از آبان ماه و در شرایطی که هنوز تا شروع زمستان بیش از یک ماه باقی مانده بود مسئولان دولتی همگان را از شروع روند کسری گاز در ایران آگاه کردند. از آن زمان تا به حال، دولت گاز صدها مجتمع صنعتی و نهاد دولتی را قطع کرده، حتی در چندین مورد ادارات دولتی و نهادهای آموزشی چندین شهر را تماما به تعطیلی کشانده و همچنین بسیاری از اداره‌ها و شهرک‌های صنعتی در استان‌های مختلف را مجبور کرده ساعت کار خود را کاهش دهند. آن هم برای قطع نشدن گاز خانگی شهروندان کشوری که دارای دومین ذخایر گازی جهان است و حکومتش زمستان سختی را برای دشمنان اروپایی‌اش انتظار می‌کشید.
هنوز زمستان شروع نشده که هیچ، از میانه‌های پاییز زمزمه‌های کمبود گاز از سوی مسئولان دولتی در ایران شنیده شد. در ۲۶ آبان محمدرضا جولایی مدیر دیسپچینگ شرکت ملی گاز ایران در گفت و گویی با خبرگزاری ایسنا با اشاره به کسری گاز در کشور از احتمال قطع گاز برخی صنایع و اعمال محدویت بیشتر برای نیروگاه‌ها در صورت عدم کنترل مصرف بخش خانگی سخن گفته بود.
او البته در همان مصاحبه گفته بود همین حالا نیز گاز برخی از صنایع قطع شده است: «اکنون مقداری از این کمبود را از طریق مدیریت تامین گاز صنعت سیمان جبران می‌کنیم، به‌گونه‌ای که سوخت دوم که مازوت است را به این بخش تحویل داده‌ایم تا تولید متوقف نشود، مقدار دیگر را از طریق مدیریت میزان مصرف گاز نیروگاه‌ها کنترل می‌کنیم.» او همچنین صنایع فولاد و پتروشیمی را در اولویت اعمال محدودیت‌ها عنوان کرده و افزوده که احتمالا طی هفته آینده با سردتر شدن هوا این اعمال محدودیت‌ها آغاز شوند.
این گفته‌ها سرآغازی بود بر پاییز و البته زمستانی سخت در ایران! اما موضوع به همین‌جا ختم نشد و کار تا جایی پیش رفت که بالاخره ۲۴ آذرماه شورای عالی امنیت ملی پا به میدان بگذارد. در این تاریخ، این نهاد حکومتی مصوبه‌ای درباره برخورد با مشترکان پرمصرف گاز ابلاغ کرد. در پی این مصوبه، مجید چگنی مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران با تأکید بر این‌که بخش خانگی و تجاری، اولویت نخست گازرسانی در کشور است، درباره برخورد با مشترکان پرمصرف دولتی و مصارف غیرضروری و تجملاتی در بخش‌های دولتی و خصوصی خبر داد.
از آن زمان تا به حال کمبود گاز سبب شده تا ده‌ها مرکز صنعتی و نهاد دولتی تعطیل شده یا با کاهش قابل توجه ساعت کار مواجه شوند. به طور نمونه در روزهای گذشته گاز صنایع و ۸۴۰ سازمان و نهاد دولتی و عمومی در استان‌های مختلف قطع شده است.
تنها در هفته جاری اداره‌ها و مدارس در ده‌ها شهر ایران تا پایان هفته تعطیل یا دورکار اعلام شدند. در روزهای گذشته کمبود گاز، فعالیت مدرسه‌ها و اداره‌های شماری از استان‌های ایران مانند البرز، خراسان رضوی، گلستان، زنجان، اردبیل، لرستان، مرکزی و … را غیر‌حضوری و دورکار یا تعطیل کرده است. همچنین گفته شده در برخی استان‌ها مانند هرمزگان، لرستان و مرکزی نیز ادارات در روزهای پنج‌شنبه و تا اطلاع بعدی به دلیل کمبود گاز تعطیل یا دورکار خواهند بود.
البته این روند تقریبا از ابتدای دی ماه در جریان بوده است اما جالب اینجاست که بروز بحران گازی در ایران در شرایطی رخ داه است که کشور نسبت به سال‌های گذشته، زمستان سخت و سردی را سپری نمی‌کند.
از سوی دیگر و آن‌طور که خبرگزاری مهر در روز ۵شنبه ۲۲ دی ماه گزارش داده است، مصرف گاز بخش خانگی در میانه این روز از مرز ۶۵۰ میلیون لیتر گذشته است و انتظار میرود که تا پایان این روز به ۷۰۰ میلیون متر مکعب نیز برسد.
به نوشته این خبرگزاری، یک منبع آگاه در رابطه با این موضوع به مهر گفت: «با ورود موج جدید سرما به کشور در ابتدای هفته آینده و افزایش مصرف گاز احتمال تعطیلی تهران در روزهای شنبه و یکشنبه وجود دارد.» منبع آگاه خبرگزاری مهر همچنین گفت که وزیر نفت در مکاتبه‌ای با معاون اول رئیس جمهور برای جلوگیری از خاموشی و قطع سراسری برق و گاز، خواستار تعطیلی کامل روزهای شنبه و یکشنبه تهران شد.
این در حالی است که یک روز پیش از این جواد اوجی وزیر نفت، مردم را تهدید کرد در صورت مصرف «خارج از الگو» گازشان قطع می‌شود و «مردم بعدا درباره این مساله نباید گله‌مند شوند.» او روز چهارشنبه ۲۱ دی گفت کشور اکنون در پیک مصرف گاز قرار دارد، گرچه که اظهار امیدواری کرد زمستان بدون قطع گاز خانگی سپری شود اما بروز چنین اتفاقی را نیز دور از انتظار ندانست.
اوجی تصریح کرد: «وظیفه ماست که گاز را به مردم برسانیم [اما] این‌طور نیست که بگوییم استفاده می‌کنیم، پولش را می‌دهیم. بله پولش را می‌گیریم اما هر جا خارج از الگوی مصرف بود اول اخطار می‌دهیم و بعد قطع می‌کنیم.»
او در همین سخنان گفت که همین امروز (۲۱ دی) در دولت دماسنج گذاشتیم و نظارت را از خودمان شروع کردیم. اوجی همچنین مدعی شد دمای خانه‌اش ۲۱ تا ۲۲ درجه است و به محض این که وارد خانه می‌شود «سریع لباس گرم و جوراب» می‌پوشد!
این گفته‌های وزیر نفت البته از سوی کاربران شبکه‌های اجتماعی بی‌پاسخ نماند و در یک نمونه کاربری با انتشار عکسی که در آن بنری دیده می‌شود که روی آن نوشته شده: «محل جمع‌آوری کمک‌های مردمی برای زمستان سخت اروپا؛ هیزم و زغال» خطاب به گفته‌های اوجی آورده است: «شما حیاسنج لازم داری نه دماسنج»
البته که به نظر نمی‌رسد گفته این کاربر چندان به کار حکومت بیاید. نمونه بسیار خوب برای تایید آن هم واکنش روزنامه حکومتی کیهان به کمبود گاز در کشور است.
این روزنامه که مدیر آن منصوب رهبر جمهوری اسلامی است در شماره ۲۲ دی ماه خود با اشاره به این‌که در اروپا انرژی در زمستان ، گران و کمیاب شده، نوشت: «در کشورمان نه کسی مجبور شده از فضولات گربه برای آتش‌افروزی و تولید گرما استفاده کند، نه کارمندانمان وادار شده‌اند، پتوپیچ پشت میزهایشان بنشینند و نه وادار شده‌اند، ۴۰ درصد در مصرف انرژی صرفه‌جویی کنند. هیچ خانه عادی هم مجبور نشده ماهی ۳۰ میلیون تومان بابت پرداخت قبض گاز خانه‌اش پرداخت کند و هزینه‌های انرژی مردم نیز شکر خدا ۴ برابر درآمد ماهانه‌شان نشده است. توصیه‌های همیشگی و همه ساله برای صرفه‌جویی در مصرف گاز در زمستان در ایران کجا، «زمستان سخت» اروپا با تبعات هولناکی که در بالا به گوشه‌ای از آنها اشاره شد کجا؟»
البته که این روزنامه حکومتی در مطلب خود هیچ اشاره‌ای به تعطیلی و نیمه‌کاره شدن بخش قابل توجهی از کشور در پی بحران کمبود گاز هیچ اشاره‌ای نکرده است.
در آخر باید توجه داشت که بر اساس آنچه وزیر نفت پیشتر گفته است، برای اتمام این وضعیت بحران گازی در ایران، بخش گاز نیاز به ۷۰ میلیارد دلار منبع مالی دارد.
در حکومتی که دولتش سالانه با صدها هزار میلیارد تومان کسری بودجه مواجه است، این موضوع تنها از طریق سرمایه‌گذاری خارجی قابل تحقق است. اما با توجه به سیاست خارجی تنش آفرین جمهوری اسلامی در جامعه بین‌الملل به‌نظر چنین چیزی ناممکن می‌نماید و نه تنها در این زمستان بلکه با امتداد وضع موجود در ایران باید زمستان‌های سختی را در آینده نیز انتظار کشید.
گرچه زمستان‌های پیشین هم ایران از بحران گازی در رنج بوده است. اما واقعیت را باید پذیرفت که این بحران در آینده نزدیک نیز قابل حل نیست؛ احمد زراعت کار رئیس دفتر انرژی سازمان برنامه و بودجه ایران در همین ارتباط گفته بود کشور حداقل تا ۲۰ سال دیگر درگیر بحران کمبود گاز است.
