ماه گذشته اتحادیه رادیو و تلویزیونهای افغانستان با هدف اعتماد سازی میان رسانه و حفظ حقوق و منافع رادیو و تلویزیونهای افغانستان، در کابل تاسیس گردید.
اعضا و موسسین اتحادیه از چهار ماه گذشته برای تاسیس آن اقدام کردهاند.هم اکنون بیش از یک ماه است که اتحادیه به طور رسمی تاسیس شده و در حال جذب رسانههای مختلف برای عضویت در اتحادیه است.
اپکتایمز فارسی در گفتگویی با حاجی کمیل، از اعضا و موسسین اتحادیه رادیو تلویزیونهای افغانستان به شرح اهداف و وظایف اتحادیه میپردازد.
وی در خصوص اهداف تشکیل اتحادیه میگوید: «با توجه به نقش مثبت رسانهها در افغانستان، رشد رسانهها حائز اهمیت است. اتحادیه اهدافی چون حمایت و کمک در رشد رسانهها، کمک به رسانههای نوپا، کمک به رسانهها در صورت وجود فشار و تهدید، حفظ آزادی بیان، بالا بردن ظرفیت نیروی کار و برگزاری سمینار و ورکشاپ را دنبال میکند. در طی یک ماه تاسیس اتحادیه، بیش از ۱۸ تلویزیون و ۱۲ رادیو به عضویت اتحادیه در آمدهاند و هر روز به تعداد اعضا افزوده میشود.»
از جمله اهداف اتحادیه حفظ آزادی بیان و آزادی رسانهها، هماهنگی با ارگانهای ذیربط و رسانههای صوتی و تصویری، جلوگیری از تعارضات دولت و زورمندان است.
حاجی کمیل گفت: «اختلافات رسانهای به جای آنکه در دادستانی حل شود همیشه پیچیده و باعث ضایع شدن وقت رسانهها میشود، بهتر است اختلافات بین رسانهها ی در بین خود رسانهها زیر نظر اتحادیه برطرف شود. مثلا مشکل جذب نیروی کار و نشر سریالها از جمله اختلافات و جنجالهای همیشگی شبکههای تلویزیونی میباشد.»
وی در خصوص آزادی بیان در رسانههای افغانستان میگوید که با آن که تا کنون رسانهها از آزادی خوبی برخوردار بودهاند، اما نگرانی برای آینده وجود دارد. او امیدوار است که اتحادیه بتواند در حل این نگرانیها به رسانهها کمک کند.
حاجی کمیل افزود: «رسانهها در افغانستان به معنی واقعی آن رکن چهارم قدرت به حساب می آید. رسانهها با برنامههای انتقادی سازندهای که داشتهاند نقش خوبی در جلوگیری از فساد و اصلاحات ایفا کردهاند. مثلا هر مقام دولتی که نقصی در عملکردش در دولت داشته و رسانهها انعکاس داده است، فرد در بهبود و اصلاح عملکردش اقدام نموده است و یا باعث انفصال او از خدمات دولتی شده است.»
دیجیتالی شدن رسانهها در افغانستان
وزارت مخابرات افغانستان سال گذشته اعلام کرد که سیستم نشر رسانههای تصویری کشور از آنالوگ به دیجیتال انتقال مییابد.
حاجی کمیل در خصوص دیدگاه اتحادیه در دیجیتالی شدن رسانههای افغانستان میگوید: «دیجیتالی شدن رسانهها امری است حتمی، گامی به جلو و دستاوردی برای دولت و مردم افغانستان است. اتحادیه از این امر استقبال میکند؛ ولی دیجیتالی شدن به شرایط و پروسه زمانی خاصی احتیاج دارد و انتقال باید به صورت تدریجی صورت بگیرد نه به یکبارگی و شتابان.»
وی با بیان آن که دولت قصد دارد این انتقال سریع صورت بگیرد گفت که در کشورهای پیشرفته دنیا این پروسه طی چندین سال انجام میشود و اجرای آن در افغانستان طی سه سال طبق الزامات دولت امکانپذیر نیست.
وی انتقال سیستم از آنالوگ به دیجیتال را موجب کاهش مخاطب و کم شدن دسترسی مردم به رسانهها و اطلاعات عنوان کرد.
اتحادیه رادیو تلویزیونهای افغانستان پروسه زمانی مناسب دیجیتالی شدن را ۵ تا ۱۰ سال دانسته و در این خصوص به شورای عالی امنیت، پارلمان و مجلس سنای افغانستان شکایت کردهاند که لازم است زمان مناسبی برای دیجیتالی شدن رسانهها تعیین شودکه باعث توجه رییسجمهور و شورای عالی امنیت افغانستان قرار گرفت و در این خصوص نشستهای متعددی صورت گرفته تا وزارت مخابرات را انعطاف پذیر کرده است.
درخواست اتحادیه رادیو تلویزیونهای افغانستان در تدوین قوانین برای دیجیتالی کردن رسانهها
حاجی کمیل در مقام عضوی از اتحادیه رسانههای رادیو و تلویزیون افغانستان میگوید که از آن جا که رسانهها از اهمیت بالایی در افغانستان برخوردار هستند، «در پروسه انتقال از آنالوگ به دیجیتال باید اطمینان حاصل شود که نشرات توسط شرکت مجری قطع نشود و باید بدانیم که چه تضمینی برای جلوگیری از خاموشی رسانهها وجود دارد.»
وی عدم وجود قوانین در این زمینه را برای رسانه نگرانکننده خوانده و این پرسش رامطرح میکند که «اگر رسانه متضرر شود چه قانونی از آن حمایت میکند؟ و با خاطی طبق کدام قانون رفتار خواهد شد.»
حاجی کمیل افزود: «انحصار و منوپول، طبق قانون اساسی و قانون سرمایه گذاری یک خلاف آشکار تلقی میشود و اتحادیه رسانههای افغانستان شدیدا مخالف انحصار طلبی در عرصه رسانه می باشد و انحصار در رسانه به مثابه سانسور و خفه شدن ازادی بیان و ازادی رسانهها میشود.همچنان در صورت انحصار سوئیچ خاموش و روشن کردن رسانه در اختیار یک شرکت قرار میگیرد؛ در حالیکه هویت و توانایی شرکت مجری برای رسانهها روشن نیست.»
وی همچنین بیان کرد: «پیشنهاد اتحادیه برای دولت شکستن انحصار و حضور دو تا سه شرکت بیطرف و حرفهای در این پروژه بزرگ ملی میباشد. حضور شرکتهای متعدد باعث رقابت سالم و ارائه خدمات بهتر برای تلویزیونها میشود؛ چنانچه در عرصه ستلایت یا ماهواره چنین رقابتی وجود دارد و این رقابت باعث کاهش نرخ و ارایه خدمات و کیفیت بهتر شده است.»
واردات ستآپباکسهای دیجیتالی به افغانستان
حاجی کمیل در خصوص واردات ست آپ باکس به افغانستان میگوید: «این پروژه کلانی است و در انحصار یک شرکت است که میلیونها ستآپباکس (گیرنده) وارد کنند. میلیونها دلار پول از جیب مردم فقیر افغانستان برداشته و به شرکتهای چینی داده میشود.» در صورتیکه اکثر مخاطبین قشر فقیر جامعه است.
وی افزود: «اتحادیه هم اکنون این پروژه را به دلیل مسایل فوق تحریم کرده است و هرگز اعضای اتحادیه وارد این پروژه دیجیتالی شدن نخواهند شد الی بر طرف شدن نگرانی ها و رسیدن به خواسته های مشروع و قانونیشان.»
نگرانی از دیجیتالی نشدن رادیو همزمان با تلویزیون در افزایش هزینهها
دیجیتالی نشدن رادیو همزمان با تلویزیون مورد نگران کننده دیگری است که اتحادیه مطرح میکند. حاجی کمیل در این خصوص میگوید که انگار دوبار هزینه پرداخت میکنیم. مهمترین دغدغه رسانهها هزینههای جاریست که روزانه هر رسانه هزینههای زیادی را پرداخت میکند. پیشنهاد اتحادیه به دولت این است که یا رادیو و تلویزیون همزمان از آنالوگ به دیجیتال منتقل شوند یا اینکه هزینهها طوری باشد که رسانهها را تحت فشار قرار ندهد و ضعیفترین رسانه هم بتواند این پول را پرداخت کند.
«مثلا ترانزمیترهای رادیو تلویزیون و هزینههای ان در شهرهای مختلف مشترک است. در صورتیکه تلویزیونها دیجیتالی شود، باید ماهانه هزینه نشرات تلویزیون را به شرکت مجری هزینههای ترانزمیترهای را نیز پرداخت کنیم. با تفاوت اینکه نشرات تلویزیون از اختیار ما خارج و به اختیار شرکت مجری قرار میگیرد.»
پیشرفت چشمگیر رسانههای افغانستان در سالهای اخیر
ظهور بیش از ۳۰۰ رسانه در افغانستان تنها در طی ۱۰ سال، این کشور را در منطقه منحصر به فرد میکند.
حاجی کمیل میگوید که در کشوری که حدود ۳۰ میلیون جمعیت دارد، وجود این تعداد رسانه علاوه براینکه موجب اشتغالزایی شده است، باعث بالا رفتن و دسترسی مردم به اطلاعات، آگاهی از قوانین و تشکیل دانشگاهها برای تحصیلات ژورنالیسم و گویندگی شده و نقش همدیگرپذیری وحدت و مبارزه با فساد و اصلاحات و مبارزه با مواد مخدر داشته است.
وی افزود: «رسانهها باعث آگاهی مردم میشوند … مثلا درباره خشونت علیه زنان، رسانهها برنامههای مختلفی داشته که توانسته است به میزان قابل توجهی خشونت علیه زنان را کاهش دهد. همچنین کاهش خشونت علیه کودکان یا مبارزه با بیسوادی در میان زنان و جوانان و فعال تر شدن نهادهای دولتی.»
حاجی کمیل در خصوص دموکراسی و آزادی بیان در افغاستان میگوید که «دموکراسی و آزادی بیان در افغانستان در منطقه بینظیر است و این آزادیها در چارچوب قانون اساسی می باشد و هیچ محدودیتی در این زمینه نیست. رسانهها با رعایت اصول اخلاقی همه نوع فیلم، سریال و موسیقی را پخش میکنند. «موسیقی زنان اینجا ممنوع نیست و کنسرتهای خانمها از رسانهها پخش میشوند.» رسانه ها برای رشد و شکوفایی هنر و ورزش نقش بسزایی داشته است.
«همچنان رسانهها بود که حضور مردم را به پای صندوق های رای انتخابات ریاست جمهوری و شورای ملی تضمین کرد که این امر موجب قدردانی دولت از رسانه ها شد. همچنان مقامات وزارت مخابرات به گزارشگر محلی ما گفته است که با تفاهم رسانهها و شورای عالی امنیت افغانستان شش ماه زمان برای یک مطالعه مجدد گرفتهایم تا در صورت امکان زمینه یک داوطلبی و مناقصه مجدد را بمنظور بیرون رفتن از انحصار برداریم تا شرکتهای دیگری نیز وارد این پروسه شود. »
اپکتایمز در ۳۵ کشور و به ۲۱ زبان منتشر میشود.
