ایالات متحده و فیلیپین در بحبوحه اقدامات تهدیدآمیز حزب کمونیست چین علیه جزیره خودمختار تایوان، با انتشار یک بیانیه مشترک بر لزوم برقراری صلح در سراسر تنگه تایوان تأیید کردند.
در جریان دیدار جو بایدن رئیسجمهور آمریکا با همتای فیلیپینی خود فردیناند مارکوس جونیور در کاخ سفید، بیانیه مشترکی از سوی این دو صادر شد که بر تعهد آنها به تعمیق اتحاد امنیتی ایالات متحده و فیلیپین تأکید دارد.
در این دیدار جو بایدن به رئیسجمهور فیلیپین گفت که «ما با چالشهای جدیدی روبرو هستیم و من نمیتوانم شریکی بهتر از شما داشته باشم.»
بایدن به مارکوس گفت: «آمریکا همچنان نسبت به تعهداتش در قبال دفاع از فیلیپین در دریای چین جنوبی پایبند است.»
در مقابل مارکوس جونیور بر اهمیت ایالات متحده به عنوان تنها متحد قراردادی کشورش در منطقه هند و اقیانوس آرام تأکید کرد و گفت که این منطقه در حال مواجه شدن با «پیچیدهترین وضعیت ژئوپلیتیکی در جهان» است.
در بخشی از بیانیه مشترک رؤسای جمهور ایالات متحده و فیلیپین تأکید شده که هرگونه حمله مسلحانه علیه نیروهای مسلح فیلیپین، کشتیها یا جنگندههای این کشور در اقیانوس آرام و همچنین دریای چین جنوبی به اجرای تعهدات دفاعی مشترک آمریکا بر اساس پیمان دفاع مشترک ۱۹۵۱ میانجامد.
تهدید فیلیپین توسط سفیر چین
پیشتر هوانگ ژیلیان، سفیر چین در مانیل از اینکه فیلیپین چند پایگاه نظامی خود را در اختیار ارتش ایالات متحده قرار داده، تهدید کرد: فیلیپین اگر واقعاً به ۱۵۰ هزار فیلیپینی ساکن تایوان اهمیت میدهد، باید «بهصراحت» با استقلال تایوان مخالفت کند.
سفیر چین در فیلیپین تصریح کرد: «ما از توسل بهزور چشمپوشی نخواهیم کرد و این حق را برای خود محفوظ میداریم که تمام اقدامات لازم را انجام دهیم و اجازه دسترسی ایالات متحده به پایگاههای نظامی فیلیپین فقط اوضاع را تشدید میکند.»
فیلیپین در اواسط فروردینماه اعلام کرده بود که در راستای توافقنامه دفاعی امنیتی (ادکا) چهار پایگاه نظامی جدید از جمله یک پایگاه دریایی، یک فرودگاه در استان کاگایان و یک اردوگاه ارتش در ایزابلا را در دسترس نیروهای ارتش ایالات متحده آمریکا قرار میدهد. این پایگاهها همگی در نزدیکی تایوان قرار دارند.
توافقنامه ادکا به نیروهای آمریکایی امکان میدهد ضمن دسترسی به پنج پایگاه نظامی در فیلیپین، تجهیزات و ادوات نظامی خود را نیز در این پایگاهها نگهداری کنند.
رژیم کمونیستی حاکم بر چین، تایوان را بخشی از خاک خود میداند و متعهد شده است که در صورت لزوم آن را با زور تصرف کند. اما هرگونه حمله به تایوان میتواند امنیت فیلیپین را به دلیل نزدیکی آن به تایوان، تهدید کند.
ایالات متحده آمریکا و فیلیپین تحت معاهده دفاع متقابل ۱۹۵۱ متحد هستند که حکم میکند در صورت حمله به هر یک، هردو کشور از یکدیگر دفاع خواهند کرد.
ایالات متحده در ۲۹ آوریل به پکن هشدار داد که هرگونه حمله مسلحانه به نیروهای مسلح، کشتیهای عمومی یا هواپیماهای فیلیپین به اجرایی شدن معاهده دفاعی متقابل آمریکا منجر خواهد شد.