خشونت و پرخاشگری عبارت است از عملی عمدی برای صدمهزدن به کسی. خشم مسئلهای بسیار مهم که امروزه انسانها با آن درگیرند. آیا به این فکر کردهاید چه عواملی شما را خشمگین میکند؟ آیا تحقیرشدن یا مورد تبعیض قرار گرفتن باعث خشم شما میشود؟ یا رفتار حاکی از بیتوجهی دیگران شما را وادار به خشونت میکند؟
برخی از عواملی که سبب خشونت میشوند، عبارتاند از:
۱- احساس حقارت
۲- نیاز به توجه و احترام
۳- نیاز به مقبولیت و پذیرش
۴- مورد پیشداوری، تبعیض یا بیمهری
۵- مورد بدرفتاری و نادیده گرفته شدن از سوی افراد مهم
۶- شاهد خشونتبودن در خانه، جامعه یا رسانههای جمعی
۷- نیاز به موفقیت
اگرچه گاهی بعد از ابراز خشم، احساس رضایت میکنیم، اما الزامأ در درازمدت به اهداف خود نمیرسیم. ما باید برای برآوردن نیازهای خود از مهارتهای دیگری استفاده کنیم. افرادی که بتوانند در لحظات حساس؛ جلوی خشم خود را بگیرند، انسانهای با اراده و خویشتندار به حساب میآیند.
هوشهیجانی و کنترلخشم
هوش هیجانی عبارت است از اینکه فرد به چه میزان از هیجانها، عواطف و احساسات خود آگاهی دارد و چگونه آنها را کنترل و اداره می کند، طبق نظر سالوی و مایر (۱۹۹۰)، هوش هیجانی شامل توانایی دریافت دقیق بیان هیجانات، توانایی دستیابی به احساساتی که فکر را تسهیل می کند و توانایی شناسایی هیجان و تنظیم هیجانات به منظور رشد عقلانی است.
امروزه بسیاری از محققان معتقدند که اگر فرد از لحاظ هوش هیجانی توانمند باشد، بهتر می تواند با چالش های زندگی مواجه شود و در نتیجه از سلامت روانی بهتری برخوردار خواهد شد. مهارت مدیریت هیجانات یا هوش هیجانی را در کودکان و حتی بزرگسالان، میتوان پرورش و افزایش داد.
اهمیت پرورش و رشد مهارت مدیریت هوشهیجانی
. به منظور برخورد با موقعیتهای تهدید کننده و خطرناک
. به منظور خشنودی و شادی
. برای کمک به دیگران
. به منظور ایجاد حس مسئولیتپذیری
. رهبری و کارگشایی
. توانایی شناخت هیجانات خود
. خود کنترلی
. هم دلی
. اعتماد به نفس
. روابط اجتماعی مطلوب و…
روشهای تقویت هوش هیجانی
۱- احساسات خود را نادیده نگرفته و با اطمینان بیان کنیم.
۲- بر احساسات خود کنترل داشته و آن را اداره کنیم.
۳- به مردم لبخند بزنیم و رفتارهای هیجانی مطلوب مانند همدلی و مثبت نگری و کنترل تنش را در خود تقویت کنیم.
۴- قانون زبان غیرکلامی را بشناسیم.
۵- هنر گوش کردن را یاد بگیریم.
۶- به خاطر داشته باشیم که مغز ما همواره اولین ارتباط را مورد توجه ویژه قرار میدهد، پس تاثیری گرم و مثبت روی دیگران بگذاریم.
درس ارزشمندی که بسیاری از افراد در جریان رشد و تکامل میآموزند، پی بردن به قدرت گذشت است. نکته قابل توجه این است که این چارچوب را فراموش نکنیم:
تنفر باعث تنفر بیشتر میشود و خشونت باعث خشونت بیشتر. هیچ گاه برای بخشیدن زود یا دیر نیست.