تصور کنید که فرزندتان زمین خورده و زانویش زخم شده و شما به او میگویید: “میفهمم تو داری درد میکشی و زمین خوردن درد داره.” درواقع، شما دارید با او همدلی میکنید. همدلی، یک مهارت بین فردی است؛ موجب موفقیتهای اجتماعی شده و روابط بین افراد را تقویت میکند؛ مهارتی است که میتوان در بچهها آموزش داد و عامل مهمی در رشد هوش هیجانی کودک میباشد. همدلی، یعنی شما بتوانید احساسات و هیجانات فرد دیگری را درک کنید و بفهمید و پاسخی مناسبی به او بدهید.
آن دارای سه جنبه میباشد: همدلی شناختی، هیجانی و رفتاری. بعضی افرادی ممکن است هیجانات دیگران را درک کنند ولی نتوانند بخوبی احساساتشان را درک کرده و پاسخ مناسبی به آنها بدهند. سوال این است که چگونه میتوانیم این جنبه مهم را آموزش دهیم؟
ما میبایست خودمان هم آن را بروز دهیم و هم دریافت کنیم و ارزش آن را درک کنیم، سپس میتوانیم این کار را از طریق همدلی کردن با دیگران و دریافت پاسخ مثبت انجام دهیم؛ وقتی لبخندی یا تشویقی دریافت میکنیم، میتواند این رفتار را در ما تقویت کند.
بعضی از بچهها خیلی موقعیت خوبی دارند چرا که در خانواده میتوانند بخوبی همدلی را از دیگران دریافت کنند و همچنین آن را در دیگران هم مشاهده کنند و برای رفتارهای همدلانه خود نیز پاداش دریافت کنند.
نکته کلیدی این است که بچه ها باید در معرض رفتارهای همدلانه بزرگترها قرار بگیرند، آن را مشاهده کنند و خودشان نیز انجام دهند؛ مثلا شما حیوان خانگی خود را نوازش میکنید و به کودک هم میگویید آن کار را انجام دهد.
همچنین والدین میتوانند هیجانات خود را در مواقع مختلف، متناسب با موقعیت نشان دهند و در مورد آن با کودک صحبت کنند و حتی روابط بین احساسات و آن وقایع را بازگو کنند. مثلا: «امشب ما قراره بریم مهمانی و من خیلی خوشحالم…من شنیدم بابا بزرگ مریض شده، خیلی ناراحت هستم.»
شما همچنین میتوانید از کودکتان در مورد هیجاناتش سوال بپرسید. مثلا بپرسید: «فکر می کنی وقتی اسباب بازی برادرت را زمین انداختی و شکستی، برادرت چه احساسی داشت؟» همچنین میتوانید هر وقت بچهها رفتار همدلانه نشان دادند آنها را تشویق کنید یا از آنها بخواهید این رفتار را نشان دهند. مثلا: «اوه اون دختر کوچولو داره گریه میکنه! حتما اتفاقی براش افتاده و ناراحته که گریه میکنه! می تونی بری باهاش حرف بزنی…نوازشش کنی و بهش لبخند بزنی…»
منبع: www.theepochtimes.com
مطالب دیگر:
راههای شناسایی و کنترل احساسات