تحلیل
سه مقام عالی‌رتبه چین از جمله رقیب سیاسی شی جین پینگ، رهبر چین، به دلیل رشوه‌خواری به اعدام محکوم شدند. این وضعیت به گمانه‌زنی ناظران چینی درباره کاهش نفوذ شی دامن زده است، بویژه آن‌که او در رویدادهای نظامی مهم اخیر نیز غیبت داشته است.
این مقامات که بین ۱۰ تا ۱۴ اکتبر محکوم شدند، فن ییفی، معاون سابق بانک مرکزی چین موسوم به بانک خلق چین، جیانگ جیه‌یی، نایب رئیس سابق کنفرانس مشورتی سیاسی تبت، و وانگ داوی، معاون سابق فرماندار لیائونینگ و رئیس اداره امنیت عمومی استان، هستند.
براساس منابع رسمی، میزان رشوه‌ای که این افراد دریافت کرده‌اند از ۲۲۵ میلیون یوآن (حدود ۳۱.۶ میلیون دلار) تا ۵۵۵ میلیون یوآن (حدود ۷۷.۹ میلیون دلار) متغیر است.
از بین این‌سه مقام، پرونده وانگ داوی اهمیت بیشتری دارد، چرا که او یکی از چهار زیردست اصلی سان لی‌جون، معاون سابق وزیر امنیت عمومی، بود که دو سال پیش هدف اصلی کارزار مقابله با فساد شی شده بود.
ناظران چین محکومیت وانگ داوی را ادامه پاکسازی دستگاه امنیت عمومی به دست شی می‌دانند که برای خلاص شدن از شر رقبای سیاسی احتمالی او آغاز شده بود.
غیبت شی در رویدادهای مهم
شی در دو رویداد نظامی- یک کنفرانس مهم و دیدار با آندری بلوسف، وزیر دفاع روسیه- در پکن در روزهای ۱۴ تا ۱۵ اکتبر حضور پیدا نکرد.
ژانگ یوشیا، معاون کمیسیون مرکزی نظامی، ریاست کنفرانس را برعهده داشت و در غیاب شی با بلوسف ملاقات کرد.
شی، که ریاست کمیسیون نظامی مرکزی چین را برعهده دارد، تصمیم گرفت به‌جای ایفای نقش رهبری در این‌دو رویداد مهم از استان دورافتاده فوجیان بازدید کند، بدون آن‌که موضوع مهمی برای رسیدگی وجود داشته باشد.
به گفته تحلیلگران چینی، این تحولات نشان می‌دهند که قدرت شی رو به افول است. آن‌ها همچنین این نکته را در نظر دارند که شی سعی می‌کند قدرت ظاهری خود را حفظ کند.
به عقیده آن‌ها، این‌که او به پاکسازی رقبای سیاسی خود ادامه می‌دهد یا خیر، نمایانگر میزان قدرت او خواهد بود.
پاکسازی دستگاه امنیت عمومی
یوآن هونگ‌بینگ، استاد سابق حقوق دانشگاه پکن که اکنون در استرالیا زندگی می‌کند، به اپک تایمز گفت: «شی در مقطعی که تازه به قدرت رسیده بود، با مخالفت شدید جناح‌های رقیب از جمله جیانگ زمین، رهبر سابق سابق حزب کمونیست چین، و ژو یونگکانگ، وزیر سابق امنیت عمومی چین، مواجه بود.»
شی با انتصاب دوست نزدیک و معتمد سنتی خود، وانگ شیائوهونگ، به‌عنوان معاون وزیر امنیت عمومی در سال ۲۰۱۸ سعی کرد نفوذ خود را در حزب تثبیت کند. به گفته یوآن، برکناری سان، معاون سابق وزیر وقت، یک نقطه عطف بزرگ است.
سان در آوریل ۲۰۲۰ به اتهام رشوه‌خواری، نگهداری غیرقانونی اسلحه گرم و تشکیل گروه‌های سیاسی بازداشت شد. وانگ شیائوهونگ در ژوئن ۲۰۲۲ به ریاست وزارتخانه امنیت رسید.
شی متعاقباً در سپتامبر ۲۰۲۲ دور جدیدِ پاکسازی‌های سیاسی را پیش از بیستمین کنگره ملی حزب کمونیست چین کلید زد تا اعتبار خود را افزایش دهد. گروه سان هدف اصلی پاکسازی بودند. شدت پاکسازی در آن مقطع بالا بود: فو ژنگوا، وزیر دادگستری سابق، در ۲۲ سپتامبر حکم اعدام تعلیقی گرفت و این حکم روز بعد برای سان نیز صادر شد.
پرونده سان در بیانیه‌های رسمی مورد استناد قرار می‌گیرد. وقتی مقامات دستور انجام «تحقیقات جامع» را صادر و در فرمان اجرایی مارس ۲۰۲۳ بر لزوم «ریشه‌کن کردن بقایای باند جنایتکار» او تأکید کردند، توجه زیادی به این پرونده صورت گرفت.
لی لین‌یی، تحلیلگر سیاسی، به اپک تایمز گفت: «اقدامات شی علیه سان از عزم او برای کنترل تمامی سمت‌های کلیدی در حوزه امنیت عمومی حکایت دارد.»
او گفت: «تحقیقات جامع در سطح ملی که از مارس ۲۰۲۳ آغاز شد، قرار بود فراتر از همکاران سان باشد و دیگر مقامات عالی‌رتبه سیستم از جمله گوو شنگکون، رئیس سابق کمیسیون مرکزی امور سیاسی و حقوقی- که چندی پیش بازنشسته شد- و ژائو کژی، وزیر سابق امنیت عمومی، را نیز شامل شود.»
وانگ جونتائو، از مخالفان مقیم کانادا و رئیس کمیته ملی حزب دموکرات چین، دیدگاه مشابهی دارد.
وانگ جونتائو به اپک تایمز گفت که ارتش چین و دستگاه‌های امنیت عمومی مدت‌ها تحت سلطه جناح جیانگ بوده و تهدیدی جدی برای حکومت شی محسوب می‌شدند. به‌رغم مرگ جیانگ در ۳۰ نوامبر ۲۰۲۲، جناح او به‌عنوان یک تشکل سیاسی پابرجا ماند و تلاش کرد که نفوذ خود را حفظ کند.
وانگ جونتائو، که جزو «آقازادگان» حزب کمونیست چین- فرزندان نخبگان حزب- محسوب می‌شود، اطلاعات گسترده‌ای از امور درونی حزب دارد. او رویکرد شی در رسیدگی به پرونده‌های سیاسی را مشابه رسیدگی به پرونده‌های فساد اقتصادی می‌داند که از مشخصه‌های کارزار هدفمند او در مبارزه با فساد محسوب می‌شود.
وانگ گفت: «درگیری درون دستگاه‌های نظامی و انتظامی حزب کمونیست چین از دیرباز بی‌رحمانه بوده و اغلب به نبرد بر سر مرگ و زندگی شباهت دارد.»
