تعدادی از سناتورهای جمهوریخواه تلاش میکنند که با تصویب یک لایحه، نقش کنگره را برای تصمیمگیری در اعطای مجوز به پیوستن آمریکا معاهدات بینالمللی را تقویت کنند تا به این وسیله مانع اجراییشدن توافقنامه سازمان بهداشت جهانی با ایالات متحده شوند.
این در حالی است که کشورهای عضو سازمان بهداشت جهانی (WHO) قرار است هفته آینده در سوئیس، در مورد توافقی که بر اساس آن WHO بر «سیاست تمامی کشورها در مورد همهگیری بیماریها» اعمالنظر خواهد کرد، مذاکره کنند.
بر اساس پیشنویس این توافقنامه که برای تمامی ۱۹۴ کشور عضو «الزامآور قانونی» خواهد بود، به سازمان بهداشت جهانی اختیار اعلام وقوع همهگیری را میدهد و کشورهای عضو را ملزم میکند که «نقش مرکزی سازمان بهداشت جهانی بهعنوان مرجع هدایت و هماهنگکننده مسائل بینالمللی بهداشت»، در زمینههایی مانند قرنطینه، درمان، زنجیره تأمین پزشکی، نظارت، و «اطلاعات و اخبار نادرست»، پس از اعلام همهگیری را بپذیرند.
هفده سناتور جمهوریخواه سنا به رهبری ران جانسون در ۱۵ فوریه «معاهده آمادگی بیماری همهگیر سازمان بهداشت جهانی بدون تصویب قانون سنا» را معرفی کردند که بر اساس این لایحه توافق همهگیری باید یک معاهده تلقی شود، و پذیرش آن مستلزم کسب رأی دو سوم سنا یا ۶۷ سناتور است.
سناتور جانسون گفت: «سازمان بهداشت جهانی، همراه با آژانسهای بهداشتی فدرال ما، در واکنش به کووید-۱۹ بهشدت شکست خوردند و نباید به این شکست با یک معاهده بینالمللی پاداش داد و قدرت سازمان بهداشت جهانی را به بهای حق حاکمیت آمریکا افزایش داد.»
از سوی دیگر برخی تردید دارند که این لایحهای که از سوی جمهوریخواهان ارائه شده، حتی در صورت تصویب، بتواند اجرای توافق با سازمان بهداشت جهانی را پس از امضای جو بایدن متوقف کند.
فرانسیس بویل، استاد حقوق بینالملل در دانشگاه ایلینویز، به اپک تایمز انگلیسی گفت: «با تمام احترامی که برای سناتورهای حامی این لایحه قائلم، اما معتقدم که این لایحه کاری از پیش نمیبرد.»
او در توضیح این موضوع اضافه کرد که توافقنامه سازمان بهداشت جهانی به طور خاص برای دورزدن روند تصویب سنا تهیه شده است و کنگره باید فوراً کمکهای سالانه خود را به سازمان بهداشت جهانی متوقف کند و ایالات متحده را از این سازمان خارج کند.
در حال حاضر، آمریکا بزرگترین کمککننده به بودجه ۶.۷۲ میلیارد دلاری سازمان بهداشت جهانی است که ۱.۲۵ میلیارد دلار آن برای «فوریتهای بهداشتی» است و پس از آمریکا «بنیاد بیل و ملیندا گیتس» دومین کمککننده بزرگ به WHO است که ۹ درصد از بودجه آن را در سال ۲۰۲۱ تامین کرد و چین در سومین تامین کننده بودجه سازمان بهداشت جهانی است.
آیا بایدن برای توافق سازمان بهداشت جهانی به تایید سنا نیاز دارد؟
هنوز مشخص نیست که آیا دولت بایدن برای اجراییشدن توافق سازمان بهداشت جهانی به تایید سنا نیاز دارد یا خیر.
این توافق بیان میکند که بهمحض امضای آن و قبل از اینکه قانونگذاران ملی آن را تأیید کنند «به طور موقت» برای کشورهای عضو مؤثر و الزامآور خواهد بود.
فرانسیس بویل گفت: «دولت بایدن میتواند به طور موقت این معاهده را تنها با امضای آن اجرایی کند و ازاینرو، تا زمانی که سنا تصمیم بگیرد که آیا موافق این معاهده خواهد بود یا نه، این قانون به طور موقت در ایالات متحده لازمالاجرا خواهد شد … من شخصاً هیچ معاهده دیگری با ایالات متحده را سراغ ندارم که اجرای موقت آن را تا زمانی که سنای ایالات متحده رایزنی و موافقت خود را با این معاهده اعلام کند اجرایی شده باشد.»
درحالیکه قانون اساسی ایالات متحده میگوید که رئیسجمهور میتواند معاهدات را «بهشرط موافقت دو سوم سناتورها» منعقد کند، رؤسای جمهور آمریکا به طور فزایندهای موافقتنامههای بینالمللی را بدون موافقت سنا امضا میکنند و این توافقنامهها بدون توجه به این قانون در ایالات متحده اجرایی شده است.