چگونه کمونیسم در نوآوری‌‌‏ و ابتکار خفقان ایجاد می کند

چین و روسیه نتیجه ضعیفی در رتبه‌‌‏بندی نوآوری جهانی کسب کرده‌‌‏اند

تحقیقات نشان می‌‌‏دهد که ایدئولوژی سیاسی کمونیسم موجب محدود شدن خلاقیت و نوآوری می‌‌‏شود؛ عاملی که امروزه همانند اکسیری برای رشد اقتصادی و رفاه طولانی مدت محسوب می‌‌‏شود.

در نگاه کلی، اصول کمونیستیِ مالکیت دولتی تجارت و اموال، تحت نظارت دقیق دولت، به سمت فرهنگی ریسک گریز منتهی می‌‌‏شود. مردم در این جوامع در محیطی که همت و خلاقیت را تضعیف می‌‌‏کند، کار می‌‌‏کنند. این در واقع قطب مخالف شرایطی است که نوآوری را تقویت می‌‌‏کند.

در شاخص حقوق مالکیت فکری بین‌‌‏المللی ۲۰۱۷، که به تازگی منتشر شده و نمایانگر بهره‌‌‏وری کشور‌‌‏ها از فعالیت‌‌‏های فکری و ابتکاری انسان‌‌‏ها است، چین در رده ۲۷ و نظام کمونیستی سابق روسیه در رده ۲۳ جدول قرار گرفتند، یعنی در مکانی پایین‌‌‏تر از اقتصادهای کوچک‌‌‏تری همچون مالزی، مکزیک و ترکیه.

براساس این گزارش، کشور‌‌‏هایی با اقتصاد خلاقانه‌‌‏تر، حمایت‌‌‏های قوی‌‌‏تر از مالکیت فکری یا آی‌‌‏پی دارند. در مقابل، حمایت ضعیف از آی‌‌‏پی، مانعی برای نوآوری‌‌‏های استراتژیک بلند مدت و توسعه اقتصادی خواهد بود.

کشورهایی همچون ایالات متحده آمریکا و انگلستان که حقوق مالکیت فکری را به رسمیت می‌‌‏شناسند، دارای بازار و اقتصادهای سرمایه‌‌‏داری آزادی هستند. کشورهای جهان اول و کشورهای دموکراتیک در اروپا و آسیا نیز جایگاه بالایی در این رتبه‌‌‏بندی کسب کرده‌‌‏اند.

در این گزارش آمده است که، حرکت‌‌‏های محافظتی روسیه از تولیدات داخلی هم، در جهت محدود کردن حقوق مالکیت فکری حرکت می‌‌‏کند. روسیه همچنین به شدت گرفتار مسئله دزدی نرم افزار است.

درمورد چین، موارد سطح بالایی از نقض قوانین مالکیت فکری گزارش شده است.

در سطح بین‌‌‏المللی، چین و روسیه «مظنونین همیشگی» جاسوسی سایبری علیه دیگر کشورها محسوب می‌‌‏شوند. دزدی مالکیت فکری، که زیرساخت لازم برای نوآوری است، یکی از شیوه‌‌‏هایی است که این کشورهای به شدت متأثر از کمونیسم، سعی دارند به وسیله آن در رقابت جهانی باقی بمانند.

«۲Thinknow»، آژانس استرالیایی واقع در ملبورن، هرساله فهرستی از مبتکرترین شهرهای جهان، طی یک دوره ده ساله ارائه می‌‌‏دهد. طبق آخرین رتبه‌‌‏بندی این آژانس که در ۲۳ فوریه منتشر شد، پکن به عنوان خلاق‌‌‏ترین شهر جایگاه ۳۰ جهان و مسکو جایگاه ۴۳ را به دست آورد.

محدود کردن تاثیر دانشگاه‌‌‏ها

بر اساس گزارش سازمان همکاری‌‌‏های اقتصادی و توسعه (OECD)، هیچ یک از دانشگاه‌‌‏های چینی به لحاظ سطح علمی، در میان ۳۰ دانشگاه برتر جهان قرار ندارد.

«ویلیام کربی»، استاد دانشکده تجارت هاروارد، در مقاله‌‌‏ای نوشته است: «دانشگاه‌‌‏ها زمینه را برای ذهن‌‌‏های مبتکر و ایده‌‌‏های نو پرورش می‌‌‏دهند. ایده‌‌‏ها متولد می‌‌‏شوند و به بحث گذاشته می‌‌‏شوند، گروه‌‌‏ها شکل می‌‌‏گیرند و تحقیقات انجام می‌‌‏پذیرند. دانشگاه‌‌‏ها از مؤلفه‌‌‏های کلیدی اکوسیستم نوآوری سالم هستند.»

وی در مورد محدودیت‌‌‏های سخت گیرانه در دانشگاه‌‌‏های چین، درزمینه آنچه که استادان مجاز هستند با دانش‌‌‏آموزان به بحث بگذارند، نوشته است: «اساتید نمی‌‌‏توانند درباره هرنوع از شکست‌‌‏های گذشته حزب کمونیست، چه در کلاس درس و چه با دانشجویان صحبت کنند. نمی‌‌‏توانند در مورد مزایای جداسازی قوه‌‌‏های قضایی و اجرائی حکومتی صحبت کنند.»

فساد و تبعیض از مشخصه‌‌‏های کمونیسم است. سرمقاله‌‌‏ای منتشرشده در مجله ساینس اشاره کرده که توزیع بخش عمده‌‌‏ای از بودجه تحقیق و توسعه  دولت چین، برمبنای روابط سیاسی است و نه بر مبنای شایسته سالاری یا براساس داوری هیأت‌‌‏های بررسی مستقل.

تداخل کمونیست

گزارش سال ۲۰۱۵ مک کینزی تحت عنوان «سنجش قدرت نوآوری چینی»، اشاره کرده که تأثیر نوآوری در رشد اقتصادی چین در طول پنج سال اخیر، به پایین‌‌‏ترین سطح خود از حدود سال ۱۹۸۰ رسیده است.

چین دارای بازار مصرفی عظیم است و دولتی که خواهان سرمایه گذاری مبلغ هنگفتی در حدود ۲۰۰ میلیارد دلار برای استفاده در بخش تحقیق و توسعه در سال ۲۰۱۴ بوده است و دانشگاه‌‌‏هایی که سالانه  ۱.۲ میلیون فارغ التحصیل در رشته‌‌‏های مهندسی دارند.

چین، به طور آشکار دارای پتانسیلی فراوان است، اما در حقیقت این ایالات متحده است که در زمینه تولید فن آوری در جایگاه برتر قرار گرفته است.

«آنیل گوپتا» و «هایان وانگ»، نویسندگان کتاب «چین و هند را به درستی بفهمیم» می‌‌‏گویند: «در حالی که تقریباً همه غول‌‌‏های فن‌‌‏آوری غربی در چین  آزمایشگاه تحقیق و توسعه دارند، بخش عمده آنچه در چین انجام می‌‌‏دهند کار بر روی تکنولوژی‌‌‏های موجود است به جای آن که بر توسعه فن آوری‌‌‏ها و محصولات مورد نیاز نسل آینده کار کنند.»

درگیر شدن بیش‌‌‏از حد دولت اغلب منجر به اتلاف و افراط منابع و تولیداتی انبوه اما ضعیف و بیش‌‌‏از ظرفیت شده است. وضعیت حبابی املاک در چین و همچنین وضعیت ذوب آهن، دو نمونه از این قبیل هستند.

نویسندگان مقاله «چرا چین قادر به نوآوری نیست؟» معتقدند که حزب کمونیست چین، هر شرکتی که بیش‌‌‏از ۵۰ کارمند دارد را ملزم کرده تا یک نماینده حزب در آن شرکت همیشه حاضر باشد. شرکت‌‌‏های بزرگ‌‌‏تر بایستی دفتر حزب کمونیست داشته باشند که رئیس آن به طور مستقیم، در سطح شهری و یا استانی، به حزب گزارش دهد … این الزامات، ماهیت خصوصی مسیر عملیاتی و سودمندی شرایط رقابتی شرکت‌‌‏ها را به خطر می‌‌‏اندازد؛ در نتیجه رفتار رقابتی طبیعی و انگیزه‌‌‏هایی که بنیانگذاران شرکت‌‌‏ها را برای رشد تجارت‌‌‏شان به پیش می‌‌‏راند، تحت فشار قرار می‌‌‏دهد.»

خروج سرمایه‌‌‏ها

کمونیسم در تضاد با مالکیت خصوصی دارایی‌‌‏ها است­­­­ و بدین وسیله خلاقیت در این کشور دچار خفقان می‌‌‏شود.

«ماگوانگ یوآن»، اقتصاددان مستقل چینی، می‌‌‏گوید: «چین هنگامی می‌‌‏تواند به کشوری مبتکر تبدیل شود که به حقوق مالکیت و حاکمیت احترام بگذارد … کارآفرینان چینی در ترسی دائمی از مجازات زندگی می‌‌‏کنند.»

خروج سرمایه از چین، نشانی دیگری از وجود مشکل است؛ ثروتمندان چینی تمایل زیادی برای فرستادن فرزندان خود به خارج از کشور، برای آموزش عالی دارند.

کربی قابلیت و توانایی‌‌‏های نامحدود مردم چین را تصدیق می‌‌‏کند، اما می‌‌‏گوید که فضای سیاسی حاکم در چین مانند طوقی بر گردن خلاقیت، در نقش خفه کردن آن عمل می‌‌‏کند. مشکل در ظرفیت خلاقیت و نوآوری یا خرد مردم چین نیست، چراکه آنها بی حد و مرز هستند؛ بلکه مشکل در فضای سیاسی‌‌‏ای است که در آن مدارس، دانشگاه‌‌‏ها و محیط‌‌‏های تجاری برای عمل کردن بسیار بسیار محدود شده‌‌‏اند.