سالها به والدینی که چشمانتظار فرزندانشان بودند، پیشنهاد میشد که از بدو تولد برای بچههای خود قصه بخوانند. کتابهای کلاسیک با کاغذهای ضخیم مقوایی، جزئی عمده از هدایای بچهها بودند و کتابخانه هم، بخشی معمول از اتاق خواب بچه بود.
تاثیر مثبت و مادامالعمر کتاب خواندن برای کودکان، «در زمینههای احساسی و عاطفی، تحصیلی، مالی و غیره» تا حدود زیادی تصدیق شده است.
بههرحال وقتی بچهها بزرگ میشوند، خودشان مستقلا کتاب میخوانند «مهارتی که احتمال پرورش آن در بچههایی که از همان اوایل کودکی برایشان کتاب میخواندند، بیشتر است». مثلا، اغلب مواقع آنها قبلِ خواب، برای خود کتاب میخوانند و از آن لذت میبرند.
عادتِ باصدای بلند کتاب خواندن برای بچهها، همزمان با بزرگ شدن آنها بهسرعت افت میکند
مطالعهای در سال ۲۰۱۴ نشان داد که، برای کودکان بین صفر تا ۵ سال، پنچ تا هفت روز در هفته کتاب خوانده میشد. حالآنکه برای بچههای بزرگتر ۶ تا ۸ ساله، این مقدار تا ۳۵ درصد افت کرد. بهطور مشابه، در بچههای ۹ تا ۱۱ سال، به ۱۷ درصد رسید.
همچنین این مطالعه در بین والدینِ بچههای ۶ تا ۱۷ سال، نشان داد که از هر۴ پدر و مادر، یکی تا قبل از سن ۹ سالگی عادت کتابخوانی با صدای بلند را متوقف میکرد. یکی از دلایل عمدهاش هم این بود که بچهها، خودشان مستقلا کتاب میخواندند.
ولی بچههای بزرگ هنوز هم عاشق این کار هستند
در همان مطالعه وقتی از بچهها درباره خوانده شدن کتاب سوال شد، از هر ۱۰ نفر در گروه سنی ۶ تا ۱۷ سال، ۸ نفر گفتند که این عادت را خیلی دوست دارند یا عاشق آن هستند.
هنوزهم خیلی دیر نیست
اگر در خانه شما قصه خواندن، به خاطره تبدیل شده است، بدانید که فقط شما نیستید، و هنوز خیلی دیر نیست که دوباره سراغ این عادت مفیدِ فوقالعاده بروید؛ حتی اگر کودکانتان دیگر بزرگ شدند.
در این مقاله پنج دلیل مهم عنوان شده که چرا بهتر است برای کتاب خواندن با صدای بلند، برای فرزندان خود وقت بگذارید.
«میزان توانایی شنیداری» یک بچه از «توانایی خواندن» او بیشتر است
جیمز تریلیز، نویسنده کتاب «با صدای بلند بخوانید»، نظریهای را توصیف میکند که درباره دایره لغات «شنیداری» یک بچه در مقایسه با سطح توانایی خواندن اوست.
او بهشوخی میگوید: «بچهها میتوانند داستانهایی را بشنوند و بفهمند که بهمراتب پیچیدهتر و جالبتر از آن چیزی است که آنها بتوانند خودشان بخوانندـ که این باید یکی از بزرگترین موهبتهای الهی برای آموزش آنها در سالهای اولیه زندگیشان باشد.»
همانطور که بچهها بزرگتر میشوند، والدین میتوانند با بلند خواندن کتاب برای فرزندان خود، به آنها کمک کنند تا انواع داستانها یا طرز تفکرهایی را که برای آنها جذاب است، دقیقتر بررسی کنند. کاری که در غیراینصورت ممکن است برایشان چالشبرانگیز باشد.
لذتِ باهم کتاب خواندن، این نظریه را که خواندن لذتبخش است، تقویت میکند
همانطور که سطح بچهها در مدرسه بالا میرود و امتحانها و تکالیف مدرسه، توانایی خواندن بچهها را ارزیابی میکند؛ خواندن، تبدیل به کاری روزمره و طاقتفرسا میشود که چندان شبیه یک فعالیت لذتبخش نیست.
والدین میتوانند به کمک کتابهای لذتبخش ساده، با این حس فرزندان خود مقابله کنند. این یک مفهوم خیلی ساده است ولی یکی از راهکارهایی است که میتواند ارتباط یک بچه را با خواندن و نهایتا یادگیری تغییر دهد. شنیدن یک داستان، توانایی درک مکالمهها، طرز تکلم و قصهگویی را افزایش میدهد. مزایای آموزشیِ کتاب خواندن با صدای بلند، چیزی بیش از پیشرفت توانایی خواندن بچههاست. درواقع بچهها درسهای خوبی درباره تلفظ کلمات، نحوه سخنگفتن، تکیه روی واژهها، ساختار قصه و قصهگویی یاد خواهند گرفت ـ همان مهارتهای ارتباطی که در هر جنبه از زندگیشان کاربردی و قابل اجراست.
بلند خواندن روزانه کتاب، یک مراسم آرامشبخش است
وقتی به یاد دوران کودکی خود میافتید، احتمالا برخی از خاطرات بسیار خوشایند شما، مربوط به همان چیزهای سادهای هستند که خانوادهتان طبق یک برنامه منظم برای شما انجام میدادند. فعالیت روزانه کتابخوانیِ والدین برای بچهها، قطعا میتواند این تاثیر را داشته باشد. اگر بچههای شما که دیگر بزرگ شدند، از دورانی که هر شب با هم کتاب میخواندید، یاد کنند، دوباره با اشتیاق این کار را انجام میدهند؟ چرا این عادت فوقالعاده را دوباره در خانواده خود باب نمیکنید؟
وقتی بچهها بزرگتر میشوند، برنامه زندگیشان پرجوش و خروشتر شده و میزان استرس و اضطراب آنها نیز افزایش مییابد.
هر شبی که با خواندن آرامشبخش داستانی در کنار یگدیگر بهپایان میرسد، میتواند تاثیری شگفتانگیز در کیفیت زندگیشان داشته باشد و به آنها کمک میکند تا در پایان روزی پرهیاهو، با لذتبخشترین شیوه به آغوش آرامش پناه ببرند.
باهم کتاب خواندن، فرصتی است برای نزدیکتر شدن به یکدیگر
وقتی برای خواندن کتابهایی پر از داستانهای عجیبو غریب و حقایق جالب، با فرزنان خود سهیم میشوید، درواقع هر دو طرف از این فعالیت مشترک بهره برده و به تقویت روابط بینتان کمک میکنید. باهم خواندن میتواند باعث گفتگوهای ارزشمندی بین شما شود، و ممکن است الهامبخش بسیاری ا ز برنامهریزیها، علایق یا ماجراجوییهای خانوادگی باشد.
چنین فرصتهایی، مشوق فعالیتهای مشترکِ صریحتر و آزادانهتری بین شماست و شانس بیشتری برای برقراری ارتباط با فرزندانتان است ـ دقیقا همان چیزی که بابزرگتر شدن آنها، بیش از پیش مهم خواهد شد.
پس اگر چند وقتی از آخرین باری که برای بچههای خود کتاب خواندید میگذرد، امشب آنها را برای شنیدن یک کتاب خوب دور هم جمع کنید. ممکن است از دیدن اینکه فرزندانتان چقدر برای این دعوت آمادهاند، غافلگیر شوید.