نوشته: دکتر م. خسروی (روانشناس تربیتی)
حسرت یا افسوس خوردن نوعی واکنش منفی و انفعالی است در مقابل چیزهایی که از دست رفتهاند یا اینکه در دسترس ما نیستند. برای رفع این حس ناخوب که موجب ناراحتی، خشم و اضطراب در فرزند شما میشود، به نکات زیر توجه کنید و آنها را اصلاح کنید:
- آیا شما او را با دیگران مقایسه میکنید؟ مقایسه میتواند شروع بررسیهای نادرستی شود که منحصر بودن کودک شما را زیر سوال میبرد، با مقایسه شما معمولا به کمبودهای کودکتان توجه میکنید و به داشتهها، مهارتها و توانمندیهای دیگران تاکید بیشتر مینمایید. در مقایسه، فرد خودش را کمتر و پایینتر از دیگران میبیند و دیگر در فکر رشد توانمندیهای منحصر به فرد خودش نیست و غمگین از اینکه چرا خودش آنها را ندارد و حتی ناراحت از اینکه چرا دیگران این تواناییها و داشتهها را دارند. این خشم درونی نهایتا موجب خشم و نارضایتی از خود نیز میشود.
- آیا توجه کافی و اختصاص وقت مشترک با او را دارید؟ وقتی که فقط برای کودک باشید و با توجه به علاقهمندی او، با او زمانی را بگذرانید؛ این اوقات میتواند با بازی یا حتی حرف زدن سپری شود.
- آیا او را با تمام محدودیتها، ناتوانیها، و توانمندیهایش پذیرفته اید؟ آیا به کارها و فعالیتهایی که انجام میدهد با علاقه بازخورد میدهید و تحسین میکنید؟ آیا به خلاقیتها یا کارهای دستی و هنری یا هر نوع موفقیت و دستاوردی هرچند کوچک که کار دستی خودش باشد، با تحسین نگاه میکنید؟
- آیا برایش زیاد خرید میکنید؟ خریدن زیاد اسباب بازی نمیتواند کودک شما را شاد کند، چه بسا توقعات بیشتری را بطلبد و هیچ وقت راضی نباشد. آیا اگر نتوانید برایش خرید گرانی انجام دهید با برخی از خواستههایش را پاسخ دهید افسوس میخورید و او آن را میبیند؟ یا آنکه با قدرت و اعتماد به نفس صرفا بیان میکنید که تواناییاش را ندارید و کودک نیازی هم ندارد؟ آیا تمرکزتان بر آنچه کودک ندارد هست و آن را مرتب با همسرتان مطرح میکنید یا بر آنچه که دارد و درحال استفاده است؟
- آیا اعتماد به نفس او را تقویت می کنید؟ پذیرش مثبت خود و گوشزد توانمندیها و موفقیتهای هرچند کوچک کودک، هم از نظر جسمی زیبایی ظاهری و بدنی، هم شناختی و یادگیری، و حتی اجتماعی، میتواند کمک به رشد اعتماد به نفس او کند. بچههایی که حس کنند منحصر به فرد بودنشان مورد پذیرش هست، خودشان را با دیگران کمتر مقایسه کرده و آرامش بیشتری را در رشد فردی خود کسب خواهند کرد.
- آیا اجازه تصمیم گیری به کودک خود می دهید؛ تصمیماتی که متناسب با سن وی بوده و میتواند حتی انتخاب بین دو چیزی باشد که هر دو از منظر شما مناسب باشد.
- آیا به تقویت هوش هیجانی کودک خود توجه دارید، به طوری که بتواند احساسات خود را شناسایی و کنترل و مدیریت کند؟ با تقویت هوش هیجانی بچهها میتوانند احساسات دیگران را نیز مد نظر قرار دهند.
طبیعتا پذیرش خود و دیگران نه به شکل مقایسه، بلکه به شکل مثبت و منحصر به فرد بودن، میتواند تا حدود زیادی حسرت را کاهش داده و شادمانی درونی را افزایش دهد. چنین کودکانی کمتر احساس خشم و رنجش نموده و به جای نگرانی و اضطراب از نداشتهها، بین آنچه که واقعیت هست و آنچه میخواهند میتوانند منطقیتر بیاندیشند و رفتار کنند.
مطالب دیگر:
پنج حقیقت درباره قتل عام دانشجویان در چهارم ژوئن