آیین کهن چهارشنبهسوری درایران که زمانی پیامآور شادی، سرور و سلامتی بود، به نمادی از رعب و وحشت و صحنههای دلخراش بدل میشود.
حادثهآفرینان و مصدومان چهارشنبههای آخر هرسال، نوجوانان و جوانان رده سنی ۱۳ الی ۲۲ ساله هستند که به علت عدم آگاهی از ریشه و اساس این سنت باستانی، هیجان و لذت مورد نیاز خود را با توسل به شیوههای مخاطرهآمیز بهدست میآورند. آنها اکثر خیابانها و میادین شهر را به تصرف خودشان درآورده با استفاده از مواد محترقه شهر را به صحنه کارزاری بدل میکنند که بدون وجود دشمن، قربانیان بسیاری درپی خود دارد.
اطلاعیه هشداردهنده سازمان آتشنشانی نیز خبر از این جنگ رعبآور و قربانیان آن میدهد که قرار است غروب سهشنبه ۲۹ اسفند در خیابانهای شهرهای مختلف، علیالخصوص تهران رخ دهد.
براساس اطلاعیه سازمان آتشنشانی، شهروندان باید دراین روز از پارک خودرو درگذرگاها و کوچه های کم عرض خودداری کنند، برای پیشگیری از پرتاب موشک، فشفشه و سایر مواد آتشزا به داخل منازل، پنجرهها را باز نگذارند، کالا و لوازم قابل اشتعال را در فضای سرباز مثل بالکن و پشتبام قرارندهند، زیرا سقوط مواد آتشزای پرتابشده مثل فشفشه، بالن، دارت و…. بر روی آنها موجب آتش سوزی خواهد شد.
همچنین به والدین به شدت توصیه میکند مانع خروج کودکان و نوجوانان خود از منزل خصوصاً در شب چهارشنبهسوری شوند زیرا حتی اگر خودشان دست به اعمال خطرناک نزنند، اما حضور در فضایی آکنده از آتش و دود و مواد منفجره، سلامتی آنها را مورد تهدید قرار میدهد.
به گزارش سازمان آتشنشانی، محمود شادکی مدیر ستاد فرماندهی سازمان آتش نشانی در خصوص سال گذشته اظهار داشت: “از ساعت ۱۷ الی ۲۴ شب چهارشنبه آخرسال تعداد ۵۸۳۱ بار زنگ تلفن های سامانه ۱۲۵ توسط شهروندان تهران به صدا درآمده و تقاضای کمک میشود که به نوعی تعداد این تماس ها در هرساعت ۸۳۳ مورد و در هر دقیقه هم ۱۴ مورد است. در سال گذشته در طول این مدت، از این تعداد تماس ها ۴۸۷ مورد آن منجر به اعزام نیرو شده بود.”
محمود قدیری معاون حوزه پیشگیری و حفاظت از حریق سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران برای حل مسائل خطرناک ناشی از برگزاری جشن چهارشنبهسوری، بر لزوم فرهنگسازی تأکید کرد.
وی طی این نشست بیان کرد: “برای مواجهه با هر موضوعی باید آن را از زوایای مختلف بررسی کرد، در این مرحله باید چهارشنبهسوری توسط مردم شناخته شود. هر کشوری فرهنگی دارد که در این فرهنگ آیینهای مختلف قومی، ملی و مذهبی جای گرفته است که بالطبع برخی از آنها در طول گذشت اعصار دستخوش تغییر شدهاند.”
قدیری آسیبهای ناشی از چهارشنبه آخر سال را تحت عنوان سه دسته جانی، مالی و نامحسوس مطرح کرد.
بنا به اظهارات وی خسارات جانی شامل ناراحتی اعصاب، سوختگی موضعی و یا قطع عضو، مالی شامل آتشسوزی منازل، هزینههای درمانی، هزینههای آمادهباش پرسنل نیروهای امدادی و انتظامی، هزینه اتلاف وقت شهروندان در راهبندانها و هزینه اقتصادی ناشی از زود تعطیل شدن مراکز اداری و اقتصادی و نامحسوس شامل ایجاد رعب و وحشت عمومی، تشدید بیماریها، تاثیرات سوء روانی بر مادران باردار و نیز جنین آنها میشود.
وی همچنین پیشنهاد میدهد که در سرفصل دروس مدارس، جایی برای آموزش ایمنی درنظر گرفته شود و در دانشگاهها نیز واحدهای دانشگاهی و نیز رشتههای دانشگاهی ایمنی راهاندازی شود.
بنا به اظهارات حسن جعفری مدیر سازمان آتش نشانی مشهد، در ۲۰ اسفند همایشی برای پیشگیری از خطرات احتمالی مراسم چهارشنبه سوری همایش برای آتش نشانان داوطلب ودانشجویان ودانش آموزان همین رشته برگزارشد.
چهار شنبه سوری یکی از مراسم سنتی است که زیباترین و شاید قدیمیترین آداب آن آتش افروختن و پریدن از روی آن و شادی کردن در کنارآتش است. درآن زمان در سراسر کشور با گذاشتن تودههایی از بوتههای خودروی بیابانی به فواصل نزدیک، زن و مرد و پیر و جوان در حیاط خانه یا در میدانهای عمومی، روی این آتشهای فروزان میپریدند و میگفتند: “زردی من از تو، سرخی تو از من.”
یعنی از آتش میخواستند زردی بیماری و ناتوانی را از آنها گرفته و سرخی و شادابی و تندرستی را به آنها هدیه کند و به این شکل صفات منفی خود را به آتش میسپردند تا سال نورا با پاکی آغاز کنند.
اما دراین زمان دیگر چهارشنبهسوری همانند گذشته برگزار نمیشود. دیگر طنین شادی و سرور مردم دراین روز به گوش نمیرسد. به جای آن صدای انفجارهای مهیب شنیده میشود و مواد محترقه و ناله مصدومان آژیر آمبولانسها.