logo_eet

میراث حسین اشتری؛ کارنامه‌ای حاوی بیشترین کشتار معترضین

(Abolfazl Salmanzadeh./Mehr agancy)
(Abolfazl Salmanzadeh./Mehr agancy)

 

از زمان تاسیس نیروی انتظامی تا امروز، مجموع تعداد معترضانی که در دوران فرماندهی حسین اشتری کشته شدند، با هیچ یک از فرماندهان پیشین این نیرو قابل مقایسه نیست.

دوران فرماندهی اشتری، با چند مقطع مهم از فعالیت نیروی انتظامی همزمان بود. اعتراضات دی‌ماه ۹۶، اعتراضات خونین آبان‌ماه ۹۸ و جنبش اعتراضی ۱۴۰۱ که از شهریورماه آغاز شده است. در این مدت، بارها نام حسین اشتری در رسانه‌های داخلی و جهانی مطرح شده و عملکرد نیروی انتظامی موجب شده تا نام او به اتهام «خشونت علیه معترضان» در لیست افراد تحریمی آمریکا و اروپا قرار بگیرد.

اگرچه دشوار است که بتوان تعیین کرد در دوره‌ فرماندهی اشتری، چند نفر از معترضان توسط نیروی انتظامی کشته شده‌اند، اما کشتار آبان ۹۸ که یکی از خونین‌ترین سرکوب‌های دهه‌های اخیر در جمهوری اسلامی محسوب می‌شود، در همین دوران رخ داده است. نیروی انتظامی در کنار سپاه پاسداران و بسیج، متهم اصلی دست داشتن در این کشتار است.

در جنبش اعتراضی اخیر نیز، سازمان حقوق بشر ایران واقع در نروژ، کشته شدن ۴۷۶ نفر را تاکنون تایید کرده است.

 

رادان، یک سپاهی قدیمی با کارنامه­ای مورد تایید خامنه‌ای

پس از گذشت ۴ ماه از خیزش انقلابی مردم ایران، رهبر جمهوری اسلامی طی حکمی سردار سرتیپ احمد رضا رادان را به جای سردار سرتیپ حسین اشتری به فرماندهی انتظامی کل کشور منصوب کرد. انتصابی که به گمان برخی با رویکرد ادامه سرکوب هرچه بیشتر اعتراضات صورت گرفته است.

اما بد نیست نگاهی هم به کارنامه و سوابق احمد رضا رادان حدودا ۵۹ ساله بی اندازیم. او فعالیت نظامی را از سال ۱۳۵۹ به‌صورت نیروی داوطلب در بسیج آغاز کرد، سپس به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی منتقل شد و در طول جنگ ایران و عراق تا اواسط دهه هفتاد در این نیروی نظامی فعال بود.

او سپس در میانه­های دهه هفتاد و در زمان فرماندهی هدایت لطفیان در نیروی انتظامی، از سپاه پاسداران به نیروی انتظامی منتقل شد. پیش از آن، رادان عضو سپاه پاسداران کردستان بود و از نیروهای تحت امر لطفیان در قرارگاه معروف به «حمزه سیدالشهدا» محسوب می‌شد.

نخستین ماموریت انتظامی رادان، بعد از انتخابات دوم خرداد در کردستان بود و به دلیل آشنایی با کردستان به عنوان فرمانده نیروی انتظامی در این استان مشغول به کار شد. فرماندهی نیروی انتظامی در سیسان و بلوچستان، خراسان، خراسان رضوی و فرماندهی نیروی انتظامی تهران بزرگ از جمله مناصب مهمی است که در کارنامه‌اش به چشم می‌خورد.

حضور رادان به عنوان رییس پلیس تهران با اجرای طرح­هایی چون «امنیت اخلاقی» و «مبارزه با اراذل و اوباش» پیوند خورد؛ طرح‌هایی که با حاشیه‌های فراوانی همراه بود.

احمدرضا رادان پله ‌های ترقی را طی کرد و پس از فرماندهی تهران بزرگ، در سال ۸۷ حکم جانشینی فرماندهی نیروی انتظامی کشور را از اسماعیل احمدی مقدم دریافت کرد.

در زمان انتخابات جنجالی سال ۸۸ و اعتراض‌های جنبش سبز، او به عنوان جانشین فرمانده نیروی انتظامی، نقش قابل­توجهی را در امنیتی کردن فضا و پایان دادن به جنبش سبز داشته است و حتی نام او در ماجرای معروف کهریزک که به کشته شدن چند نفر از معترضان منجرشد، مطرح است.

او در سال ۹۳ و در گفتگویی با خبرگزاری امنیتی تسنیم، درباره اعتراضات انتخابات ریاست جمهوری گفته بود: «ما با کسی تعارف نداریم، تا وقتی که زنده باشم اجازه عبور از خط قرمزها را به کسی نمی‌دهیم. هیچ زمان از عملکرد خودم در فتنه ۸۸ پشیمان نیستم و اگر بازهم باشم و بازهم فتنه‌ای باشد، دوباره برخورد قاطع می‌کنم.»

عملکرد رادان در اتفاقات ۸۸ باعث شد که از او چهره ای کاملا نظامی و بدون انعطاف به نمایش گذاشته شود و هنوز کسانی هستند که خط و نشان‌های او را در شب حوادث خونین عاشورای سال ۸۸ در تلویزیون فراموش نکرده‌اند.

فعالیت رادان در دوره جانشینی او در فرماندهی نیروی انتظامی پر خبر بود و جدا از فعالیت‌ایش در مسایل سیاسی، اعتراضات و مسایل حجاب و موی سر حتی به استفاده از کراوات در محیط های درمانی نیز واکنش نشان داده بود. همچنین او از سال ۹۳ تا به حال به عنوان رئیس مرکز مطالعات راهبردی ناجا مشغول به کار بوده است.

گفتنی است که وزارت خزانه‌داری ایالات متحده آمریکا در مهرماه سال ۱۳۸۹ احمدرضا رادان را به دلیل نقض جدی حقوق بشر مورد تحریم قرار داد. طبق بیانیه این وزارتخانه، احمدرضا رادان به عنوان جانشین فرمانده نیروی انتظامی در ضرب و شتم»، «قتل» و «بازداشت معترضان» در جریان اعتراض‌های پس از انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ و حوادث بازداشتگاه کهریزک مسئول بوده‌است»

همچنین در بیست‌وسوم فروردین ۱۳۹۰، اتحادیه اروپا نیز احمدرضا رادان را به دلیل نقض گسترده و شدید حقوق شهروندان ایرانی و قتل زنجیره‌ای تحریم کرد. بر اساس بیانیه اتحادیه اروپا، احمدرضا رادان در مقام جانشین فرمانده نیروی انتظامی در «ضرب و شتم»، «قتل»، «بازداشت‌های خودسرانه» و «دستگیری معترضان» توسط نیروی انتظامی در جریان اعتراضات پس از انتخابات ۸۸ نقش داشته‌است.

در جریان اعتراض‌های بیش از سه ماه اخیر، مساله برخوردهای شدید نیروی انتظامی با شهروندان و مداخله حکومت در خصوصی‌ترین موضوعات زندگی شهروندان، از جمله انتقادهای محوری معترضان بود. حالا انتخاب چهره‌ای مانند رادان که کارنامه شلوغی از علاقه به همین رویکرد دارد به مقام فرماندهی نیروی انتظامی، نشان می‌دهد که رهبر جمهوری اسلامی علاقه‌ای به تغییر رویه این نیرو در زمینه برخوردهای به اصطلاح «اسلامی» با شهروندان ندارد.

اخبار مرتبط