نوجوانانی که امروز سیگار می کشند همان بزرگسالانی می شوند که به آن اعتیاد پیدا کرده و براحتی نمی توانند آن را ترک کنند. ما به عنوان پدر یا مادر باید چگونه با این مساله برخورد کنیم؟ وقتی متوجه می شویم پنهانی سیگار می کشد و بعد از مدتی به طور علنی این کار را انجام می دهد چه کاری می توانیم انجام دهیم؟
- بی توجه نباشید. درک کنید سیگار کشیدن می تواند نوعی ابراز وجود و توجه جلب کردن باشد. گاهی عضویت در گروه هم سال این کار را می طلبد و برای نوجوانی که نه نگفتن را نیاموخته است می تواند خطرناک باشد چرا که بجای رهبر شدن به راحتی پیرو شده و تحت تاثیر رفتارهای گروه قرار گرفته و از آنان تقلید می کند تا پذیرفته شود.
- از نوجوان خود بپرسید چه احساسی در مورد سیگار کشیدن خودش یا دیگران دارد. اگر احساس خوبی بیان نکرد او را تشویق کنید و در مورد پیامدهای این عمل به او آگاهی بدهید. به شیوه های مختلف آگهی های تجاری شرکت های دخانیات اشاره کنید و بگویید که چگونه از طرق مختلف بر روی گرایش انسان ها تاثیر می گذارند تا قدرت اراده و تصمیم زندگی درست را برای نفع خود، از آنان بگیرند. نوجوانان معمولا دوست ندارند زیر بار زور یا فریب بروند، از این رو، این گفتگو می تواند واکنش منفی آنها را نسبت به سیگار کشیدن برانگیزد.
- نمونه خوبی باشید. به هیچ عنوان شما به عنوان والد نباید سیگار بکشید. استعمال دخانیات شما می تواند موجب یادگیری در نوجوان شده و نصیحت های شما را در مورد نکشیدن آن کاملا خنثی کند. پس هر چه زودتر ترک کنید.
- مهارت های جرات ورزی و نه گفتن را به او بیاموزید؛ در این مورد می توانید از کارگاه های آموزشی و یا مشاوره روانشناسی کمک بگیرید، مطمئن باشید که ارزش این هزینه را دارد.
- به مساله بوی بد سیگار که در لباس ها و بدن او ایجاد می کند، اشاره نمایید. نوجوانان مایلند زیبا و جذاب به نظر برسند پس به اثرات سیگار در زرد شدن دندان ها و چروک شدن پوستشان بپردازید؛ به اینکه چقدر می تواند بر تنفس و ایجاد سرفه اثر بگذارد و موجب شود تا انرژی کافی برای ورزش کردن نداشته باشد.
- با او در شرایط دشوار و فشار آوری که موجب می شود سیگار بکشد همراه شوید و بسادگی نشان دهید در چنین شرایطی چگونه می تواند بگوید: “نه متشکرم، من سیگار نمی کشم.”
- به سیگار کشیدن در منزل توجه نشان دهید و مقررات سختی در این مورد بگذارید و این قانون را برای همه اجرا کنید؛ حتی برای دوستان فرزندتان که به منزل شما می آیند.
- بسیاری از نوجوانان تصور می کنند گاه گاهی سیگار کشیدن آنان را معتاد نمی کند و آنها هر وقت که بخواهند می توانند آن را ترک کنند. به او یادآوری کنید این طور نیست و بسیاری از بزرگسالانی که به طور مرتب سیگار می کشند از کشیدن های کوتاه مدت شروع کردند و ترک سیگار براحتی امکان پذیر نیست.
- برای او از افرادی که اعتیاد، سلامت و زندگیشان را به خطر انداخت بگویید تا بداند سیگار می تواند منجر به چه بیماری هایی شود.
- به کمپین های ضد دخانیات بپیوندید و شرکت فعالانه داشته باشید تا نوجوان شما ببیند در این مورد جدی هستید.
- چنانچه نوجوان شما سیگار کشیدن را شروع کرده است او را تهدید نکنید، بلکه به این فکر کنید چه چیزی موجب شده تا او سیگار بکشد و در مورد روش هایی که می تواند موجب شود آن را ترک کند و به او کمک شود فکر کنید، با او صحبت کنید و کمک بگیرید. نوجوان شما باید احساس کند که می خواهید برای سلامتی اش به او کمک کنید نه اینکه مانعی برای آزادی او هستید.
- برای تقویت عزت نفس و اعتماد به نفس در وی، همواره نقاط مثبت و توانمندی های نوجوان را شناسایی و تقویت نمایید.
* دکتر مهناز خسروی دارای دکترای تخصصی در روانشناسی تربیتی، استادیار دانشگاه، با ۱۵ سال سابقه تدریس، تحقیق، تالیف و مشاوره در زمینههای تربیتی و آموزشی