همانقدر که بسیاری از ما سخن از همنوع دوستی و انسان دوستی میزنیم، باید از خود بپرسیم چگونه هنگام سختیها و شرایط ناگوار با خود رفتار میکنیم. حس شفقت به خود و دیگران منجر به تعدیل اضطراب و بیماریهای روانی می گردد و یک روش سالم برای کمتر آسیب دیدن در هنگام سختی ها است.
برخی افراد خیلی خود را دوست دارند و جنبه خود شیفتگی در نوع نگاه ایشان به خود آشکار است. دید ما در این نوشته کوتاه به افرادی است که خود را دوست ندارند و یا آگاهی از نوع برخورد خود با خود را ندارند.
چگونه از خودتان می توانید مراقبت می کنید؟
راههای مختلفی برای مراقبت از خود وجود دارد، تغذیه خوب انتخاب کردن، لباس مناسب پوشیدن، هنگام بیماری استراحت کردن، خوابیدن به اندازه، و گرفتن مراقبتهای لازم پزشکی. در مجموع افرادی که خود را دوست دارند (در حد اعتدال) افرادی هستند که این روش زیستن را از والدین خود با بزرگسالان خود آموخته اند.
در تحقیقی منتشر شده در مجلله علمی آنلاین ذهن آگاه، محققین به مقوله شفقت و مهربانی برای خود یا ترس از شفقت داشتن برای خود، پرداختهاند.
محّبت و شفقت به خود را روانشناسان اینگونه تعریف می کنند که نگاهی است بدون قضاوت به خود و تجربیات خود در حالی که فرد آگاه است از درد و رنج و شکستهای خود در شکل یک تجربه انسانی و مشترک با جامعه انسانی. یعنی چه؟ یعنی که فرد می داند که اگر اشتباهی میکند، اگر شکست میخورد، اگر به هر دلیلی زندگی به کام ایشان نیست، این تجربیات برای دیگران هم وجود دارد و فرد می تواند از درد و رنج خود درس بگیرد. محّبت و شفقت نسبت به خود یعنی بخشیدن خود برای خطاها و شکستها در جایی که فرد حس مسئولیت دارد. این نگرش به خود، به ارتقا بهداشت روان و سلامت فرد کمک می کند.
این تحقیق به این نتیجه رسید افرادی که در کودکی مورد آزار و اذیت جسمی – فیزیکی – جنسی بودهاند کمتر حس شفقت به خود دارند و بیشتر منتقد از خود و خود آزار هستند. افراد با تجربه آزارهای دوران کودکی ترس زیادی برای با خود مهربان بودن دارند و گویا به گونهای این افراد آزار و کتکهای دوران کودکی را حق خود میدانند و در نتیجه خود را نیازمند یا مستحق محّبت و شفقت نمیبینند.
ما همان قدر که نیاز به داشتن حس شفقت و مهربانی برای دیگران داریم، برای خود نیز میبایست حس همدلی و مراقبت روانی داشته باشیم. گاهی می بینیم که فردی با خود بسیار سخت است و از خود همیشه شاکی و گلهمند است، یا که این فرد از خود با کلام بد و کوچک کننده یاد میکند، یا که این فرد به خود دشنام می دهد، یا که این فرد از مراقبت بهداشتی از خود دوری میکند…..همه و همه این افراد نیاز به برسی دیدگاه خود از فردیت خود و مقوله شفقت به خود دارند.
پوران پوراقبال؛ روانشناس، جامعه شناس و مشاور خانواده