مطالعهای جدید نشان میدهد که شبکههای اجتماعی خطرات متعددی برای کودکان خردسال دارند و از نیاز فوری به تغییر میگوید.
گزارش اخیر انجمن روانشناسی آمریکا هشدار میدهد که شبکههای اجتماعی بزرگسالان ذاتاً برای کودکان مناسب نیستند. گزارش ماه آوریل انجمن هشدار میدهد که ذهن جوانها به دلیل آسیبپذیریهای ذهنی و عاطفی به محافظت بیشتری نیاز دارد. این مسئله بویژه در کودکانی که از مشکلات سلامت روان یا دیگر چالشهای رشدی رنج میبرند، حائز اهمیت است.
این مطالعه هشدار میدهد که شرط سن برای استفاده از شبکههای اجتماعی کافی نیست.
بهرغم تلاش قانونگذاران ایالتی جهت تعیین استانداردهای لازم برای محافظت از کودکان زیر سن قانونی در برابر آسیبهای فضای مجازی، انجمن روانشناسی آمریکا معتقد است که صنعت فناوری پیشرفت چندانی در محافظت از کودکان در قبال شبکههای اجتماعی نداشته و هیچ سیاستی در سطح فدرال به تصویب نرسیده است.
لابیگران حوزه فناوری مانند نتچویس در مقابل تلاشهای دولت آمریکا در راستای ایجاد محدودیت برای دسترسی کودکان به شبکههای اجتماعی ایستادگی کرده است.
به گزارش انجمن روانشناسی آمریکا، رشد مغزی کودکان- از حدود ۱۰ تا ۱۳ سالگی تا اواسط ۲۰ سالگی- حساسیت فزایندهای به بازخوردهای اجتماعی دارد.
به تعبیر سادهتر، کودکان ذاتاً به سمت چیزهایی کشیده میشوند که توجه، بازخورد مطلوب و تحسین همسالان را به دنبال دارند.
محتوای پیشنهادی هوش مصنوعی- مانند تصاویر و ویدئوهای تولیدی یا دستکاریشده در شبکههای اجتماعی مانند تیکتاک- میتواند بویژه برای کودکان تأثیرگذار و اعتیادآور باشد.
کودکان براحتی تحت تأثیر همسالان خود قرار میگیرند و از طرد شدن لطمه میبینند.
آنها بسختی میتوانند خودشان را از رفتارهایی که باعث ایجاد رضایت آنی میشود، بازدارند؛ حتی اگر از عواقب منفی احتمالی و بلندمدت آن رفتارها مطلع باشند.
فقدان خودکنترلی میتواند کودکان را به تصمیمگیری براساس رضایت آنی سوق دهد که آنها را در معرض خطر شکارچیان آنلاین و رفتارهای آسیبزا قرار میدهد.
براساس توصیه بهداشتی انجمن روانشناسی آمریکا در مه ۲۰۲۳، استفاده از شبکههای اجتماعی ذاتاً برای کودکان سودمند یا زیانآور نیست. تأثیری که شبکههای اجتماعی روی کودکان میگذارند، به کارهایی که در فضای مجازی انجام میدهند یا شاهدشان هستند، به نقاط قوت و ضعف قبلی و به محیطی که در آن رشد میکنند بستگی دارد.
به گفته انجمن روانشناسی آمریکا، «نیاز فوری به تغییر وجود دارد.»
«با یک اپیدمی طرف هستیم»
جیک دنتون، پژوهشکر مرکز سیاستگذاری فناوری در بنیاد هریتیج، میگوید: «اینکه فکر کنیم کودکان در یک سن خاص آماده قرار گرفتن در معرض شبکههای اجتماعی میشوند، خندهدار است.»
او به اپک تایمز گفت: «بزرگسالان هم نمیتوانند در برابر هدفگذاری الگوریتمی و مسائلی از قبیل اسکرول کردن و پیگیری لایکها و فالوئرها مقاومت کنند. این جریان حتی قویترین بزرگسالان را هم غرقِ خود میکند. اینکه بگوییم کودکان یکروز برای این کار آماده میشوند، دیوانگی است.»
او افزود: «شاخصهای ایمنی کمی در شبکههای اجتماعی برای کودکان وجود دارد و اگر هم چیزی وجود داشته باشد، کودکان میدانند چطور آن را دور بزنند.»
او گفت: «اسنپچت مدعی است که محیطی خانوادهپسند دارد اما وقتی پدر و مادرها اصلاً کار با آن را بلد نیستند، هیچ ارزشی ندارد. پس بچهها از ابزار بزرگسالان استفاده میکنند و تقریباً هر مطالعهای که منتشر میشود نشان میدهد که وضعیت سلامت روان آنها به همینخاطر نامطلوب است.»
آقای دنتون میگوید: «اثرات شبکههای اجتماعی روی کودکان، اعم از کمبود خواب، اختلال خوردن یا افکار خودکشی، از یک بیماری بسیار جدیتر حکایت دارند.»
او گفت: «شبکههای اجتماعی به مغز در حال رشد کودکان هجوم میبرند و با اینکه علائم در هر کودکی متفاوت است، مشکل یکسان است. هیچ کودکی نباید ساعتها با تلفن همراه خود کار کند و در معرض محتوای هدفمندی قرار بگیرد که براساس نمایه روانشناختی او به خوردش داده میشود.»
آقای دنتون میگوید مشاهده کودکانی که سرشان در گوشی موبایل فرورفته و بهجای تعامل با یکدیگر به هم پیامک میدهند، پدیده عجیبی نیست.
وقتی این کودکان بزرگ میشوند و مجبور میشوند پا به دنیای واقعی بگذارند، نمیتوانند با انسانهای دیگر تعامل کنند.
او گفت: «رایجترین چیزی که در دفاع از شبکههای اجتماعی میشنوید، این است که ما را به هم وصل میکنند. اما هرکسی که طی ۲۰ سال گذشته در دنیای واقعی زندگی کرده باشد، میداند که این شبکهها ما را از هم دورتر کردهاند.»
او افزود: «بسیاری از بزرگسالان ترجیح میدهند سرشان را در پیامرسانهای اجتماعی فروکنند تا اینکه چشم بچرخانند و با طرف مقابلشان حرف بزنند. اما کودک باید بهجای چت کردن با تلفن همراه یا بازی کردن با آن، در فرایند سازنده ایجاد ارتباط با همکلاسیهای خود مشارکت کند.»
او گفت: «این کودکان فاقد مهارتهای اجتماعی مرسومی هستند که دیگران در سن رشد بدست میآورند. برای اینکه بدانید یک جای این کار میلنگد، نیازی به مطالعه ندارید.»
به عقیده او، والدین باید بدانند که لزومی ندارد به بچههای خود موبایل بدهند و امکان دسترسی نامحدود به فضای مجازی را برای آنها فراهم کنند.
او به والدین هشدار میدهد که آنها نیز باید سرشان را از داخل تلفن همراهشان بیرون بکشند.
او گفت: «هرروز اگر در شهر قدم بزنید، متوجهشان میشوید. میبینید کل اعضای خانواده سر در گوشی دارند. بچهها از والدین خود پیروی میکنند. این یک اپیدمی است که گریبانگیر خانوادهها شده و فقط مختص کودکان نیست. اما از قضا اثرات نامطلوب بیشتری روی کودکان دارد. اگر پدر و مادری داشته باشید که خوشان درگیر باشند، اوضاع بدتر خواهد بود. این افراد راه به جایی نمیبرند.»