پکن و دیپلماسی گروگانگیری
پکن با اقدامات تلافیجویانه در بازداشت شهروندان کانادایی، بیش از قبل به دیپلماسی گروگانگیری روی آورده است.
پس از آنکه مدیر مالی شرکت چینی هوآوی در کانادا به جرم نقض تحریمهای آمریکا بازداشت شد، پکن اقدام به بازداشت چندین شهروند کانادایی مقیم چین از جمله یک دیپلمات سابق کانادایی به نام مایکل کاوریگ کرد. چین، در گذشته نیز از سیاست گروگانگیری برای پیشبرد منافع خود بهره برده است.
طبق گزارشی از روزنامه تورنتواستار تحت عنوان «کاناداییهای فراموش شده در چین»، حدود ۲۰۰ شهروند کانادایی در حال حاضر تحت بازداشت پلیس چین قرار دارند و یا در این کشور زندانی هستند.
در اکثر این موارد این بازداشتها سیاسی نیست و کاناداییهایی بازداشت شده تحت حوزه قضایی حزب کمونیست چین قرار دارند. جایی که معیارهای حقوقی و قضایی با کشورهای غربی کاملاً متفاوت است و تحمل حبس در زندانهای چین، جایی که آزار و اذیت و شکنجه متداول است بسیار مشقتآور است.
دیپلماسی گروگانگیری با ویژگیهای چینی
دیپلماسی گروگانگیری توسط حزب کمونیست چین یک ترفند جدید نیست و طی چند دهه گذشته، از آن به عنوان ابزار چانهزنی برای رسیدن به اهداف اقتصادی و سیاسی در مقابل کشورهای غربی استفاده شده است.
حزب کمونیست چین، دو مخالف خود به نامهای «وانگ دان» و «وای جیانگشنگ» را در سالهای ۱۹۹۷ و ۱۹۹۸ از زندان آزاد کرد. دلیل این کارش این بود که در حال مذاکره پنهانی با آمریکا بود تا خود را از محکومیت در شورای حقوق بشر سازمان ملل برهاند.
این دو شهروند چینی به خاطر فعالیتهای دموکراتیک سالها در زندانهای چین حبس بودند. این اتفاق زمانی افتاد که رهبران کشورهای غربی به طور جدی پیگیر سیاست به اصطلاح تعامل سازنده با پکن بودند و امید داشتند که دولت کمونیست چین را به جامعه مدنی تحت حاکمیت قانون تبدیل کنند.
اکنون چین از نظر اقتصادی و نظامی پکن قدرتمندتر شده است و اقدام به بازداشت یا حبس چینیهای آمریکایی تبار این کشور را نیز میکند.
طبق گزارش نیویورک تایمز در سال ۲۰۰۳، «دکتر چارلز لی»، یک شهروند آمریکایی به این دلیل بازداشت و زندانی شد که در جهت آگاه کردن مردم در خصوص آزار و اذیت روش معنوی فالون گونگ توسط حزب کمونیست چین، تلاش میکرد.
چارز لی، متولد چین، و فارغالتحصیل پزشکی از دانشگاه هاروارد آمریکا است. وی در خصوص شرایطی که در زندانهای چین تحمل کرد در مصاحبه با رسانهها گفت «آنها ۹۲ ساعت متوالی به من اجازه ندادند که بخوابم و مجبورم کردند ۱۶ روز از صبح تا عصر در مقابل زندانیان روی پاهایم بایستم.»
لی همچنین گفت: «اواخر سال ۲۰۰۳ آنها من را مجبور کردند کار بردهها را انجام دهم و بیگاری کنم. من به کار تولید کفش، چراغهای کریسمس و چیزهای دیگر برای صدور به ایالات متحده گمارده شدم. برای تولید کفشها یک چسب صنعتی حاوی بنزن استفاده میشد که بسیار سمی است باعث میشد دچار تنگی نفس و سردرد شوم.»
در ۲۵ نوامبر ۲۰۱۸، نیویورک تایمز گزارش داد که برای بازداشت لیو چانگ مینگ، یکی از مقامات بانکی، پکن از خروج دو فرزند وی به نامهای ویکتور و سینتیا لیو از چین، که هر دو شهروند آمریکایی هستند، جلوگیری میکند. یکی از فرزندانش به نام لیو به رسانهها گفت که مقامات چینی میدانند که ما هیچ جرمی مرتکب نشدهایم. بنابراین تنها دلیل ممنوعالخروجیمان فشار روی پدرمان است.
واکنشهای بینالمللی
پروفسور استیو تی سانگ، مدیر موسسه چین در دانشکده مطالعات شرقی و آفریقا، میگوید، «دیپلماسی گروگانگیری در جامعه بینالمللی خفقانآور است و هر کشوری که آن را پیش میبرد، به شهرت، تصویر و اعتبار بینالمللیاش شدیداً آسیب میرساند.»
پروفسور دونالد کلارک استاد حقوق دانشگاه جورج واشنگتن نیز در واشنگتن پست مینویسد «نمیتوانید افراد بی گناه را دستگیر کنید و گروگان بگیرید. این کار یک دولت تبهکار است، نه یک عضو دائمی شورای امنیت!».
نیویورک تایمز نیز در یادداشتی تحت عنوان «گروگانهای کانادایی در چین» این سوال را طرح میکند که آیا استفاده از گروگانها توسط پکن یک روال جدید و یک بدعت بد در منازعات تجاری و دیپلماتیک است؟
علیرغم نگرانیهای جدی و اعتراضات کانادا، ایالات متحده و جامعه بینالمللی، پکن عقب نشینی نکرده است. گزارش شده که هم ایالات متحده و کانادا در مورد سفر اتباع خود به چین گزینه هشدار را در نظر گرفتهاند.
برخی ناظران معتقدند که پیش از چین، مسکو با پیشینه کمونیستی نیز در موارد بسیاری اقدام به گروگانگیری اتباع غربی کرده است و بنابراین عجیب نیست که امروز چین کمونیستی دست به این اقدامات بزند.
تروریسم دولتی
اگر کشورهای غربی در حال تشویق چین برای آزاد کردن گروگانها هستند، از دیدگاه قانونی آیا به این معنی نیست که در حال مذاکره با یک سازمان تروریستی هستند؟ این در حالی است که سیاست دیرینه دنیای غرب مذاکره نکردن با تروریستها برای آزاد کردن گروگانها است.
پروفسور دونالد کلارک یک استدلال حقوقی مهم را مطرح میکند: این یک گروگان گیری است نه یک جرم معمولی. یک اتهام جدی است.
به اعتقاد وی، عنصر اساسی در یک گروگانگیری این است که گروگانگیر باید به شما بگوید که این یک گروگانگیری است و خواستههایش را به طور صریح بگوید. در غیر این صورت، گروگانگیری شکست خورده است.
در این مورد، سفیر چینی در کانادا چنین چیزی را نپذیرفته است و طی یادداشتی در روزنامه گلوباند میل گفته است که کسانی که به بازداشت دیپلمات سابق کانادایی در چین اعتراض دارند باید به اقدامات کانادا نیز توجه کنند.
این در حالی است که مدیر مالی شرکت هوآووی، خانم منگ که در کانادا بازداشت است، تحت حوزه قضایی کانادا قرار دارد. اما دیپلمات سابق کانادایی در چین از حق داشتن وکیل و دیدار با خانوادهاش محروم است.
مهمتر اینکه منگ، به برخی جرایم جدی متهم شده است، در حالی که گروگان های خارجی در چین عمدتاً بی گناه هستند.
بیشتر بخوانید: خطر امنیتی از طرف هواوی، کاناداییها را تهدید میکند
اینجا یک سوال مهم همچنان مطرح است: آیا نگاه جوامع بینالمللی به گروگانگیری پکن باید به عنوان نگاه به یک دولت تروریستی باشد؟
سالها است که، جامعه جهانی با توجه به اصول حقوق بشر بینالمللی و معاهداتی که خود چین نیز آن را پذیرفته است، نسبت به بد رفتاری دولت کمونیست چین با شهروندان چینی نگران است.
با توجه به اینکه پکن، برای پیشبرد سیاست گروگانگیری، فراتر از شهروندان مخالف خود رفته است، اکنون حکومتهای دموکراتیک غربی نگران هستند که شهروندانشان توسط حکومت حزبی چین گروگان گرفته نشوند.
کشورهای دیگر باید به موضوع دیپلماسی گروگانگیری توجه بیشتری کنند و اقدامات تروریستی دولت پکن باید جدی گرفته شود. جامعه بینالمللی باید به صراحت چنین رفتارهای خارج از قانون را محکوم کند و اجازه ندهد تروریسم دولتی به یک روند عادی تبدیل شود و به زندگی ما حکومت کند.
مطالب دیگر:
چین؛ موجودیت در دروغ یا موجودیت در حقیقت؟
