با ادامه جنگ در اوکراین، به نظر میرسد که حزب کمونیست چین بهتدریج در حال ازدست دادن صبر خود نسبت به روسیه است. برخی نویسندگان معتقدند احتمالاً چین به زودی به روسیه پشت میکند. اما چنین ادعاهایی از واقعیت دور هستند. دلیلش در اینجا شرح داده شده است.
منطقه شمالگان که در شمالیترین قسمت کره زمین قرار دارد، از اقیانوس منجمد شمالی و بخشهایی از کشورهایی چون کانادا، فنلاند، ایسلند، ایالاتمتحده و البته روسیه تشکیل شده است. از ۴ میلیون نفری که در شمالگان زندگی میکنند، تقریباً ۲.۵ میلیون نفر روسی هستند. اگرچه این منطقه به طور رسمی تحت کنترل هیچ کشوری نیست، اما به طور غیررسمی توسط روسیه کنترل میشود. مطمئنم قطب شمال برای بسیاری از افراد چیزی جز مکانی شدیداً بیرحم نیست. اما روسها آن را ارزشمند میدانند و برای آن هم دلیل خوبی دارند.
قطب شمال جایی ترسناک و در عین حال فریبنده است. چرا که ذخایر عظیمی از منابع معدنی ارزشمند از جمله فسفات، بوکسیت، الماس، سنگ آهن و طلا را در خود جای داده است. جهان در حال حاضر با کمبود بوکسیت مواجه است، یک ماده خام حیاتی که در سیمان، فولاد و مواد نفتی کاربرد دارد. این منطقه دارای ذخایر عظیم نقره، مس و روی نیز است. بلومبرگ اخیراً به مخاطبین خود هشدار داده است که خود را برای «کمبود قابل توجه مس» آماده کنند. صنعت نیمههادیها به مس متکی است. بدون مس، هیچ تراشهای در کار نخواهد بود. حزب کمونیست چین از این واقعیت غافل نیست. همانطور که در جاهای دیگر اشاره کردهام، خودکامگان پکن به شدت به دنبال کنترل عناصر نادر معدنی هستند. به همین دلیل است که حزب کمونیست چین آرزوی غارت قطب شمال را در سر دارد.
بر اساس گزارش تحقیقاتی جدید اندیشکده آمریکایی رَند کورپوریشن، به نظر میرسد در دهه آینده نفوذ حزب کمونیست چین در منطقه افزایش پیدا کند. بدیهی است که نفوذ بیشتر به معنای دسترسی بیشتر است که از طریق تقویت روابط نزدیکتر با مسکو حاصل خواهد شد.
در این گزارش آمده است: از دیدگاه چین، همکاری با روسیه مزایای آشکاری دارد. «کشتیرانی بیش از ۹۰ درصد حمل و نقل تجاری بینالمللی چین را تشکیل میدهد» و «گشایش مسیرهای قطب شمال هزینههای حمل و نقل دریایی را کاهش میدهد و خطرات کمتری در مقایسه با سایر مسیرهای حمل و نقل دارد، کمبود انرژی چین را کاهش میدهد و چین را تبدیل به قطب انتقال انرژی قطب شمال به جهان میکند.» کرملین نیز به نوبه خود، به پکن به عنوان کمکی در راستای تحقق اهداف توسعه قطب شمال نگاه میکند که سرمایهگذاری در استخراج انرژی و توسعه [مسیر دریای شمال] برای کشتیرانی تجاری را در برمیگیرد.
برای کسانی که ممکن است در جریان نباشند، کل مسیر دریای شمال در آبهای قطب شمال قرار دارد که جزو منطقه اقتصادی انحصاری روسیه محسوب میشود. نمیتوان به اندازه کافی بر اهمیت این مسیر تأکید کرد. این مسیر جایگزینی سریعتر، ارزانتر و ایمنتر برای پیچیدگیهای کانال سوئز محسوب میشود که یک آبراه مصنوعی در سطح دریا در مصر است که شبیه به دزدی دریایی شده است.
فقط احمقها هستند که روایت «چین به روسیه پشت میکند» را باور میکنند، آن هم الان که روسیه مشغول تزریق مبالغ هنگفت برای افزایش دسترسیپذیری و سودآوری منطقه قطب شمال است.
بر اساس گزارش ماه آگوست مجله راشا بریفینگ، دولت روسیه اخیراً ۱.۸ تریلیون روبل (حدود ۲۹ میلیارد دلار) برای توسعه بیشتر مسیر دریای شمال اختصاص داده است: «اهداف اصلی این طرح تضمین حمل و نقل مطمئن و ایمن کالا و ارسال کالا به مردم ساکن در شمال دور روسیه و همچنین فراهم آوردن شرایط لازم برای اجرای پروژههای سرمایهگذاری در منطقه شمالگان روسیه است.»
همانطور که تیم گیبسون نویسنده این مقاله اشاره میکند، روسیه اکنون در حال ساخت بندرگاهی بزرگ در شبه جزیره تایمیر، شمالیترین نقطه خشکی در این سیاره است. گیبسون معتقد است «این احتمالاً چشمگیرترین چیزی است که روسیه در حال ساخت آن است.»
حق دارد، همینطور است. روسیه با این پروژه جدید حدوداً ۱۱۰ میلیارد دلاری، قدرت خود را بر قطب شمال قطعی کرده است که تقریباً ۶ درصد از سطح زمین را تشکیل میدهد. این شبه جزیره مواد معدنی گرانبهایی مانند پالادیوم را در دل خود جای داده است که فلزی گرانبها است که درتأمین انرژی خودروها و اتوبوسها کاربرد دارد. قیمت پالادیوم در حال حاضر در بالاترین حد خود قرار دارد. چرا؟ چون روسیه کنترل بخش عمده عرضه جهانی آن را بر عهده دارد. این شبهجزیره مقادیر زیادی از پلاتین را نیز در خود جای داده است، یک فلز بسیار ارزشمند که در ساخت کنترلکنندههای آلایندههای دودکشها کاربرد دارد و به عنوان مبدل کاتالیزوری شناخته میشود.
اگرچه شکی نیست که صبر چین در قبال روسیه کم شده است، اما دلایل چندانی وجود ندارند که باور کنیم پکن از مسکو رویگردان خواهد شد. در هر صورت، اکنون که روسیه بیش از هر زمان دیگری به متحد نیاز دارد و ممکن است به چین دسترسی نامحدودی به قطب شمال بدهد، دلیل قانعکنندهای وجود دارد که باور کنیم حزب کمونیست چین و کرملین به هم نزدیکتر هم خواهند شد.
نوشته: جان مک گلیون، محقق و مقاله نویس
نظرات بیان شده در این مقاله نظرات نویسنده است و لزوماً منعکس کننده نظرات اپک تایمز نیست.
مطالب دیگر:
اعتراضات و اعتصاب سراسری مردم ایران علیه جمهوری اسلامی در شهرهای مختلف همچنان ادامه دارد
بر اساس گزارشی، ۱۶۲ محقق از تأسیسات هستهای برتر ایالات متحده برای چین کار میکنند