کشورهای اروپایی بیش از پیش نگران هستند که روسیه گستاخ‌تر شود و در فاز بعدی به یکی از کشورهای اتحادیه اروپا حمله کند.
رهبران اتحادیه اروپا در روز ۶ مارس از برنامه افزایش بودجه دفاعی حمایت کردند و گفتند که در پی توقف کمک‌های نظامی دولت ترامپ در کنار اوکراین می‌ایستند.
رهبران اتحادیه اروپا روز پنج‌شنبه برای انجام مذاکرات اضطراری درباره تقویت قوای نظامی این قاره و حمایت از اوکراین در بروکسل گردهم آمدند. این نشست که خبر برگزاری آن در روز ۲۷ فوریه اعلام شده بود، متعاقب تغییر رویه واشینگتن و در پی تلاش کشورهای اروپایی برای افزایش بودجه دفاعی قاره اروپا برگزار شد.
دولت آمریکا در روز ۳ مارس کمک‌های نظامی به کی‌یف را در پی جدال لفظی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، و ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، که چند روز قبل در کاخ سفید رخ داد، به حالت تعلیق درآورد. زلنسکی گفته که به‌ازای تداوم کمک‌ها برای گفت‌و‌گو بر سر امضای قرارداد مواد معدنی با ایالات متحده به میز مذاکره بازخواهد گشت.
رهبران بلوک ۲۷ کشوری اروپا در هفته جاری از پیشنهاد کمیسیون اروپا مبنی بر ارائه کمک مالی جهت تأمین بودجه دفاعی و استقراض مشترک ۱۶۰ میلیارد دلاری دولت‌های اتحادیه اروپا جهت تأمین مالی قوای نظامی استقبال کردند.
دونالد توسک، نخست‌وزیر لهستان، در این نشست گفت: «اروپا باید در این چالش و در این رقابت تسلیحاتی شرکت کند و در آن به پیروزی برسد. اروپا به‌طور کلی می‌تواند در رویارویی‌های نظامی، مالی و اقتصادی با روسیه به پیروزی برسد. بدیهی است که ما قدرت بیشتری داریم.»
رهبران اروپا از دولت‌های خود خواستند که این طرح‌ها را به‌سرعت و با دقت ارزیابی کنند.
همچنین این نگرانی وجود دارد که شاید روسیه در فاز بعدی به یکی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا یورش ببرد و اروپا دیگر نتواند روی مداخله ایالات متحده حساب باز کند.
امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، در سخنانی خطاب به مردم فرانسه در آستانه برگزاری این نشست گفت: «دوست دارم باور کنم که آمریکا کنار ما خواهد بود. اما اگر اوضاع به این منوال پیش نرفت، باید آماده باشیم.»
او گفت که روسیه به تهدیدی برای کل اروپا تبدیل شده که زیر ذره‌بین مسکو قرار گرفته است.
تمام کشورهای عضو به‌جز یک کشور- مجارستان که رهبر آن، ویکتور اوربان، از متحدان ترامپ است- در بیانیه‌ای از اوکراین حمایت کردند.
اوربان در نامه‌ای به آنتونیو کاستا، رئیس شورای اروپا و میزبان نشست، گفت: «رویکرد ما در قبال اوکراین به لحاظ راهبردی متفاوت است و نمی‌توانیم این اختلاف‌ها را برطرف کنیم.»
براساس پیش‌نویس بیانیه، ۲۶ رهبر اتحادیه اروپا اعلام کردند که مذاکره درباره اوکراین بدون حضور اوکراین ممکن نیست و قول دادند که به کمک‌های خود ادامه دهند.
کاستا گفت: «ما این‌جا گردهم آمده‌ایم تا از اوکراین دفاع کنیم.»
به گفته ناتو، چند دهه اتکا به چتر نظامی آمریکا باعث شده که اروپا برای پر کردن این خلأ دچار مشکل شود، زیرا بالغ بر ۴۰ درصد از کل کمک‌های نظامی اوکراین در سال گذشته از جانب واشینگتن تأمین شده است.»
با توجه به این‌که پیدا کردن جایگزین برای آمریکا دشوار است، بعضی از رهبران امیدوار بودند که دولت ترامپ تغییر رویه دهد.
اولاف شولتس، صدراعظم آلمان، گفت: «ما باید با خونسردی و عقلانیت مطمئن شویم که حمایت آمریکا در ماه‌ها و سال‌های آتی ادامه خواهد داشت، زیرا اوکراین نیز برای دفاع از خود به حمایت آمریکا نیاز دارد.»
زلنسکی پیش‍تر از رهبران اتحادیه اروپا خواسته بود که از طرح «آتش‌بس برای موشک‌ها، بمب‌ها و پهپادهای دوربرد» بین نیروهای هوایی و دریایی روسیه و اوکراین حمایت کنند، اما این موضوع در بیانیه نشست مورد بررسی قرار نگرفت.
رئیس‌جمهور اوکراین گفت: «فرصتی پیش آمده تا تمایل روسیه را به پایان دادن به تهاجم سه‌ساله خود محک بزنیم.»
