سرانجام اسامی نامزدهای تایید صلاحیت شده انتخابات زودهنگام در سال ۱۴۰۳ که قرار است در روز جمعه هشتم تیر برگزار شود، در روز یکشنبه ۲۰ خرداد ۱۴۰۳ اعلام شد.
۸۰ نفر از جمله چهار زن در مهلت پنج روزه برای انتخابات زودهنگام ۱۴۰۳ ثبت نام کرده بودند که در نهایت شش نفر یعنی مسعود پزشکیان، مصطفی پورمحمدی، سعید جلیلی، علیرضا زاکانی، امیرحسین قاضی زاده هاشمی و محمدباقر قالیباف از فیلتر شورای نگهبان رد شده و باید در هشتم تیرماه امسال با یکدیگر رقابت کنند.
این در حالی بود که چهره‌های مطرحی مانند اسحاق جهانگیری، علی لاریجانی، محمود احمدی‌نژاد، عباس آخوندی، عبدالناصر همتی، محمدشریعتمداری، و تعدادی از وزرای دولت ابراهیم رییسی از ردصلاحیت شده‌های شورای نگهبان هستند.
در بین این افراد تنها عباس آخوندی، از نامزدهای رد صلاحیت شده انتخابات ریاست‌جمهوری، در نامه‌ای به شورای نگهبان به رد صلاحیت خود اعتراض کرد و آن را «فاقد جنبه قانونی» دانست و خواستار حضور در جلسه آن شورا برای «دفاع» از خود شد.
مخالفان نظام و تحریم انتخابات
در سالهای اخیر و علی‌الخصوص بعد از آبان ۱۳۹۸ که حکومت ظرف چند سه روز ۱۵۰۰ نفر را در اعتراض به گرانی بنزین کشت، شهروندان ایرانی از جمهوری اسلامی به‌شدت روی‌گردان شده و در انتخابات حکومت مشارکتی نداشتند تا جایی که مشارکت در انتخابات از رقم حدود ۳۵ میلیون نفر در سال ۱۳۹۶ به رقم ۲۴ میلیون در سال ۱۴۰۰ کاهش یافت. اوج این تحریم‌ها در انتخابات مجلس در اسفند ۱۴۰۲ بود.
روزنامه هم میهن در گزارشی با عنوان حضور و غیاب نوشت: برآورد‌ها حاکی از مشارکت حدود ۴۰ درصدی در سراسر کشور و حدود ۲۲ درصد در تهران است.
مخالفان جمهوری اسلامی و ناراضی‌ها از جمهوری اسلامی که تعداد زیادی از شهروندان ایرانی را در داخل و خارج از ایران تشکیل می‌دهند از انتخابات ۱۴۰۳ با هشتگ #سیرک_انتخابات یاد کرده و از صندوق‌های رای جمهوری اسلامی گریزان هستند.
در نظرسنجی‌هایی که فعالان و گروه‌های سیاسی که تاکنون در فضای مجازی برگزار کردند، نشان می‌دهد که تحریم‌کنندگان انتخابات و کسانی که گفتند رای نمی‌دهند بالاتر از ۶۰ درصد هستند. البته این به معنی نظرسنجی رسمی و قابل استناد نیست اما در فضای مجازی بسیار مورد توجه قرار گرفته است.
هیجانی شدن اصلاحطلبان از تایید پزشکیان
در بین مخالفان جمهوری اسلامی به برخی از افرد« خاکستری» لقب داده‌اند که بعضا در طیف اصلاحطلبان قرار دارند. گویا جمهوری اسلامی در این دوره تلاش کرده تا این طیف خاکستری اصلاحطلبان را هم به پای صندوق رای بکشاند. چرا که بعد از اعلام اسامی تایید صلاحیت شده‌ها که مشخص شد یک نفر از اصلاحطلبان و مابقی افراد از اصولگرایان قدیمی هستند، هیجانی در بین اصلاحطلبان بوجود آمده و از ساعات نخست اعلام اسامی، پزشکیان را پیروز انتخابات اعلام کردند.
این اقدام سبب سردرگمی اصولگرایان شد. تاجایی که علی اکبر رائفی‌پور از اصولگرایان تندروی فعال در فضای مجازی تایید صلاحیت پزشکیان را به معنی برنده شدن پزشکیان تعبیر کرد. حتی شایعه‌ای تایید‌نشده منتشر شده که جبهه پایداری، گروه تندروی اصولگرا از شورای نگهبان خواسته تا صلاحیت پزشکیان مجددا بررسی شود. همین مسائل سبب شده تا بسیاری از تحلیل‌گران بگویند که این رخداد برای دمیدن در تنور انتخابات ریاست‌جمهوری است.
پزشکیان هم بعد از اعلام تایید صلاحیت در مصاحبه‌ای کوتاه و البته بصورت مبهم صحبت از بکار گماردن افرادی مانند جواد ظریف کرد که در بین اصلاحطلبان از محبوبیت برخوردار است. در گام بعدی هم به سراغ محمدرضا عارف یکی از اصلاحطلبان قدیمی رفت تا بتواند اجماع کامل اصلاحطلبان را کسب کند.
جبهه اصلاحات هم بعد از اعلام اسامی «جلسه اضطراری» تشکیل دادند. محمود صادقی، نماینده سابق مجلس و عضو هیئت رئیسه اصلاحطلبان، از برگزاری «جلسه اضطراری هیئت رئیسه» جبهه اصلاحات خبر داده و به سایت جماران گفت در این جلسه «در خصوص نحوه حمایت از کاندیدای این جبهه» تصمیم‌گیری خواهد شد. پیش‌تر جبهه اصلاحطلبان عباس آخوندی و اسحاق جهانگیری و مسعود پزشکیان را بعنوان نامزدهای خود معرفی کرده بود.
سردرگمی در اردوگاه اصولگرایان
اما در اردوگاه اصولگرایان اوضاع کمی متفاوت است. بین پنج نفری که از بین اصولگرایان تایید شدند اختلاف زیادی وجود دارد. محمدباقر قالیباف و سعید جلیلی که هرکدام مدعی کرسی ریاست‌جمهوری هستند با هم رقابت شدیدی دارند و بعید به نظر می رسد که تا اینجای کار با هم ائتلاف کنند. هرچند برخی از تحلیل‌گران سیاسی احتمال می‌دهند در صورت بالابودن نظر سنجی‌ها به نفع پزشکیان این دو نفر ائتلاف می‌کنند، ولی در حل حاضر بعید به نظر می‌رسد.
در انتخابات سال ۱۳۹۲ که حسن روحانی با بیش از ۱۸ میلیون رای انتخاب شد، سعید جلیلی و محمدباقر قالیباف ائتلاف نکرده و هر کدام به عنوان نماینده طیفی از جریان اصولگرایی تا اخر به رقابت ادامه دادند که در نهایت قالیباف شش میلیون و جلیلی کمی بیش از چهار میلیون رای کسب کرد. و اگر اصولگریان با هم دیگر ائتلاف می‌کردند ممکن بود که سرنوشت انتخابات به شکل دیگری رقم بخورد.
تا اینجای کار همان رویه سال ۱۳۹۲ ادامه داشته و جبهه پایداری گروه تندروی اصولگرایان که نزدیک به سعید جلیلی است، بعد از اعلام اسامی جلسه اضطراری برگزار کرد. صادق محصولی، دبیرکل جبهه پایداری، به خبرگزاری فارس گفت پس از مصاحبه و جلسه با نامزدهای «مورد نظر»، «جمع‌بندی نهایی» خود برای حمایت از یکی از نامزدها را اعلام خواهد کرد.
جبهه پایداری انقلاب اسلامی که به جبهه پایداری مشهور است، در سال ۱۳۹۰ تاسیس شد و اکثر موسسان آن وزرای دولت محمود احمدی‌نژاد و نزدیک به آراء و نظرات محمدتقی مصباح یزدی هستند و از جناح‌های اصولگرا تلقی می‌شوند.
شرح مختصری از شش کاندیدای تایید صلاحیت شده:
مسعود پزشکیان
متولد ۱۳۳۳ شهر مهاباد، ۷۰ ساله
از مادری کرد و پدری آذری زبان
فوق تخصص جراحی قلب
نماینده تبریز، آذرشهر و اسکو در دوره‌های هشتم، نهم، دهم، یازدهم و دوازدهم بین سالهای ۱۳۸۷ تا امروز
نایب رئیس اول مجلس از ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۹
وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از سال ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۴
معاون بهداشت و درمان و آموزش پزشکی وزارت بهداشت سال ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۰
رئیس دانشگاه علوم پزشکی تبریز از سال ۱۳۷۳ تا ۱۳۷۹
مصطفی پورمحمدی
۶۵ ساله، متولد ۱۳۳۸ در شهر قم
تحصیل در حوزوه
یکی از اعضای کمیته اعدام دهه ۶۰ در ایران
رئیس مرکز اسناد انقلاب اسلامی از سال ۱۴۰۰ تاکنون
دبیرکل جامعه روحانیت مبارز از سال ۱۳۹۷ تا امروز
وزیر دادگستری دولت حسن روحانی از سال ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۶
وزیر کشور دولت محمود احمدی‌نژاد از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۷
عضو هیئت متصدی اعدام زندانیان سیاسی موسوم به «هیئت مرگ» در سال ۱۳۶۷
رئیس اطلاعات خارجی، معاون و جانشین وزیر اطلاعات بین سالهای ۱۳۶۳ تا ۱۳۸۱ در دوره‌های مختلف
دادستان نظامی انقلاب در غرب ایران در سال ۱۳۶۵
دادستان انقلاب در استان خوزستان و شهرهای بندرعباس، کرمانشاه و مشهد از سال ۱۳۵۸ تا ۱۳۶۵
رد صلاحیت در سال ۱۳۹۴ برای انتخابات خبرگان رهبری از استان البرز
سعید جلیلی
۵۹ ساله، متولد ۱۳۴۴ در شهر مشهد
دکتری معارف اسلامی علوم سیاسی از دانشگاه امام صادق
عضو شورای راهبردی روابط خارجی از سال ۱۳۹۳ تا کنون
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام از سال ۱۳۹۲ تا امروز
نماینده رهبر جمهوری اسلامی در شورای عالی امنیت ملی از ۱۳۸۷
دبیر شورای عالی امنیت ملی از سال ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۲
معاون اروپا و آمریکای وزارت خارجه از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۶
مدیر بررسی‌های دفتر رهبر جمهوری اسلامی از سال ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۴
معاون اداره اول آمریکا در وزارت خارجه از سال ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۰
رئیس اداره بازرسی وزارت خارجه از سال ۱۳۷۰ تا ۱۳۷۵
وابسته سیاسی در وزارت خارجه در سال ۱۳۶۸
نامزد انتخابات۱۳۹۲ و کسب جایگاه سوم بعد از حسن روحانی و قالیباف و ۱۱ درصد آرا
علیرضا زاکانی
۵۹ ساله، متولد ۱۳۴۴ در شهر ری
دانشیار پزشکی هسته‌ای و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران
شهردار تهران از سال ۱۴۰۰ تا امروز
دستیار امور مدیریت آسیب‌های اجتماعی در شهر تهران از سال ۱۴۰۲
نماینده دوره‌های هفتم، هشتم، نهم و یازدهم از ۱۳۸۳ تا ۱۴۰۰
رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس از ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۰
رئیس بسیج دانشجویی دانشگاه‌های تهران در سالهای ۱۳۷۷ و ۱۳۷۸
رئیس سازمان بسیج دانشجویی ایران از سال ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۲
رد صلاحیت شده در انتخابات ریاست‌جمهوری سالهای ۱۳۹۲ و ۱۳۹۶
نامزد انتخابات ۱۴۰۰ و انصراف به نفع ابراهیم رئیسی
امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی
۵۳ ساله، متولد ۱۳۵۰ در شهر فریمان در استان خراسان رضوی
پزشک متخصص گوش و حلق و بینی
معاون ابراهیم رئیسی و رئیس بنیاد شهید از سال ۱۴۰۰ تا امروز
نماینده چهار دوره مجلس از سال ۱۳۸۷ تا ۱۴۰۰
نایب رئیس مجلس از سال ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۰
عضو جبهه پایداری انقلاب اسلامی از سال ۱۳۹۸ تا امروز
او برادر احسان قاضی‌زاده هاشمی، نماینده کنونی فریمان و سرخس و پسر عموی حسن قاضی‌زاده هاشمی، وزیر پیشین بهداشت و درمان در دولت حسن روحانی است
قاضی‌زاده در سال ۱۴۰۰ کاندیدای ریاست‌جمهوری شد که حدود یک میلیون رای آورد که کمی از آرا باطله هم کمتر بود.
محمدباقر قالیباف
۶۳ ساله، متولد ۱۳۴۰ در شهر طرقبه در استان خراسان رضوی
دکتری جغرافیای سیاسی از دانشگاه تربیت مدرس
نماینده و رئیس مجلس ایران از سال ۱۳۹۹ تا امروز
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام
شهردار تهران از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۶
فرمانده نیروی انتظامی از سال ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۴
فرمانده نیروی هوایی سپاه از سال ۱۳۷۶ تا ۱۳۷۹
فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا از سال ۱۳۷۳ تا ۱۳۷۶
از سال ۱۳۵۹ با شروع جنگ ایران و عراق به سپاه رفت و تا سال ۱۳۷۳ در سمت‌های مختلف فرماندهی فعالیت کرد
در سال ۱۳۵۸ به بسیج پیوست و به کردستان رفت
قالیباف در سالهای ۱۳۸۴، ۱۳۹۲ و ۱۳۹۶ کاندیدای ریاست‌جمهوری شد که در دو مورد اولی شکست و در سومی انصراف داد.
