افراد مشکوک،عجیب و نامتعادل
بدبین (پارانویید): این افراد دارای شک و بیاعتمادی غیرمنطقی هستند. حالت تدافعی دارند و اطمینان دارند که دیگران میخواهند آسیبی به آنها برسانند. از ویژگیهای دیگر آنان، حساسیت نسبت به عدم پذیرش از سوی دیگران و تمایل به لجبازی است.
منزوی (اسکیزویید): تمایلی به برقراری ارتباط با دیگران ندارند و از نظر اجتماعی، منزوی و خجالتی، و از نظر هیجانی، سرد هستند. از ویژگیهای دیگر آنان، داشتن یک دنیای غنی مجازی و درخود بودن است.
شگفتانگیز و خرافاتی (اسکیزوتایپال): احساسات غیرواقعی و رفتار عجیب و غریب دارند و خیال بافند. دچار ضعف در مهارت اجتماعی و تحریفهای شناختی و افکار توهمآمیز هستند. از ویژگیهای دیگر آنان، کمبود احساس یا واکنش احساسی نامناسب است، میتوانند چیزهای عجیب ببینند یا بشنوند.
وجه مشترک این سه نوع شخصیت، دور از اجتماع بودن، سردی عاطفی و عجیب وغریب بودن است.
افراد نمایشی، احساساساتی و دمدمی
نمایشگر (هیستریونیک): دائم خواستار تشویق و توجه دیگران بوده، فاقد بلوغ فکری و خلق و خوی ناپایدار دارند. قرار گرفتن در مرکز توجه همگان، به هدف اصلی در زندگی فرد تبدیل میشود. نشان دادن احساسات قوی که سریعا تغییر میکند و طولانی نیستند، از دیگر ویژگیهای این شخصیت است.
خودشیفته (نارسیسک): شیفته قدرت هستند، متکبرند وخود را به صورت افرادی که استعداد و زیبایی استثنایی دارند و به تعریف و تمجید مداوم دیگران نیاز دارند، در نظر میگیرند.
مرزی ( بوردرلاین): آشفته، آشوبناک و دارای شخصیت ناپایدارند، تحریک پذیرند و احساسات خود از جمله خشم، ترس و احساس گناه را نابجا بروز میدهند. ممکن است اقدام به خودزنی یا خودکشی کنند.
ضد اجتماعی ( آنتی سوشیال): جامعه ستیز، بیپروا، بی نظم و قاعده هستند. از تجارب درس عبرت نمیگیرند و از تنبیه نمیهراسند. گویا وجدان ندارند و ازکارهای خود پشیمان نمیشوند.
وجه مشترک این چهار نوع شخصیت، رفتارهای نمایشی، تحریکپذیری و بیثباتی، پرشوری هیجانی و ماجراجویی است.
افراد مضطرب و هراسان
وسواسی اجباری: نیاز شدید به نظم و توجه به جزئیات دارند. نظام مند و چارچوب مدارند. کمالگرا و نیاز به اعمال کنترل بر همه چیز دارند. انعطاف پذیر نیستند. شیوه بسیار خشک در ارتباط برقرارکردن با دیگران دارند.
دوری گزین (اجتنابی): پرهیزمدار و از نظر اجتماعی گوشه گیر و وابسته هستند. اعتماد به نفس پایین دارند. دوست دارند که با دیگران رابطه برقرار کنند، اما از ترس طرد شدن، از افراد دوری میکنند.
وابسته: ناتوان در تصمیمگیری، غیرفعال و پذیرای نظرات دیگرانند. همیشه کارها را به تعویق انداخته و ترس از صاحب اختیار بودن دارند و سهلانگارند.
وجه مشترک این سه شخصیت، همواره نگران، هراسان و مضطرب، دوراندیش، محتاط و محافظه کارند.
سایر اختلالات شخصیت
پرخاشگر منفعل: این شخصیت مانع تراش و کارشکن است. تعلل و مسامحه، لجبازی و ناکارآمدی به شکل پنهان دارد. این رفتار تظاهر یک پرخاشگری زیربنایی است که به طریق منفعلانه ابراز میشود.
افسرده: ممکن است ویژگیهایی مانند غمگینی، دلسردی، بدبینی و بیارادگی داشته باشند. این افراد خود را به عنوان فردی آسیب پذیر، رها، ناتوان میشناسند که میتواند منجر به اعمال پرخاشگرانه، توهم و خودکشی شود.
در بسیاری از موارد اختلال شخصیت، احساسس تنش و تشویشی را برای فرد ایجاد نمیکند، بلکه بیشتر در روابط بین فردی او با دیگران (اطرافیان و اجتماع) مشکل پدید میآورد و نزدیکان فرد دارای اختلال شخصیت را دچار رنج، عذاب و دشواری میکند. بسیاری از این افراد میتوانند در عمل از کارکرد و توانایی تحصیلی و حرفهای بالا برخوردار باشند.
مطالب دیگر:
