فوت بیش از هزار کارگر در ایران بر اثر سوانح کاری آن هم فقط طی شش ماه، آمار نگران کنندهای است که نشاندهنده بیتوجهی و اهمال برخی کارفرمایان و همینطور عدم نظارت کافی در کارگاههای مختلف است. بر اساس آمار سازمان پزشکی قانونی کشور در ششماهه نخست سال ۱۴۰۳، بالغ بر ۱۰۷۷ کارگر بر اثر حادثه در محل کار جان خود را از دست دادهاند که به معنای این است که هر هفته، به طور میانگین حدود ۵۰ کارگر بر اثر حادثه جان خود را از دست میدادهاند.
این آمار نشان میدهد میزان فوتیهای ناشی از حوادث کار در شش ماه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۵.۷ درصد افزایش داشته است. سال قبل آمار فوتیهای ناشی از حادثه کار در مدت زمان مشابه، ۹۳۱ نفر بوده است.
فوت هر کارگر در شرایط سخت اقتصادی مردم، میتواند وضعیت معیشتی یک خانواده را دچار بحران شدید کند. آمار ذکر شده شامل حوادث منجر به آسیبهای منجر به از کارافتادگی و فلج شدن نمیشود، که چنانچه این موارد نیز افزوده شود وضعیت دردناک جامعه کارگری ایران بیشتر نمایان میشود.
دادههای مرکز آمار در یک مقیاس بزرگتر نشان میدهد تعداد مرگ و میر ناشی از حوادث کار در ایران در سالهای اخیر به شکل نگرانکنندهای افزایش یافته است. از سال ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۲، آمار مرگ و میر کارگران بر اثر حوادث از ۱۶۲۵ نفر به ۲۱۱۵ نفر رسیده که نشاندهنده افزایش ۳۰ درصدی است.
دادهها نشان میدهد بالاترین نرخ حوادث ناشی از کار مربوط به بخش ساخت و ساز با ۳۸ درصد است. بیشترین علت فوت در حوادث کار «سقوط از بلندی» بوده است. پس از آن «اصابت جسم سخت» بیشترین آمار فوتی در حوادث کار را به خود اختصاص داده است. «برقگرفتگی»، «سوختگی» و «کمبود اکسیژن» در رتبههای بعدی عوامل فوت بر اثر حوادث کار قرار دارند.
کارشناسان ایمنی، نقض استانداردهای ایمنی و بهداشتی در محیط کار و همینطور ناکارآمدی یا ناسازگاری تجهیزات و ماشینآلات با استانداردهای ایمنی را از عوامل سوانح کارگری میدانند. همچنین فشار زیاد بر کارگران در زمان محدود، و فقدان آموزش و آگاهی از خطرات محیط کار به عنوان دیگر عوامل حادثه ساز ذکر شده است. آب و هوای نامناسب یا محیطهای کاری دارای مواد خطرناک، خستگی و خواب آلودگی کارگران به دلیل ساعات کاری طولانی و همینطور عوامل روانی مانند استرس و فشارهای روانی و اجتماعی در محیط کار دلایل دیگری هستند که در رخ دادن حوادث کارگری نقش موثری دارند.
احسان سهرابی، عضو پیشین شورای عالی حفاظت فنی ضمن انتقاد از بیتوجهی وزارت کار به ایمنی کارگران کشور میگوید: «هر چند دادههای وزارت کار و تامین اجتماعی در ارتباط با نرخ فوتیهای حادثه کار معمولاً پایینتر و حداقلی است، اما مبنای قابل اعتماد، دادهها و اطلاعات سازمان پزشکی قانونی است. بر این اساس، ما شاهد افزایش چشمگیر نرخ حوادث کار و فوت کارگران در طول زمان هستیم. هر سال، نرخ کارگرانی که قربانی فقدان ایمنی میشوند، به نسبت سالهای قبل افزایش مییابد.»
سهرابی تاکید میکند «اگر آمار کلی سال ۱۴۰۳ در حوزه حوادث کار از سوی پزشکی قانونی کشور منتشر شود، متوجه خواهیم شد که در این زمینه بازهم رکورد زدهایم. ایمنی در کارگاهها جدی گرفته نمیشود و متاسفانه هشدارها گوش شنوایی نمییابد.»