرسد قادر به انجام برنامه خود نیستید و به خود میگویید:«از فردا شروع می کنم» و همینطور این روز، آن روز، این هفته، آن هفته، روزها را از دست میدهید.
«آلپورت» روانشناس معروف، طی بررسیهای انجام داده، نتیجه میگیرد که سستی و تنبلی یکی از صفات باطنی انسان است. اگر این عقیده درست باشد باید گفت: انسان درون خود دشمنی بزرگی دارد که لازم است همواره مواظب آن باشد و با آن مقابله کند.
نیروی اراده، توانایی غلبه بر عادات منفی نظیر تنبلی، وسوسه ها، دستیابی به اهداف ولو آنکه اهداف دشوار، خسته کننده، مغایر عادات و خلق و خوی باشند، را دارد. پس میتوان گفت که اراده توانایی تصمیمگیری و پیگیری با عزم راسخ است تا آن هدف و تصمیم به موفقیت به پایان برسد.
اراده معمولا به دو عامل بستگی دارد:
- قدرت بازدارندگی
- قدرت عمل و اجرا
از مشخصات افراد با اراده این است که دارای قدرت کافی برای اجرای عمل، بعد از تفکر و تصمیم گیری هستند و به اندازه کافی از نیروی بازدارنده برای جلوگیری ازعملی که در موردش تفکر و تصمیم گیری نشده، برخوردارند.
آیا واقعا میتوانیم ارادهمان را افزایش بدهیم و تغییرات مثبت و ماندگاری در زندگیمان ایجاد کنیم؟ پاسخ، بله است. اراده مانند یک عضله است و با استفاده منظم، قویتر میشود.
توجه به موارد زیر برای تقویت اراده می تواند مفید باشد:
-
هردفعه بر روی یک تغییر کار کنید
افزایش اراده، روندی تدریجی است؛ نمیتوانید همه چیز را یک مرتبه تغییر بدهید و نمیتوانید تغییرات عمده ای در زندگی تان در اوقات استرسزا داشته باشید. بهتر است از چیزهای کوچک شروع کنید و در آن واحد بر روی یک هدف کار کنید.
-
از وسوسه دوری کنید
اگر چیزی به طور مدام شما را وسوسه میکند، باعث تضعیف ارادهتان خواهد شد. به عنوان مثال، اگر میخواهید از خوردن هله هوله اجتناب کنید بهتر است این غذاها را جلوی چشمتان نگذارید. زیرا دیدن اینها و مقاومت برای نخوردنشان، اراده تان را تضعیف میکند. همچنین از مکانهای پر خطری که در آن وسوسه حضور دارد و اراده لازم است، دوری کنید. با این کار میتوانید اراده تان را با قرار ندادن خودتان درشرایطی که اراده مورد نیاز است، تقویت کنید. همچنین نوشتن یک برنامه عملی میتواند هنگام رویارویی با وسوسه به شما کمک کند. داشتن برنامه و طرح از پیش تعیین شده به طور قابل توجهی میتواند زمانی که با وسوسه روبرو میشوید ارادهتان را افزایش دهد.
-
پیش از انجام هر کاری به جنبهها و آثار مثبت و منفی آن توجه کنید
با آگاهی از زیانها یا منافع هر کاری، انگیزه برای ترک یا انجام کار، بیشتر میشود و به طور طبیعی اراده قوی میگردد.
-
دور و برتان را پر از افرادی کنید که با شما خواستههای مشترک دارند
مگ گونیگال در کتاب «غریزه اراده» مینویسد: «یک عامل تعیین کننده دراندام فرد، وضعیت اندام دوستان و خانواده اوست. بیشتر افراد دوست دارند همرنگ جماعت باشند. بنابراین وقتی اطرافیان شما چاق باشند. شما نیز ناخودآگاه عادات اشتباهی را پیش میگیرید تا اندامی چاق داشته باشید و عکس این موضوع نیز صادق است. اگر اطرافیان شما عادات سالم زندگی و اندامی متناسب داشته باشند، بر اساس آمار و احتمالات شما نیز عادات سالم واندام بهتری خواهید داشت. البته این موضوع فقط برای سلامتی و اندام نیست؛ وقتی اطرافتان پر از افرادی است که به اهدافشان پایبند هستند، شما نیز تلاش خواهید کرد تا شبیه آنان باشید و به اهداف خود پای بند باشید.»
-
محیط اطرافتان را تغییر دهید
میتوانید با تغییر عوامل محیطی، با صرف اراده کمتر به اهداف خود برسید. به عنوان مثال فردی قصد داشت عادت دویدن اول صبح را در خود بوجود بیاورد. وقتی او صبح از خواب بیدار میشد حوصله پوشیدن لباس ورزشی را نداشت و در نتیجه نمیدوید. او به عنوان راه حل، تصمیم گرفت شبها با لباس ورزشی بخوابد و جوراب و کفش ورزشی را کنار تخت خود بگذارد. به این ترتیب وقتی صبح ها از خواب بلند میشد، بلافاصله جوراب و کفش های خود را میپوشید و برای دویدن میرفت. در نتیجه، او توانست با صرف کمترین اراده به هدف خود برسد.
-
انجام مدیتیشن
به گفته مگ گونیکال نویسنده کتاب «غریزه اراده» مدیتیشن بهترین روش برای بهبود اراده است. اگر شما میتوانید در سکوت بنشینید و تمرکز کنید صرف نظر از اینکه محیط اطرافتان چقدر شلوغ باشد، بنابراین می توانید بهتر بر روی کارها و اهدافتان تمرکز کنید، زیرا تمرکز حواس در تقویت اراده بسیار موثر است.
-
اعتماد به نفس
خودباوری واعتماد به نفس نیز عامل مهمی در تقویت اراده است. اگر انسان قابلیتها و استعدادهای خود را بشناسد و باور کند که توان انجام خیلی از کارها را دارد، اراده برای تصمیمگیری و تلاش برای رسیدن به هدف افزایش مییابد. در این زمینه، تلقین به خود بسیار موثر است. باوربه اینکه من میتوانم بر مشکلات فائق و پیروز شوم، اراده ای قوی و پولادین دارم، اگر موفق نشدم با کسب تجربه و انرژی و نشاط بیشتر مجددا اقدام میکنم و… مفید است.
