گزارش‌ها نشان می‌دهد که رژیم چین در اوج بحران املاک و مسکن که بزرگترین شرکت‌های ساختمان‌سازی چین را در یک قدمی ورشکستگی قرار داده، اکنون وارد بازار مسکن در تهران شده است.
اکنون رسانه‌های داخلی ایران به نقل از معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران اعلام کرده‌اند که طبق توافق اولیه با شرکت‌های ساختمان‌سازی چین، مناطق ۹ و ۱۶ تهران برای ساخت مسکن در اختیار این شرکت‌ها قرار می‌گیرد تا این شرکت‌ها طرح «محله‌سازی» را با ساخت هزار تا دو هزار مسکن در این مناطق اجرا کنند.
شهرداری تهران، این توافق اولیه با شرکت‌های چینی را طرح «کلید به کلید» نامیده است، به این معنا که مالکان خانه‌های قدیمی، خانه‌هایشان را در قبال ساخت خانه جدید به این شرکت‌ها می‌سپارند و بعد از مدتی خانه ساخته‌شده تحویل می‌گیرند.
ساخت مسکن به ازای پول نفت
مقامات شهرداری تهران و وزارت شهرسازی هنوز اطلاعاتی درباره شرکت یا شرکت‌های ساختمانی چینی که قرار است برای اجرای پروژه به ایران بیایند، نداده‌اند و مشخص نیست که در این طرح، مالکان چه مدتی باید منتظر بمانند تا صاحب خانه شوند.
براساس گزارشی از پرشین‌سازه، یک بانک اطلاعات ساختمانی در ایران، واگذاری پروژه‌های مسکن به شرکت‌های چینی ریسک‌های فراوانی دارد. به دلیل اینکه شرکت‌های بزرگ ساختمانی در چین علاوه بر بدهی‌های سنگین، عادت دارند که قراردادهای یک‌طرفه با برآوردهای اشتباه به کارفرمای خارجی تحمیل کنند. همچنین بسیاری از این شرکت‌ها به جای مناقصات بین‌المللی از طریق سفارشات دیپلماتیک رژیم چین وارد صنعت ساختمان‌سازی کشورهای همسایه می‌شوند.
نویسنده این گزارش پرسیده است که آیا شرکت‌های ساختمانی چین برای فرار از بدهی‌های داخلی خود به ایران می‌آیند یا اینکه بر اساس انتخاب آگاهانه مسئولان ایران وارد بازار مسکن می‌شوند؟ دلیل اصلی مسئولان کشور برای انتخاب شرکت‌های چینی این است که نتوانسته‌اند درآمدهای حاصل از فروش نفت به رژیم چین را دریافت کنند، به همین دلیل به تهاتر نفت در ازای ساخت مسکن و استادیوم ورزشی توسط شرکت‌های چینی روی آورده‌اند.
بدهی‌های سنگین و ورشکستگی شرکت‌های ساختمانی
در تازه‌ترین رویدادها، قیمت نفت برنت روز چهارشنبه در بازار آسیا به دلیل عمیق‌تر شدن بحران املاک در چین کاهش یافت. اخیرا با حکم دادگاهی در هنگ کنگ، شرکت ساختمان‌سازی اورگراند به دلیل ناتوانی در پرداخت بدهی ۳۳۳ میلیارد دلار منحل شد.
نیویورک تایمز گزارش داده است که فروش اجباری دارایی‌ها یا انحلال شرکت «چاینا اورگراند» به عنوان نمونه‌ای واضح و بخشی از بحران گسترده املاک و مستغلات در چین است.
در سراسر چین، فروش املاک به شدت کاهش یافته است. متقاضیان پس‌اندازها و سرمایه‌هایشان را برای خرید خانه به این شرکت‌های ساختمانی تحویل داده‌اند، اما بعد از گذشت چند سال هنوز خانه‌ها به متقاضیان در چین تحویل داده نشده است.
موضوع بدهی‌های سنگین و ورشکستگی شرکت‌های بزرگ ساختمانی در چین موضوعی است که از دو سال پیش به این سو مطرح شده است. همزمان با مطرح شدن احتمال ورشکستگی این شرکت‌ها، مقامات جمهوری اسلامی در سال ۱۴۰۰ اعلام کرده بودند که به دنبال جلب همکاری شرکت‌های ساختمانی چینی در بازار مسکن ایران هستند.
این خبر با واکنش کارشناسان مسکن و انبوه‌سازان در داخل ایران همراه بود.
محمد طبیبیان، استاد سابق دانشگاه صنعتی اصفهان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی درباره احتمال تضعیف و تخریب صنعت ساختمان‌سازی در ایران هشدار داد و افزود: «در شرایطی که شرکت‌های بزرگ ساختمانی چین به دلیل استراتژی غلط اکنون در معرض ورشکستگی قرار دارند و ورشکستگی آنان کل نظام مالی چین را تهدید می‌کند، تقدیم کردن بازار ساخت‌وساز در ایران به آنان به‌جز نتایج نامطلوب و زیان‌بار عایدی برای کشور ندارد، امیدی به نجات آن شرکت‌ها از طریق این فداکاری را هم نداشته باشید.»
هر چند بحث ورود چین در بازار مسکن در دو سال گذشته همواره مورد بحث بوده است، اما شرکت‌های چینی در ابتدا به طور رسمی وارد بازار مسکن ایران نشدند و حتی پیشنهاد دولت رئیسی برای ساخت ۴ میلیون مسکن در ایران به ازای نفت را مقامات پکن نپذیرفتند، اما اکنون ورود شرکت‌های ساختمانی چین به بازارهای مسکن ایران به طور جدی‌تری مطرح می‌شود.
خبرآنلاین به نقل از محمد مرتضوی، رئیس کانون انبوه‌سازان مسکن گزارش داده است که وقتی چینی‌ها عهده‌دار پروژه‌هایی مثل نهضت ملی مسکن می‌شوند، دیگر نمی‌توان از زنجیره نیروی داخلی تولید مسکن در ساخت یک میلیون و ۲۰۰ هزار واحد استفاده کرد و مشاغل زیادی تحت تاثیر قرار خواهند گرفت. تعداد زیادی از افرادی که در اشکال مختلف در پروژه‌ها به کار گرفته می‌شوند، شامل مهندسان، کارگران ساختمانی و حوزه بزرگ مشاغل مربوط به صنعت ساخت‌وساز از این پروژه خارج خواهند شد.
دامنه گسترده بحران املاک در چین
هم اکنون ده‌ها میلیون خانه در سراسر چین رها شده است. ساختمان‌های مدرنی که در خیابان‌ها ظاهر شده‌اند و در نگاه اول این‌طور به نظر می‌رسد که صنعت خانه‌سازی در چین، هنوز هم یک کسب و کار پر رونق محسوب می‌شود. الجزیره در گزارشی درباره بحران مسکن، سری به آپارتمان‌های خالی در شهر نانجینگ چین زده است. بر اساس این گزارش، هیچ کدام از ساختمان‌ها نور ندارند و فاقد در و پنجره هستند و هیچ کسی ساکن این آپارتمان‌های خالی نیستند.
در ادامه این گزارش ماجرای پیرزنی چینی به نام جی ژانگ، ۶۱ ساله روایت شده است که پنج سال پیش، بیشتر پس‌انداز زندگی خود را برای پیش‌پرداخت خرید خانه‌ای در شهر نانجینگ مصرف کرده بود، به امید اینکه صاحب خانه‌ای شود و دوره بازنشستگی‌اش را در نزدیک نوه‌هایش بگذراند، اما دو سال بعد، ناگهان کارگران دست از کار کشیدند و خانه‌های نیمه‌ساز را به حال خود رها کردند. آن‌ها به او گفتند که کارفرما پول‌هایش تمام شده و نمی‌تواند ساخت‌وساز را ادامه دهد.
با این حال او تنها کسی نبود که پول خود را به امید خرید خانه‌ای که هرگز به دست نیاورد، مصرف کرد؛ جی درحالی‌که اشک‌هایش را پاک می‌کرد، گفت که او تنها کسی نیست که رویاهایش برای خریدن خانه از بین رفته است، بلکه این ماجرایی است که در سراسر چین برای بسیاری از خریداران خانه بوجود آمده است، آن‌ها مجبورند سال‌ها منتظر باشند تا خانه‌ها را تحویل بگیرند.
در حال حاضر، کارشناسان نیز درباره پروژه‌های ناموفق شرکت‌های وابسته به رژیم کمونیستی چین در ایران هشدار می‌دهند و می‌گویند که تجربه همکاری‌های شرکت‌های چینی در ساخت پروژه ملی آزادراه تهران‌شمال و پروژه پارس جنوبی نشان می‌دهد که نمی‌توان درباره همکاری و تعهد این شرکت‌ها در اتمام پروژه‌ها امیدوار بود.
شرکت‌های چینی در مقاطع زمانی مختلف در مراحل ساخت آزادراه تهران‌شمال وارد عمل شده‌اند و بعد از گذشت مدتی، پروژه‌ها را نیمهکاره رها کرده‌اند.
