رژیم کمونیستی چین اعلام کرد که صادرات بیرویه کلیه پهپادهای غیرنظامی را که ممکن است با مقاصد نظامی یا در فعالیتهای تروریستی مورد استفاده قرار بگیرند، ممنوع میکند. این درحالی است که محدودیت برخی از مدلها برداشته میشود. این تغییرات از اول سپتامبر اعمال خواهند شد.
براساس بیانیه مشترک وزارت بازرگانی حزب کمونیست چین، اداره کل گمرک و اداره توسعه تجهیزات کمیسیون نظامی مرکزی که در ۳۱ جولای منتشر شد، فهرست جدید اقلام تحت کنترل شامل تجهیزات اندازهگیری با دقت بالا و تعدادی از قطعات هواپیماهای بدون سرنشین میشود. گفته میشود که این تصمیم با هدف جلوگیری از بهکارگیری پهپادها در تولید سلاحهای کشتار جمعی اتخاذ شده است.
شایان ذکر است که وزارت بازرگانی چین نیز محدودیتهای موقت خود را در رابطه با تعدادی از پهپادهای غیرنظامی لغو کرده است. البته اشارهای به اسم مدلها نشده است.
این اقدام درحالی صورت میگیرد که کشورهای غربی به رهبری آمریکا به دلیل تأمین تجهیزات دارای کاربرد دوگانه نظامی-غیرنظامی روسیه در جنگ این کشور با اوکراین، پکن را زیر ذرهبین گرفته و مورد انتقاد قرار دادهاند. دمیترو کولبا، وزیر امور خارجه اوکراین، در اواخر جولای به پکن سفر کرده بود.
چین جزو تولیدکنندگان بزرگ در صنعت پهپاد جهانی است.
راه گریز حزب کمونیست چین
آژانسهای اطلاعاتی و رسانههای آمریکایی از سال گذشته گزارش دادهاند که پهپادهای چینی در جنگ روسیه و اوکراین مورد استفاده قرار گرفتهاند؛ مسئلهای که پکن بارها آن را تکذیب کرده است.
شرکت چینی دیجیآی تکنولوژی، تولیدکننده پیشرو در زمینه پهپاد، به دلیل ارتباط با ارتش حزب کمونیست چین در فهرست سیاه دولت آمریکا قرار گرفت. دیجیآی بارها مخالفت خود را با استفاده نظامی از تولیدات این شرکت اعلام کرده اما گفته که نمیتواند خرید این محصولات با اهداف نظامی را محدود یا رهگیری کند.
متعاقب حمله روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲، دیجیآی در آوریل ۲۰۲۲ اعلام کرد که تمام فعالیتهای تجاری خود در روسیه و اوکراین را به حالت تعلیق درمیآورد.
حزب کمونیست چین تحت فشار فزاینده بینالمللی در جولای ۲۰۲۳ از کنترل صادرات برخی از پهپادها و تجهیزات مرتبط با هواپیماهای بدون سرنشین، از جمله ممنوعیت موقت دو ساله صادرات برخی از پهپادهای شخصی خبر داد و فروش پهپادهای غیرنظامی با مقاصد نظامی را ممنوع کرد.
به گفته شو هسیائو-هوانگ، پژوهشگر مؤسسه تحقیقات دفاع و امنیت ملی تایوان، تصمیم جدید پکن در رابطه با لغو محدودیت برخی از پهپادها به این معنی است که چین برای صادرات پهپادهای حزب کمونیست همچنان یک راه گریز دارد.
شو گفت: «درحالیکه کشورهای غربی نظارت سختگیرانهای در قبال روسیه و ایران دارند، چین هنوز راههای زیادی برای دور زدن نظارتها دارد.»
او با اشاره به استفاده از پهپادها در جنگ روسیه و اوکراین، گفت: «اگر پهپادهای شخصی قادر به مخابره تصویر باشند، ممکن است در جنگ به کار گرفته شوند.»
سو تسو-یون، پژوهشگر و مدیر بخش راهبرد و منابع دفاعی در مؤسسه تحقیقات دفاع و امنیت ملی تایوان، گفت: «نگرانیهایی وجود دارد اما پهپادهای شخصی معمولاً کوچک هستند و بهطور کلی برای عکسبرداری مورد استفاده قرار میگیرند و دامنه کنترل و ظرفیت بارگیری نسبتاً محدودی دارند.»
شو افزود که حزب کمونیست چین نگران این است که آمریکا پهپادهای صادراتی چین را دوباره تحریم کند و بازار صادرات این کشور به غرب را کاهش بدهد.
شو گفت: «حزب کمونیست چین به دلیل این فشارها باید دستکم در ظاهر با غرب همکاری کند.»
شو افزود: «جدا از صادرات پهپاد، غرب نگران است که فناوری پهپادی چین در اختیار روسیه یا ایران قرار بگیرد، چراکه ایران تأمینکننده اصلی پهپادهای روسیه است و پهپادهای ساخت ایران در ماه آوریل در حمله به اسرائیل مورد استفاده قرار گرفتند.»
«حتی اگر حزب کمونیست چین پهپاد صادر نکند، قطعات ساخت چین همچنان در تولید پهپادهای ساخت ایران یا روسیه به کار گرفته خواهند شد.»
