در بحبوحه رکود اقتصادی چین و موج نکول بدهی در صنعت بنیادی املاک و مستغلات این کشور، علائم نگران‌کننده‌ای در حال ظهور است که برای نمونه می‌توان به شراکت غیرعادی مراکر فروش و تشکیل صفوف علاقه‌مندان در خارج از دفاتر فروش اشاره کرد.
ایجاد صف‌های طولانی
تشکیل صفوف طویل علاقه‌مندان در خارج از دفتر فروش یک گروه توسعه املاک در هاربین توجه مردم را به خود جلب کرده است. به نظر می‌رسد این صف‌ها به واسطه ارائه مشوق‌های مالی به مشتریانی شکل می‌گیرند که منتظر نوبت خریدشان هستند.
انگیزه اصلی مردم همچنان مشخص نیست اما گزارش‌ها از این حکایت دارند که تشکیل صفوف طویل ترفندی برای ایجاد تقاضا در پی اعلام سیاست‌های سودآور هستند. چندی پیش سیاستی سودآور در هاربین به اجرا درآمد که خریداران خانه می‌توانند بموجب آن از یارانه ۲۰ درصدی بهره‌مند شوند.
این ترفندها مختص هاربین نیستند و در کل صنعت رواج دارند. به افراد پول می‌دهند تا به‌عنوان خریداران کاذب صف بکشند و به‌ازای این کار مواد غذایی دریافت کنند.
امکان انجام «معاوضه»
یکی دیگر از ترفندهای نوظهور فروش امکان انجام «معاوضه» است؛ ابتکاری که ژنگژو بموجب آن به صاحب‌خانه‌ها اجازه می‌دهد خانه‌های قدیمی خود را با خانه‌های جدید معاوضه کنند.
ژنگژو، مرکز استان هنان، در ۱ آوریل از اجرای طرح معاوضه مسکن با دو گزینه خبر داد: خریداران می‌توانند خانه‌های قدیمی خود را به گروه توسعه شهر یا بازار بفروشند. هدف طرح این است که ۵هزار خانه دست دوم در طول سال معاوضه شوند.
گزینه اول این‌طور انجام می‌شود: شخصی که به دنبال خانه جدید است، انتخاب خود را انجام می‌دهد و پیش‌قرارداد را ضمن بازرسی خانه معاوضه‌ای امضا می‌کند. شرکت‌های دولتی که املاک معاوضه‌ای به آن‌ها سپرده می‌شود، با خریداران مذاکره می‌کنند و درخواست وام می‌دهند. درصورت موفقیت، وجه حاصل از معامله به یک حساب امانی شخص ثالث برای خرید خانه جدید منتقل می‌شود. این مکانیزم پس از دریافت تأییدیه از امکان‌سنجی فروش فعال می‌شود.
اگر فرد تصمیم بگیرد خانه قدیمی‌اش را در بازار بفروشد، مکانیزم «معاوضه» پس از معامله موفق خانه قدیمی فعال خواهد شد.
بیش از ۳۰ شهر رویکرد مشابهی را در پیش گرفته‌اند. داده‌های ماه مارس نشان می‌دهند که معامله خانه‌های جدید در این شهرها نسبت به سال قبل۵۲ درصد کاهش داشته، درحالی‌که معامله خانه‌های دست دوم پررونق بوده است. این نیز یکی از دلایل مهم تدوین سیاست «معاوضه» بوده است.
با این‌حال، کارشناسان حوزه صنعت معتقدند که تقویت بازار صرفاً به تحریک بخش تقاضا محدود نمی‌شود و ما باید به اصلاحات ساختاری در بخش عرضه نیز توجه کنیم. جنبه اساسی کار ما به اشتغال‌زایی، افزایش درآمد و تثبیت انتظارات مردم از قیمت مسکن مربوط می‌شود.
«یکی بخر، دوتا ببر»
همچنین چند همکاری میان‌شهری با استفاده از تبلیغ «یکی بخر، دوتا ببر» انجام گرفته است. یک پیشنهاد تبلیغاتی در جریان فستیوال چینگ‌مینگ در منطقه تونگژووی پکن توجه مردم را به خود جلب کرد که می‌گفت اگر یک آپارتمان در پکن بخرید، یک آپارتمان رایگان با منظره رو به دریا در یانتای در استان شاندونگ نصیبت‌تان خواهد شد. قیمت آپارتمان‌های هدیه در پروژه آب‌نمای ژائوشنگ یی‌یون بین ۶۲هزار و ۵۰۰ تا ۸۴هزار دلار است.
یک خبرنگار از سرزمین اصلی چین تأیید کرد که تبلیغات مربوط به آپارتمان هدیه واقعی هستند اما محدودیت زمانی دارند. قرارداد خرید باید تا ۳۰ آوریل امضا و مبلغ به‌طور کامل پرداخت شود.
رئیس انجمن صنعت املاک و مستغلات پکن می‌گوید: «این تبلیغ یک پدیده استثنائی است اما به‌طور ضمنی وضعیت حقیقی بازارهای املاک و مستغلات کشور را منعکس می‌کند و شرکت‌های املاک نیز آن را مبنای مقایسه خود قرار می‌دهند.»
در حال حاضر، توسعه‌دهندگان در زمینه فروش و وصول دچار مشکل بوده و در پی بازگرداندن سرمایه خود هستند. فروش خانه‌های جدید در منطقه تونگژووی پکن ضعیف بوده است. همچنین بسیاری از پروژه‌های رو به دریا در شهر یانتای در سال‌های اخیر عمدتاً خالی بوده و نرخ فروش پایینی داشتند. از این‌رو، وضعیت تیره بازار املاک و مستغلات باعث ایجاد پدیده عجیب همکاری‌های میان‌شهری شده که در تبلیغات خود می‌گویند «یکی بخر، دوتا ببر.» شاید غیرمتعارف باشد اما این همکاری‌ها از چالش‌هایی حکایت دارند که توسعه‌دهندگان در بازارهای راکد با آن‌ها روبه‌رو هستند و سعی می‌کنند با ایجاد خلاقیت به فروش خود کمک کنند.
براساس داده‌های Fang.com، در حال حاضر ۴۹ ساختمان در منطقه موپینگ در شهر یانتای در حوالی پروژه آب‌نمای ژائوشنگ یی‌یون آماده فروش هستند. حجم معاملات خانه‌های نوساز در فوریه سال جاری ۳.۲۸ میلیون دستگاه بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۷۲.۷۶ درصد کاهش داشته است. همچنین قیمت خانه‌ها نسبت به مدت مشابه سال قبل ۸.۲۲ درصد کاهش یافته است. داده‌ها نشان می‌دهند که بازار املاک و مستغلات در شهر یانتای از سال ۲۰۱۸ سیر نزولی داشته است.
از آن‌جا که این پدیده توجه گسترده رسانه‌ها را به خود جلب کرده و به بحث‌های عمومی دامن زده است، شرکت در ۸ آوریل اعلام کرد که این تبلیغ متوقف خواهد شد.
فروش سریع املاک درجه یک در شانگهای نیز وجود داشته است. در ماه مارس، واحدهای آماده فروش شونچانگ جیولی، پروژه گران‌قیمتی که در مرکز منطقه هوانگ‌پوی شانگهای به اجرا درآمده، تقریباً طی یک روز فروخته شدند و بازار بزرگ املاک را به چالش کشیدند.
در نخستین روز فروش، ۵۰۵ مورد از ۵۱۲ واحد موجود با قیمت میانگین ۵.۵۶ میلیون دلار به فروش رفتند که درمجموع به یک معامله ۲.۷۳ میلیارد دلاری انجامید. این اتفاق باعث شد که رکورد معاملات یک‌روزه از زمان ظهور بازار املاک چین جابه‌جا شود.
فعالان صنعت این ناهنجاری را به تقاضای سرکوب‌شده و شرایط و موقعیت مکانی مطلوب این پروژه نسبت می‌دهند که از پویایی منحصربهفرد بازار املاک و مستغلات چین حکایت دارد.
فضای اداری مشترک
ایده فضای اداری مشترک یک ترفند سودمند برای جذب مشتریان است که برای نمونه می‌توان به دفاتر املاک و مستغلات با فضای اداری مشترک و مجهز به کافی‌شاپ اشاره کرد. شایان ذکر است که مشاور املاک بزرگ چینی، لیانجیا، با کافی‌شاپ‌های زنجیره‌ای مَنِر وارد شراکت شد و با ایجاد یک فضای اداری مشترک شرایط هم‌افزایی دو شرکت را فراهم کرد. در اولین فضای اداری مشترک که چندی پیش در ناحیه پوتو در شانگهای افتتاح شد، بخش‌های جداگانه‌ای برای هردو شرکت در نظر گرفته شده اما فضای مربوط به مشتریان اشتراکی است. لیانجیا قصد دارد این مدل را در نقاط دیگر پیاده کند و با دیگر محصولات مصرفی نیز وارد همکاری‌های دوجانبه سودآور شود.
هشدار در قبال طرح‌های پانزی
استیون موشر، رئیس مؤسسه تحقیقات جمعیت آمریکا و کارشناس امور چین، چندی پیش در برنامه «رهبران فکری آمریکایی» در تلویزیون اپک گفت: «صنعت املاک و مستغلات چین در آستانه فروپاشی است.» او این بحران را به فساد گسترده و ساخت‌و‌ساز بیش از اندازه به دستور مقاماتی نسبت داد که فقط به فکر منافع شخصی خود هستند.
آقای موشر معتقد است که اتکای حزب کمونیست چین به توسعه املاک و مستغلات، مقامات حزب را در تمام سطوح به سمت درآمدزایی از بازار املاک سوق داده و به ساخت‌و‌ساز بیش از اندازه دامن زده است. در حال حاضر، بین ۷۰ تا ۸۰ میلیون آپارتمان خالی وجود دارد. حتی اگر چین ساخت خانه‌های جدید را متوقف کند، سروسامان دادن به این وضع سال‌ها طول خواهد کشید. آقای موشر افزود «طرح عظیم پانزی حزب کمونیست در حیطه املاک و مستغلات چین در برابر دیدگان ما سقوط می‌کند.»
طرح‌های پانزی نوعی کلاهبرداری هستند. در این طرح‌ها، سود پرداختی به سرمایه‌گذاران از وجوه جمع‌آوری‌شده از طریق سرمایه‌گذاران جدید تأمین می‌شود و این وجوه ممکن است تنها منبع درآمدزایی طرح مربوطه باشند. سرمایه‌گذاران جدید جذب این طرح شده و گمان می‌کنند با یک سرمایه‌گذاری قانونی طرف هستند؛ درحالی‌که سرمایه‌گذاری توهمی بیش نیست و به شکلی ظاهرسازی شده که رشدمحور و پایدار به نظر برسد. مشکل زمانی پدید می‌آید که سرمایه‌گذاران تغییر عقیده می‌دهند و خواستار بازگشت وجه خود می‌شوند که بدون ورود بی‌پایان سرمایه‌گذارانی که به آسانی فریب می‌خورند، قابل پرداخت نخواهد بود.
آقای موشر افزود که رویکرد حزب کمونیست در مناطق روستایی چین نوعی تملک و دزدی آشکار است، درحالی‌که حزب در حوزه‌های شهری پنهانی‌تر عمل می‌کند. با این‌حال، «هدف نهایی یک چیز است: فقیر شدن مردم و غنی شدن حزب کمونیست چین.»
حزب کمونیست چین همیشه به این قضیه می‌بالد که مردم چین را از فقر درآورده است اما به اعتقاد آقای موشر این مردم چین بودند که خود را از فقر درآوردند.
او می‌گوید: «چینی‌ها سخت‌کوش‌ترین و باهوش‌ترین مردمان روی زمین هستند. اگر به آن‌ها کمی فرصت بدهید، محیط اطراف خود را بهبود می‌بخشند و استانداردهای زندگی خود و خانواده‌هایشان را ارتقا می‌دهند.»
