با تشدید تحریمهای اقتصادی جمهوری اسلامی و روسیه از سوی جامعه جهانی، این دو کشور در صدد گسترش مناسبات پولیِ بین خود هستند و بر همین اساس روز گذشته محمد مخبر، معاون اول ابراهیم رئیسی از «توافقات خوب» در رفع مسائل و موانع بانکی میان دو کشور خبر داد.
به گفته مخبر ایران و روسیه با استفاده از ارز ملی دو کشور در مبادلات تجاری میتوانند بخش زیادی از مسائل بانکی موجود را از میان بردارند و این اقدام میتواند به گسترش مبادلات تجاری فیمابین منجر شود.
همچنین محمدرضا فرزین، رئیسکل بانک مرکزی ایران، در دیدار با هیئت بانکی و اقتصادی روسیه بر پیگیری اجرای سند اقدام مشترک بانکهای مرکزی دو کشور و گسترش مناسبات پولی تأکید کرد.
پیشازاین گزارش شده بود که تهران و مسکو برای فرار از تحریمهای سیستم سوئیفت، در حال بررسی جایگزینکردن این سیستم بینالمللی بینبانکی با یک سامانه روسی به نام «سیستم انتقال پیامهای مالی» هستند.
در حال حاضر برای انتقال پول بین ایران و روسیه، باید دو مرحله تبدیل ارز انجام شود. در ابتدا ریال باید به دلار و در نهایت دلار به روبل تبدیل میشود؛ در این شیوه دو مرحله پرداخت کارمزد لازم است. چنانچه از پیمان پولی دوجانبه میان این دو کشور استفاده شود، تجارت دو کشور ارزانتر خواهد بود و با مراحل کمتری تسویه ارزی آنها انجام میشود.
البته جمهوری اسلامی چندین سال است که تلاش میکند بهنوعی دلار را از سیستم صادرات و واردات خود حذف کند و در این مسیر روشهای مختلفی را آزموده است و مبادله مالی با روبل و ریال یکی از همین روشهاست که تا کنون ناموفق بوده است.
ولیالله سیف رئیسکل وقت بانک مرکزی در سال ۹۶ و پس از بازگشت از مسکو مدعی شده بود استفاده از پول ملی ایران و روسیه در تبادل بانکی در مرحله نهایی قرار دارد.
سیستم بانکی «میر» روسیه نیز یکی دیگر از سیستم هایی است که مقامات جمهوری اسلامی قصد دارند با پیوستن به آن دسترسی ایرانیان را به پرداخت های خارج از کشور برقرار کنند.
بعد از حمله اخیر روسیه به اوکراین، فعالیت شرکتهای ویزا و مسترکارت در روسیه متوقف شد و «میر» به سیستم پرداخت اصلی در داخل روسیه تبدیل شد.
البته این سیستم در بسیاری از کشورها بلااستفاده است و خبرگزاری رویترز در مردادماه گذشته گزارش داد که کره جنوبی و کوبا پذیرش کارت بانکی «میر» را در سیستم داخلی خود را آغاز کردهاند و امارات متحده عربی هم قصد دارد دست به اقدام مشابهی بزند. همچنین این کارت در مقاصد توریستی پررفتوآمدی مانند ترکیه، ویتنام و همینطور جمهوریهای شوروی سابق هم استفاده میشود.
البته با توجه به سابقه طولانی مذاکرات تهران و مسکو برای برقراری رابطه مالی مستقیم و بینتیجه ماندن آن و همچنین بدعهدیهای کرملین در مناسبات خود با تهران مشخص نیست که این سیستمهای مالی چه زمانی نهایی و راهاندازی شوند.
