از جمله مهمترین نگرانی های خانوده ها، گرایش به اعتیاد به مواد مخدر در فرزندانشان بهویژه در دوره نوجوانی و بعد از آن می باشد. از آنجایی که همیشه پیشگیری باصرفه تر، سهل تر و مطمئنتر از درمان است، در این مقاله به برخی از راهکارهای پیشگیرانه توسط والدین میپردازیم:
– خودتان و سایر اعضای خانواده نزدیکتان را به عنوان الگویی که فرزندانتان از آنان پیروی خواهند کرد مد نظر قرار دهید و مطمئن شوید که حتی در حضور کودک خود سیگار هم نمیکشید و چنانچه اعتیاد به مواد مخدر خاصی دارید هرچه زودتر ترک نمایید.
– رفت و آمدهای خانوادگی خود را با افرادی که اعتیاد به سوء مصرف مواد مخدر دارند، قطع نمایید.
– فرزند خود را از کودکی نسبت به هر نوع سوء مصرف مواد مخدر، در جهتی منفی شرطی نمایید، به این صورت که مثلا وقتی در محلی خارج از منزل و یا از طریق رسانه های جمعی، صحنه ای از مصرف مواد مخدر را مشاهده کردید، یا بوی خاصی در محلی به مشامتان رسید، سریع عکس العمل نشان دهید و وانمود کنید حالتان از این صحنه یا این بو دارد به هم می خورد و به فرندتان نیز تلقین کنید همین اتفاق برای او نیز دارد رخ می دهد. خواهید دید بعد از مدتی وی شرطی شده و با دیدن یا بوییدن چنین موادی بهراستی حالت تهوع به او دست خواهد داد.
– انزجار خود را از هرگونه مواد و مخدر نشان دهید و درباره داستانهای واقعی زندگی دردناک معتادان برای او صحبت کنید. از نظر علمی آثار جسمی و روانی مواد مخدر را نیز برای وی توضیح دهید. بسیاری اوقات نوجوانان بهدلیل عدم دریافت آموزش و اطلاعات صحیح، تسلیم اطلاعات غلط و فریبنده دیگران میشوند.
– با کودک خود دوست باشید. بهویژه در دوره نوجوانی که دوران تجربه و بحران است، نوجوان شما باید آنقدر به شما اطمینان داشته باشد که اگر برایش یکبار مسالهای در این خصوص پیش آمد بتواند با شما در میان بگذارد و شما نیز بهجای تنبیه یا تهدید او را کمک کنید. بسیاری از نوجوانان ابتدا درگیر برخی مواد مخدر به طور ناخواسته میشوند ولی جرات گرفتن کمک از والدین خود را ندارند، همین مساله آنها را بیشتر غرق مشکل خود میکند.
– مهارتهای جرات ورزی را از کودکی به فرزند خود بیاموزید تا بتواند به طور قاطع در موارد نادرستی که مخالف میلش است، به هر کسی نه بگوید.
– بر روی تقویت عزت نفس و اعتماد به نفس وی کار کنید. مهارتهای او را تقویت و تشویق نمایید تا بتواند راه اظهار بیان صحیح را بیاموزد و نیاز به تایید شدن وی از طریق روشهای صحیح برطرف گردد. مهارتهای هنری، شناختی، ورزشی، عملی و تکنیکی، …بسیار مناسب میباشند. بدین طریق، کودک و نوجوان میآموزد به طریقی صحیح ابراز وجود نماید و دیگران تاییدش نمایند و دید مثبتی در مورد خود و توانمندیهایش داشته باشد.
– محیط خانواده را گرم و صمیمی کنید تا فرزندتان بیشتر مایل باشد با اعضای خانواده اوقات خود را سپری نماید و برای فرار از محیط پر تضاد خانوادگی به محیطی دیگر پناه نبرد.
– از کودکی او را با مسائل و ناکامیهای کوچک روبرو کنید و در کنار آن مهارتهای حل مساله را نیز به وی بیاموزید. بدین طریق فرزندتان زمانی که با ناکامی یا سختی روبرو شد تسلیم نمیشود و برای غلبه بر سختیها تلاش می کند.
* دکتر معصومه خسروی دارای دکترای تخصصی در روانشناسی تربیتی، استادیار دانشگاه، با ۱۴ سال سابقه تدریس، تحقیق، تالیف و مشاوره در زمینه های تربیتی و آموزشی
اپکتایمز در ۳۵ کشور و به ۲۱ زبان منتشر میشود.
