چند سالی است که حضور کشتیهای صیادی چین، در آبهای جنوبی ایران رسانهای شده است، اما ابعاد واقعی و جزئیات دقیق آن هیچ وقت آشکار نشده است.
کارشناسان محیط زیست میگویند که صیادان چینی از روش صنعتی «ترال» برای صید استفاده میکنند که یکی از مخربترین روشهای ماهیگیری برای اکوسیستم دریایی است که باعث تخریب خانه آبزیان و بستر دریا میشود. تورهای ترال بسیار بزرگند؛ تقریبا به اندازه یک زمین فوتبال هستند و میلههای بزرگی دارند که تا کف دریا میروند و هرچه آنجا وجود دارد را جارو میکند.
در این روش مقادیر زیادی از آبزیان، از جمله آبزیان در معرض انقراض، به صورت مخلوط و درهم صید میشوند و به مرجانهای کف دریا آسیب جبرانناپذیری وارد میکنند. در این روش تجاری صید هر موجود زندهای مانند دلفین، لاک پشت، کوسه، و ماهیهای تخمگذار و والد وارد تور میشود.
کارشناسان محیط زیست دریایی میگویند که اگر صیادان برای سود بیشتر در عمق پایینتر از حد مجاز، یعنی در عمقی که ماهیان نوزاد و آبزیان والد تردد دارند، مشغول به صید شوند، خسارات و صدمات زیادی به محیط زیست و اقتصاد میرسانند. به عقیده آنان صید اصولی برای هر منطقه باید مبتنی بر مطالعات شناسایی گونههای مختلف، فصل زادآوری، و جمعیت ماهیهای منطقه باشد.
حضور مخرب صیادان چینی، تحت حمایت حکومت این کشور، یعنی حزب کمونیست چین انجام میشود. نخستین بار در اکتبر ۲۰۱۷، دویچهوله گزارش داد که وزارت کشاورزی چین حضور کشتیهای صیادی چینی در آبهای ایران را تأیید کرده است و گفته است که این کشتیها از استان ژجیانگ چین راهی آبهای جنوبی ایران شدهاند. بعدها مقامات ایرانی به طور تلویحی حضور آنان را تأیید کرده و گفتند که در این اقدام در راستای قراردادی منعقد شده بین دو کشور انجام میشود.
حضور مخرب صیادان چینی در سراسر دنیا
چینیها سابقه طولانی حضور در مناطق دور دریایی و خالی کردن دریاها از آبزیان را دارند. این کشور بعد از کاهش چشمگیر حجم ماهیها در مناطق ساحلی و آبهای نزدیک چین به علت صید بیرویه و روشهای صنعتی صید ماهی، رو به صید در آبهای دوردست آورد. حضور کشتیهای عظیم صید چینی در شمال اقیانوس آرام، سواحل آمریکای جنوبی، آفریقای غربی و بخشهایی از آسیا از این دست است.
اوایل تابستان امسال گاردین از حضور یک ناوگان عظیم کشتیهای ماهیگیری چینی شامل ۳۴۰ کشتی، در نزدیکی جزایر گالاپاگوس خبر داد. این جزایر از نظر ذخایر زیستمحیطی بسیار باارزشند و حضور چینیها در این مکان خشم مردم اکوادور و فعالان محیط زیست در دنیا را برانگیخت.
جزایر گالاپاگوس منطقه حفاظتشدهای با شهرت جهانی است که شامل دهها جزیره است که زیستگاه حیوانات و گیاهانی کمیاب است و در سال ۱۹۷۸ در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد. گونههای کمیابی از آبزیان مانند شیرهای دریایی، لاکپشتهای سبز گالاپاگوس، دلفین و نهنگها در این منطقه زندگی میکنند.
چینیها سالهاست که در آبهای اطراف این جزایر ماهیگیری میکنند. اما ناوگان ماهیگیری چینی که امسال اطراف این جزایر مستقر شده، یکی از بزرگترین ناوگانهای سالهای اخیر است و فعالان محیطزیست را به شدت نگران کرده است.
در آبهای اطراف کشورهای شرق آسیا، چین از ماهیگیری برای تقویت ادعاهای سرزمینی خود استفاده کرده است. کشورهایی از جمله ژاپن، ویتنام، فیلیپین و مالزی به شدت نسبت به فعالیتهای غیرقانونی ماهیگیری چین در آبهای مورد اختلاف واکنش نشان دادهاند.
برآوردها نشان میدهد نزدیک به ۱۷ هزار کشتی صیادی چینی در آبهای سراسر دنیا حضور دارند و درگیریهای مداومی بین آنان و کشورهای صاحب آبها رخ داده است. در ماه مارس، بین یک ناو ژاپنی در آبهای این کشور و یک کشتی صیادی چینی درگیری رخ داد. یک هفته قبل از آن، دو قایق گشت تایوانی در نزدیکی تنگه تایوان، با قایق های صیادی چینی درگیر شدند. پیشتر گارد ساحلی آرژانتین به سوی یک کشتی صیادی چینی آتش گشود.
آسیبهای جدی چینیها به صیادان محلی ایران
معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست ضمن تأکید بر این نکته که صید ترال یک صید مخرب محیط زیست است و به شدت تنوع زیستی دریاها را تحت تاثیر قرار میدهد، گفت که از این طریق صیادان زیادی با کاهش درآمد و یا از دست دادن شغل مواجه میشوند.
آسیب دیدن اقتصاد صیادان بومی در سواحل خلیج فارس و دریای عمان، از دیگر جنبههای منفی حضور چینیها در آبهای ایران است. معاون امور بندری و مناطق ویژه اقتصادی سازمان بنادر و دریانوردی درباره فعالیت کشتیهای صیادی چینی در آبهای خلیج فارس و دریای عمان گفته است که چینیها قراردادی در قالب اجاره بلندمدت با شیلات دارند.
محمد فاروق آفرین یکی از صیادان محلی در سواحل عمان است که در گفتگو با یک منبع داخلی میگوید «کشتیهای چینی بعضاً در نزدیکی ساحل صید میکنند و مزاحم کار ما هستند. وقتی آنها تور می اندازند ما دیگر تور نمیندازیم چون تورهای ما پاره میشود، وقتی آنها تور ترال می اندازند دیگر چیزی برای صیادان ما باقی نمی ماند. آنها حق ندارند در جاهایی که صیدان ما صید میکنند ورود کنند.» صیاد دیگری میگوید که اداره شیلات میگوید به آنها مجوز صید در عمق ۲۰۰ متر را داده شده اما آنها رعایت نمیکنند و در ۱۰ و ۱۲ متر هم میآیند.
در مواردی حتی گزارش شده است که چینیها در مواجهه به صیادان معترض ایرانی، اقدام به حمله و آزار و اذیت کرده، به طوری که با شلیک منور، پاشیدن آب داغ، یا استفاده از الفاظ توهینآمیز صیادان ایرانی معترض را دور میکنند. یک قطعه فیلم گرفته شده در سواحل سیستان و بلوچستان که در شبکههای اجتماعی منتشر شد شاهد این مدعی است.
دهها هزار صیاد در حاشیه خلیجفارس حضور دارند که عموماً قشر ضعیفی هستند و با کاهش صید واقعاً دچار مشکلات جدی معیشیتی میشوند. مشکلاتی که به حوزههای اجتماعی هم میتواند کشیده شود و این فقر میتواند باعث شود آنها به سمت قاچاق گازوئیل، مشروبات الکلی و… بروند.
واضح است که حضور چینیها در سواحل ایران، از هر نظر برای ایران آسیب به بار آورده است. از نظر زیستمحیطی زیانهای غیر قابل جبرانی را برای آبهای ایران به بار میآورد؛ از نظر اقتصادی، به صیادان ایرانی و جامعه بومی منطقه آسیب وارد میشود؛ و از نظر حیثیتی، تعرض به منابع سرزمینی ایران است، و در نهایت رفتار جسورانه و توهینآمیز صیادان جاهطلب چینی، توهین به تمام مردمان بومی مناطق جنوبی ایران محسوب میشود.
مطالب دیگر:
سفیر ایالات متحده برای آزادی بینالمللی مذهبی: برداشت اجباری اعضای بدن در چین قابل چشمپوشی نیست
کودکانی که بیش از یک دهه پیش شیرخشکهای آلوده چینی مصرف کردهاند، هنوز از بیماریهایی رنج میبرندپ