با وجود شواهدی که در رابطه با اقدامات مجرمانه عوامل حزب کمونیست چین در کانادا وجود دارد، در یادداشتی محرمانه در سال ۲۰۱۷ به نخست‌وزیر کانادا، جاستین ترودو، نسبت به انتقاد علنی از چین هشدار داده شد.
یادداشت دستیاران کابینه در ۲۹ ژوئن ۲۰۱۷ منتشر شد، زمانی که اتاوا سعی داشت برای امضای قرارداد تجارت آزاد با چین مذاکره کند.
در این یادداشت آمده است: «سازمان اطلاعات امنیت کانادا نفوذ خارجی چین در کانادا را امری پیچیده، فراگیر و بی‌وقفه می‌داند. با وجود آن‌که کشورهای دیگر نیز در کانادا فعالیت‌های مؤثر خارجی دارند، جمهوری خلق چین از بیشترین میزان فعالیت برخوردار است.»
این یادداشت پنج‌صفحه‌ای تقطیع‌شده، که مهر محرمانه روی خود دارد، در بلک‌لاک ریپورترز منتشر شده است.
به‌رغم آن‌که نام چین در این سند ۲۸ مرتبه تکرار شده است، دستیاران کابینه به آقای ترودو گفتند درباره چین منفی‌بافی نکند.
در این یادداشت آمده است: «ما در این‌جا با موضوع حساسی سروکار داریم و اقدامات عمومی برای اطلاع‌رسانی به مردم باید کلی باشند و هیچ کشوری به‌طور مشخص زیر ذره‌بین قرار نگیرد تا از بروز حوادث احتمالی دوجانبه جلوگیری شود.»
در این یادداشت آمده است که عوامل حزب کمونیست چین «سعی کردند بر نتایج انتخابات کانادا تأثیر بگذارند»، «مقامات کانادا را تحت فشار قرار دهند یا روی آن‌ها اعمال نفوذ کنند» و «آن دسته از گزارشات رسانه‌های کانادایی را که به نقد دولت چین می‌پردازند، تحت کنترل خود درآورند.»
در این یادداشت آمده است که عوامل چین همچنین از «ارعاب و تهدید» علیه مخالفان کانادایی چین استفاده کرده‌اند.
در این یادداشت آمده است: «این اقدامات از نظر دادگاه‌های کانادا غیرقانونی هستند. کانادایی‌های چینی‌تبار و آن دسته از افرادی که علناً از سیاست‌های جمهوری خلق چین انتقاد می‌کنند، اغلب مورد تهدید قرار می‌گیرند.»
مذاکرات تجارت آزاد کانادا و چین
اتاوا و چین در سپتامبر ۲۰۱۶ گفت‌و‌گوهای موشکافانه‌ای را برای امضای قرارداد تجارت آزاد آغاز کردند. دیدارهای حضوری از فوریه ۲۰۱۷ در پکن و از آوریل همان سال در اتاوا شروع شدند. سومین دور مذاکرات در تابستان همان سال در پکن و دیدار دیگری در سپتامبر همان سال در اتاوا برگزار شد.
براساس تحقیقات شورای خصوصی کانادا، اکثر کانادایی‌هایی که در آن مقطع در نظرسنجی شرکت کردند- ۶۴ درصد- گفتند با تجارت آزاد با چین مخالف هستند. ۲۶ درصد از شرکت‌کنندگان گفتند که دسترسی به کالاهای ارزان‌تر چینی «استدلال محکمی» برای امضای قرارداد با این کشور نیست.
پیمان تجاری بین دو کشور در سال ۲۰۲۰ لغو شد. فرانسوا-فیلیپ شامپین، وزیر امور خارجه سابق کانادا، در پاییز ۲۰۲۰ به رسانه‌ها گفت که پیگیری مذاکرات تجارت آزاد با چین دیگر فایده‌ای ندارد.
آقای شامپین با انتقاد از چین به دلیل «دیپلماسی پرمدعا و قهری» این کشور گفت: «شرایط کنونی را برای ادامه گفت‌و‌گوها مناسب نمی‌بینم.»
آقای ترودو در سپتامبر گذشته گفت که روابط پرتنش کانادا و چین به ثبات رسیده و افزود که اتاوا به جدول زمانی خود برای ازسرگیری معاملات تجاری با کشورهای منطقه متعهد بوده است.
او گفت: «فکر نمی‌کنم این‌که دست روی دست بگذاریم و به یک‌جای جهان پشت کنیم، اتفاق خوشایندی برای اقتصاد کانادا باشد.»
آقای ترودو روابط کانادا و چین را «تقریباً باثبات» خواند و گفت اوضاع رو به وخامت نیست اما افزود که آشتی دو کشور «در مقطع خاص کنونی» غیرممکن است که تا حدی به نگرانی‌های مربوط به مداخله خارجی چین مربوط می‌شود.
گزارش اخیر سازمان اطلاعات امنیت کانادا نشان داد که چین بیش از هر کشور دیگری منابع خود را صرف مداخله خارجی در انتخابات و نهادهای دموکراتیک کانادا کرده است.
این گزارش که به درخواست کمیسر تحقیقات عمومی کانادا در امور مداخله خارجی تهیه شده، نشان می‌دهد که پکن بی‌وقفه سعی دارد افراد چینی‌الاصل کانادا و سراسر جهان را کنترل کند.
هدف اصلی تحقیقات عمومی، بررسی مداخله خارجی ادعایی چین در انتخابات فدرال ۲۰۱۹ و ۲۰۲۱ کانادا است.
براساس نظرسنجی آنگوس رید که نتایج آن مارس گذشته منتشر شد، دوسوم کانادایی‌ها بر این باورند که رژیم چین به دنبال مداخله در انتخابات کشور بوده است. نظرسنجی دیگری در ماه مارس نشان داد که ۴۰ درصد از کانادایی‌ها چین را به چشم تهدید و ۲۲ درصد آن را به چشم دشمن می‌بینند.
