رئیس جمهور جو بایدن در ۱۵ نوامبر به صورت تلفنی با شی جین پینگ، رهبر چین گفتگو کرد.
اگرچه دیکتاتور چینی در آن سوی خط حضور داشت اما احتمالاً گوش نمیداد.
حدود یک دهه قبل، سنگاپور از دولت آمریکا به دلیل برخی ناکامیها انتقاد میکرد. من فرصت آن را پیدا کردم تا از یک مقام رسمی در سفارت ایالات متحده بپرسم که چرا سنگاپوریها جمهوری خلق چین را سرزنش نمیکنند؛ چرا که چینیها همان کار آمریکاییها را میکردند.
او پاسخ داد که این سوال را قبلاً پرسیده و سنگاپوریها در پاسخ گفتهاند: «آنها [چینیها] به ما گوش نمیدهند».
آمریکاییها باید مدتها پیش این را میفهمیدند. چین به ندرت حرف ایالات متحده را میشنود.
با این حال برای آمریکاییهای متعصب کنار گذاشتن این خودبزرگبینی منحصر به فرد آمریکایی دشوار است که گمان میکند اگر آنها سر صحبت را با چینیها درباره هر موضوعی (مثلاً چالشهای اقلیمی) باز کنند به تفاهم خواهند رسید و دری برای مذاکره بر سر سایر موضوعات باز میشود و در نهایت به یک توافق دو جانبه منجر خواهد شد.
خیر. چنین اتفاقی رخ نخواهد داد. چین به ما گوش نمیدهد. به همین دلیل همچنان در شبه جزیره کره هنوز وضعیت جنگی وجود دارد (یک آتش بس ۶۸ ساله برای توقف عملیاتهای نظامی). چین به ما گوش نخواهد داد مگر آنکه مجبور باشد.
چه زمانی چین به ما گوش میدهد؟
یک تحلیلگر آمریکایی با چهار دهه تجربه نزدیک در چین این چنین پاسخ میدهد:
زمانی که آمریکا در زمینه ثروت و قدرت از چین قدرتمندتر است.
زمانی که آمریکا چیزی دارد که چین به آن نیاز دارد.
زمانی که آمریکا میتواند ارزش یک دارایی (یا داراییها) که در اختیار چین است، کاهش دهد.
اگر آمریکا هیچ کدام از سه مورد بالا را نداشته باشد (داشتن هر سه عالی است)، پکن به حرف واشینگتن گوش نخواهد داد.
«گوش دادن» چین به چه معنا است؟
حتی زمانی که چین «گوش میدهد»، این کار او با تصور آمریکاییها از «گوش دادن» فاصله دارد.
چین صبورانه منتظر میماند تا بالاخره آمریکا خودش به این نتیجه برسد که موضع چین همان «تفکر صحیح» است.
اظهارات هفته گذشته شی جین پینگ درباره «همکاری با» آمریکا برای از سرگیری روابط دوجانبه را به یاد دارید؟ از منظر پکن «همکاری» یعنی ما به شما کمک میکنیم که چیزی که ما میخواهیم را بپذیرید.
همچنین گاهی چین آن زمانی «گوش میدهد» که میخواهد بداند که چه کلماتی را ما میخواهیم از زبان او بشنویم تا آن چیزی را که او میخواهد به ما بدهد. این کلمات کداماند؟ «برد-برد»، «احترام متقابل»، «منافع متقابل»، «رابطه جدید ابرقدرتها»، «به نفع کشاورزان، مشتریان و … آمریکایی» و غیره.
به عبارت دیگر زمانی پکن گوش میدهد که خود را برای سواری گرفتن از ما آماده کردهاست. پس این مسئله نه تنها بیفایده است بلکه میتواند زیانآور نیز باشد.
پس تکلیف آن همه توافق که پس از مذاکرات طولانی به دست آمده چیست؟
حتی اگر آمریکا دست بالا را داشته باشد و چین صحبت کند، مذاکره کند و انجام کاری را بپذیرد، شواهد اندکی از پایبندی آنها به وعدههایشان وجود دارد.
چند نمونه را ذکر میکنیم:
شی جین پینگ در سال ۲۰۱۵ در کاخ سفید به رئیس جمهور باراک اوباما وعده داد که چین جزایر مصنوعی در دریای جنوبی چین را نظامی نخواهد کرد.
وعده شی جین پینگ برای آنکه درباره حجم بالای داروی فنتانیل که به سوی آمریکا جریان دارد و هر ساله جان دهها هزار نفر را میگیرد، کاری کند.
کنوانسیون نسلکشی که جمهوری خلق چین آن را امضا کردهاست.
تعهدات جمهوری خلق چین مبنی بر تبعیت از قواعد سازمان تجارت جهانی.
تعهدات چین برای دنبالهروی از کنوانسیون حقوق دریاهای سازمان ملل متحد.
همچنین نگاهی به توافق اخیر آمریکا و چین بر سر تغییرات اقلیمی بیندازید که در آن وعدههای مبهم چین او را ملزم به کار خاصی نمیکند؛ توافقی که توسط کسانی منعقد شدهاست که در زمان تحقق تعهدات، زنده نخواهند بود و میدانند که در این رابطه مسئول شناخته نخواهند شد؛ از جمله فعالان اقلیمی (که میدانند چین به آنها گوش نخواهد داد).
فهرست تعهداتی که چین به آنها عمل کردهاست، بسیار کوتاهتر است. شاید تنها توافق بینالمللی که کمونیستهای چینی آن را حفظ کردهاند، معاهده چین و کره شمالی باشد. حدود ۷۰ سال است که آنها رژیم کره شمالی را تامین مالی کردهاند. با این حال آمریکاییها هنوز از تلاش برای «گوش دادن» چین به آنها درباره کره شمالی دست بر نداشتهاند.
آیا ما بالاخره خواهیم آموخت که رژیم چین به ما گوش نخواهد داد؟ و حتی اگر گوش بدهد به آن دلایلی که ما فکر میکنیم این کار را انجام نمیدهد. همچنین زمانی که چین مذاکره میکند، صرفاً ما را به تدریج ضعیف میکند و به خطر میاندازد.
شاید هیچگاه این را نفهمیم. موضوع این است که برخی از آمریکاییها به فکر خودشان نیستند.
نوشته: گرانت نیوشام، افسر بازنشسته نیروی دریایی ایالات متحده و دیپلمات و مدیر بازرگانی سابق ایالات متحده است که سال ها در منطقه آسیا/اقیانوسیه زندگی و کار کرده است.
نظرات بیان شده در این مقاله نظرات نویسنده است و لزوماً منعکس کننده نظرات اپکتایمز نیست.
مطالب دیگر:
موج جدیدی از مبتلایان به کووید۱۹ سراسر چین را فرا گرفته است
نماینده جمهوریخواه: آمریکا با تصمیمات افراطی و مهلک دولت بایدن مواجه است
بلینکن در گفتگوی تلفنی با وزیر امور خارجه چین، درباره تایوان ابراز نگرانی کرد