یک تیم بینالمللی اخترشناسی با استفاده از قدرتمندترین تلسکوپهای جهان، کهکشانی عظیمی را که تقریبا به طور کامل تاریک است کشف کردهاند.
این کهکشان که سنجاقک۴۴ نامیده شده و در نزدیکی صورت فلکی کما واقع شده است. بدلیل ترکیب غیر معمول خود تا سال گذشته نادیده گرفته میشد. همانند لکه پخش شدهای است که به اندازه کهکشان راه شیری ماست اما با ستارههای کمتر.
پیتر وندوکیوم ستاره شناس دانشگاه ییل در مجله فیزیک نجومی گفت: «خیلی زود پس از کشف آن متوجه شدیم که چیزی بیشتر از آنچه به نظر میرسد در آنجا قرار دارد. تعداد ستارههایش اندک است که به سرعت از هم جدا میشوند، اما چیزی آنها را کنار هم نگه داشته است.
تیم وندوکیوم به لطف رصدخانه کک (تلسکوپ دو قلوی جهان بر فراز کوه آتفشانی موناکی) و تلسکوپ جمنای (یک جفت تلسکوپ بزرگ و بینالمللی) که هردو در هاوایی قرار دارند در طول بیش از شش شب اندازه گیری سرعت ستارگان در کهکشان توانستند بخوبی سنجاقک ۴۴ را رصد کنند.
آنها با استفاده از تلسکوپ ۸ متری جمنای هالهای از خوشههای کروی ستارهها در اطراف هسته کهکشان که شبیه هاله کهکشان راه شیری ما است را دیدند. پژوهشگران میگویند سرعت گردش ستارهها نشان دهنده حجم کهکشان است. هرچه سرعت گردش ستاره بیشتر باشد کهکشان حجم بزرگتری خواهد داشت.
روبرتو آبراهام پژوهشگر دانشگاه تورنتو میگوید: به طور شگفتآوری سرعت جابجای ستاره در این کهکشان خیلی بیشتر آن چیزی است که در چنین کهکشانهای کم نوری انتطار میرود و به این معنی است که سنجاقک ۴۴ مقدار زیادی اجرام پنهانی دارد.
تخمین زده شده است که جرم سنجاقک ۴۴، یک تریلیون برابر جرم خورشید و یا ۲تری دسیلیون کیلوگرم (۲با ۴۲ عدد صفر درمقابلش) باشد که شبیه جرم کهکشان شیری است. با این وجود تنها یک صدمِ یک درصد از آن در شکل ستاره و ماده طبیعی است. بقییه ۹۹.۹۹% در قالب ماده تاریک است. ماده تاریک و پنهانی که ممکن است بیش از ۹۰ درصد مواد جهان را تشکیل دهد.
پیدا کردن کهکشانی که از ماده تاریک تشکیل شده است چیز جدیدی نیست. کهکشانهای فوق العاده کم نور ترکیبات مشابهی دارند؛ اما جرمشان تقریبا یک ده هزارم سنجاقک ۴۴ است.
وندوکیوم میگوید: «هیچ نظریهای در مورد چگونگی شکل گیری کهکشانهایی شبیه سنجاقک ۴۴ نداریم. دادههای جمنای نشان میدهد که بخش بزرگی از ستارهها به شکل خوشههای بسیار جمع و جور هستند و احتمالا این سرنخ مهمی است. اما در حال حاضر این فقط یک فرضیه است.»
این تیم تحقیقاتی میگوید: «در نهایت آنچه واقعا میخواهیم یاد بگیریم این است که این ماده سیاه از چه چیزی تشکیل شده است. هدف پیدا کردن کهکشانهای پر حجم تاریکی است که حتی از سنجاقک۴۴ هم نزدیکتر باشند. چون با جستجوی سیگنالهای ضعیفترممکن است ذرات تشکیل دهنده ماده سیاه آشکار شود.»